'Vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỉ đồng để tham gia sản xuất vàng miếng' là rào cản lớn

7 giờ trướcBài gốc

Dự thảo sửa đổi Nghị định 24về quản lý hoạt động kinh doanh vàng cập nhật Khoản 1 Điều 1, mở rộng phạm vi điều chỉnh, bao gồm: sản xuất, gia công vàng trang sức, mỹ nghệ; kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ; sản xuất vàng miếng; kinh doanh mua, bán vàng miếng; hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng; hoạt động kinh doanh vàng khác, bao gồm kinh doanh vàng trên tài khoản và hoạt động phái sinh về vàng.

Dự thảo sửa đổi Nghị định 24 bổ sung Điều 11a, quy định điều kiện cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng.

Đối với doanh nghiệp: Phải có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng; vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên; không bị xử phạt vi phạm hành chính (hoặc đã thực hiện xong các biện pháp khắc phục hậu quả); có quy trình nội bộ quy định về sản xuất vàng miếng.

Đối với tổ chức tín dụng: Phải có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng; vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên; đáp ứng các điều kiện tương tự doanh nