Vỏ bọc hoàn hảo cho đòn tấn công choáng váng của Israel

15 giờ trướcBài gốc

Bầu trời Israel khi Iran triển khai chiến dịch tấn công đáp trả. (Ảnh: AP)

Khi vòng đàm phán thứ sáu giữa đặc phái viên tổng thống Mỹ Steve Witkoff và phái đoàn Iran được ấn định vào ngày 15/6 tại Oman, các quan chức Israel và Mỹ cảnh báo sẽ có hành động quân sự nếu Iran không đồng ý chấm dứt sản xuất vật liệu phân hạch có thể dùng để chế tạo vũ khí hạt nhân.

Tuy nhiên, Israel đã tấn công trước khi vòng đàm phán diễn ra, tạo nên sự bất ngờ về chiến thuật với Tehran. Một loạt đòn đánh tàn khốc khiến 3 tướng hàng đầu của Iran và các nhà khoa học hạt nhân chủ chốt thiệt mạng, những địa điểm liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran cũng bị tổn thất.

Ngày 13/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên mạng xã hội: "Tôi đã cho Iran một cơ hội để đạt được thỏa thuận" nhưng "họ không thể thực hiện được". Ông Trump cho biết các cuộc tấn công của Israel diễn ra vì “sự ngoan cố” của Tehran và Iran cần chấp nhận thỏa thuận "trước khi không còn gì nữa".

Trong nhiều tháng qua, Tổng thống Trump thường xuyên thể hiện mong muốn dùng ngoại giao để đạt được kết quả trước khi chuyển sang vũ lực, và cuộc họp dự kiến vào ngày 15/6 tại Muscat sẽ là một phần trong đó.

Iran dự kiến sẽ phản hồi đề xuất của ông Witkoff về khuôn khổ để giải quyết bế tắc liên quan đến chương trình hạt nhân của Tehran. Hai bên đã bất đồng quan điểm, nhưng ngay cả khi có tín hiệu Israel sắp tấn công, các bên vẫn kỳ vọng cuộc đàm phán sẽ diễn ra như kế hoạch.

Ngày 12/6, Tổng thống Trump cho biết ông không nghĩ cuộc tấn công của Israel sắp xảy ra, "nhưng đó là điều rất có thể xảy ra". Ông cũng cho biết Washington và Tehran đã tiến "khá gần với một thỏa thuận khá tốt", nhưng Iran cần phải thỏa hiệp thêm để tránh xung đột.

Chỉ vài giờ sau đó, Israel huy động hàng trăm máy bay chiến đấu tấn công hàng loạt mục tiêu trên khắp đất nước Iran theo nhiều đợt.

“Không còn nghi ngờ gì nữa, nhiệm vụ của ông Witkoff là yếu tố chính góp phần tạo nên sự bất ngờ này. Người Iran chắc chắn đã nghĩ rằng Israel sẽ không tấn công trong khi đàm phán đang diễn ra”, ông Dennis Ross, cựu quan chức cấp cao về các vấn đề Trung Đông trong các chính quyền Dân chủ và Cộng hòa, nhận định.

Dấu hiệu "bật đèn xanh"

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nêu khả năng tấn công Iran trong cuộc điện đàm với ông Trump hôm 9/6, hai quan chức Mỹ cho biết.

Ngay sau đó, Mỹ yêu cầu một số nhân viên ngoại giao và người phụ thuộc sơ tán khỏi Trung Đông.

Ngày 13/6, các quan chức chính quyền Tổng thống Trump vẫn khẳng định ông Witkoff sẽ đến gặp đoàn Iran vào cuối tuần này. Tuy nhiên, cuộc họp này khó có thể diễn ra sau khi Tehran tuyên bố sẽ trả đũa Israel và cáo buộc Washington đồng lõa.

Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết trong một tuyên bố, rằng Mỹ không liên quan đến cuộc tấn công của Israel, nhưng ông không loại trừ khả năng Washington sẽ giúp Israel tự vệ khi Tehran trả đũa. Kịch bản này có thể kéo Mỹ vào cuộc xung đột và thôi thúc Lầu Năm Góc đưa thêm lực lượng đến Trung Đông.

Trong nhiều năm qua, các chính quyền Mỹ đã lo lắng chuyện Israel tấn công Iran. Họ lo rằng đòn tấn công của Israel có thể gây thiệt hại nhưng không phá hủy được chương trình hạt nhân của Iran, vì phần lớn cơ sở hạ tầng hạt nhân của nước này nằm dưới mặt đất và rải rác ở nhiều nơi.

Một nỗi lo sợ khác là Iran có thể đáp trả bằng cách tấn công các căn cứ của Mỹ ở khu vực, các đồng minh Ả-rập của Washington và tàu chở dầu qua Vịnh Ba Tư, khiến Mỹ bị kéo vào cuộc chiến.

Tuy nhiên, có những ý kiến cho rằng hành động quân sự của Israel giúp ông Witkoff dễ gây sức ép với Iran trên bàn đàm phán. Sau 5 vòng họp, lập trường của hai bên có vẻ vẫn cách xa nhau.

Nhiều người ở Iran nhìn thấy bàn tay của người Mỹ trong các hoạt động quân sự của Israel. Một số cựu quan chức Mỹ cho rằng ông Trump sẽ không dễ tách mình khỏi chiến dịch quân sự của Israel.

Ông Aaron David Miller, cựu trưởng đoàn đàm phán của Mỹ về Trung Đông, cho rằng không có dấu hiệu nào cho thấy Nhà Trắng phản đối cuộc tấn công quân sự của Israel lần này đến mức sẵn sàng quay lưng với đồng minh. Ông cho rằng Israel đã được Mỹ "bật đèn xanh”.

Thu Loan

Theo WSJ

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/vo-boc-hoan-hao-cho-don-tan-cong-choang-vang-cua-israel-post1751076.tpo