Vỡ mộng giải quyết xung đột Ukraine, ông Trump sẽ dùng 'cây gậy' với Nga?

9 giờ trướcBài gốc

Ông Trump sẽ dùng cây gậy với Nga?

“Chúng tôi sẽ áp đặt trừng phạt", ông Trump tuyên bố, ngay cả khi thời hạn mà ông đặt ra trong tuần này để Moscow nghiêm túc tham gia đàm phán ngừng bắn vẫn chưa hết, đồng thời chỉ trích các cuộc không kích đang diễn ra của Nga tại Ukraine.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Phát biểu của ông Trump được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Marco Rubio xác nhận trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Fox News Radio rằng, chính quyền đã tổ chức các cuộc đàm phán bí mật với Nga trong tuần này, “không phải với ông Putin mà với một số nhân vật thân cận hàng đầu của ông ấy” nhưng không đạt được tiến triển nào về ngừng bắn. Ông Trump cho biết sẽ cử Đặc phái viên Steve Witkoff quay trở lại Nga, dù chuyến đi gần đây nhất của ông Witkoff đến gặp ông Putin đã không mang lại kết quả.

Các quan chức trong chính quyền Mỹ không cho rằng các cuộc tiếp xúc gần đây với Nga mang lại hiệu quả. Bản thân ông Trump - người trước đây luôn tin tưởng vào sức mạnh của các biện pháp trừng phạt kinh tế trong việc buộc các nhà lãnh đạo nước ngoài thay đổi quyết định cũng thừa nhận lần thứ hai trong tuần rằng ông Putin dường như không bị ảnh hưởng.

“Tôi không chắc các biện pháp trừng phạt làm ông ấy bận tâm", ông Trump nói hôm 31/7. Dù vậy, lập trường của ông Trump đối với Nga đã thay đổi 180 độ trong 6 tháng qua, ít nhất là về thái độ.

Cuộc tranh cãi căng thẳng giữa ông Trump với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Phòng Bầu dục hồi tháng 2/2025 đã khiến ông Trump tạm thời cắt viện trợ quân sự cho Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tuyên bố Ukraine sẽ không bao giờ gia nhập NATO, đi ngược lại chính sách lâu nay của Mỹ còn Phó Tổng thống JD Vance công khai phản đối việc cung cấp vũ khí cho Kiev. Nga cũng được miễn áp thuế trong phần lớn các lĩnh vực.

Tuy nhiên, những động thái sau đó cho thấy một loạt thay đổi rõ rệt, dù ông Trump không hề công khai thừa nhận đang điều chỉnh chiến lược. Ông không còn dựa vào mối quan hệ cá nhân từng được nhấn mạnh với ông Putin để mong đạt được thỏa thuận. Trái lại, ông công khai bày tỏ sự thất vọng khi các cuộc thảo luận ngừng bắn thường đi kèm với việc Nga tăng cường tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa.

“Tôi nghĩ điều khiến Tổng thống khó chịu nhất là ông ấy thường có những cuộc điện đàm tưởng như rất tích cực, ai cũng nói muốn kết thúc xung đột nếu tìm được lối thoát. Thế rồi ông ấy bật tivi lên và lại thấy thêm một thành phố nữa bị ném bom, kể cả những nơi xa chiến tuyến", Ngoại trưởng Marco Rubio chia sẻ với Fox News Radio.

Ông Rubio cho rằng: “Rồi cũng đến lúc Tổng thống phải quyết định xem có nên tiếp tục theo đuổi các nỗ lực hòa đàm nếu một trong hai bên không thực sự muốn hay không".

Mỹ thực sự có đủ đòn bẩy?

Tổng thống Putin tin rằng thời gian vẫn đứng về phía ông. Trong những tháng tới, quân đội Nga có thể giành thêm một số vùng lãnh thổ ở miền Đông Ukraine, đủ để Moscow tiếp tục chiến lược gây áp lực tối đa nhằm làm suy giảm ý chí kháng cự của Kiev. Các cuộc tấn công bằng UAV và tên lửa nhằm vào thành phố và hạ tầng của Ukraine sẽ vẫn tiếp diễn vì Kiev chưa tìm ra cách ngăn chặn hiệu quả. Quân đội Nga sẽ tiếp tục gây áp lực ở các mặt trận khác để phân tán và làm mỏng lực lượng phòng thủ Ukraine. Chừng đó đã đủ để Nga tiếp tục cuộc xung đột này.

Hôm 28/7, ông Trump tuyên bố sẽ cho Nga từ 10 đến 12 ngày để chấm dứt chiến sự trước khi áp đặt các biện pháp trừng phạt, bao gồm cả thuế quan và “thuế thứ cấp” nhằm vào những quốc gia vẫn giao thương với Nga.

Giới phân tích cho rằng, ông Trump không có đủ đòn bẩy để thay đổi thực tế đó. Giao thương trực tiếp giữa Mỹ và Nga quá nhỏ để có thể gây áp lực kinh tế thực sự, dù ông từng cảnh báo khả năng áp thuế đối với các quốc gia làm ăn với Nga. Nhưng ông Putin có lý do để nghi ngờ rằng ông Trump sẽ không gây thêm căng thẳng với Trung Quốc và Ấn Độ - hai khách hàng năng lượng lớn nhất của Nga hiện nay, đặc biệt trong bối cảnh ông Trump đang nỗ lực đàm phán các thỏa thuận thương mại lớn với cả hai nước này.

Các lệnh trừng phạt của châu Âu cũng không làm thay đổi được tính toán của ông Putin. Công cụ chính trong gói trừng phạt lần thứ 18 của EU - cơ chế điều chỉnh giá trần dầu mỏ, buộc các nhà xuất khẩu dầu Nga phải dựa nhiều hơn vào các đội tàu "bóng tối" để lách trừng phạt. Nhưng nếu thiếu sự phối hợp của Mỹ, các biện pháp này sẽ không đem lại hiệu quả đáng kể, trong khi EU cũng không đủ khả năng làm chậm lại ngành công nghiệp quốc phòng Nga.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn, ông Rubio thừa nhận đây là bài toán không dễ nhưng khẳng định, “Tổng thống vẫn còn nhiều lựa chọn". Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh rằng, nếu Washington có thể đánh vào nguồn thu từ dầu mỏ, lĩnh vực chiếm phần lớn ngân sách của Nga, thì đó sẽ là một cú giáng mạnh vào chiến dịch quân sự của Moscow ở Ukraine.

Về phía Nga, giới chức nước này gần như không để tâm đến lời đe dọa của ông Trump, đồng thời mô tả nhà lãnh đạo Mỹ trên truyền thông Nga là một người thất thường, khó đoán.

“50 ngày, rồi thì 24 tiếng, rồi lại 100 ngày. Chúng tôi đã quen với chuyện này", Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói vài tuần trước, khi ông Trump liên tục thay đổi thời hạn.

Phe Dân chủ thì cho rằng ông Trump vẫn còn những lựa chọn khác, theo đó ông có thể cung cấp viện trợ quân sự trực tiếp cho Ukraine như Quốc hội từng làm dưới thời cựu Tổng thống Biden. Tuy nhiên, Tổng thống Trump lại chọn phương án bán vũ khí và công nghệ cho châu Âu để các nước này chuyển giao lại cho Ukraine.

Trước đây, ông Trump từng tuyên bố có thể kết thúc xung đột chỉ trong 24 giờ thông qua một cuộc đàm phán trực tiếp với ông Putin. Nhưng giờ đây, khi sự thất vọng ngày càng lớn, những lời đe dọa của ông lại làm dấy lên câu hỏi: Mỹ thực sự có bao nhiêu đòn bẩy với Moscow và liệu ông Trump có sẵn sàng sử dụng đến cùng những công cụ đó hay không.

Thêm vào đó, khả năng gây sức ép của ông Trump với ông Zelensky không còn mạnh mẽ như trước, vì những thay đổi liên tục và có phần mâu thuẫn trong chiến lược của ông đối với cả Ukraine và Nga khiến người ta không chắc chắn về lập trường thực sự của ông. Cả ông Putin và ông Zelensky đều biết rằng ông Trump hiện có quá nhiều mối bận tâm khác.

Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: New York Times, Time

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/vo-mong-giai-quyet-xung-dot-ukraine-ong-trump-se-dung-cay-gay-voi-nga-post1219431.vov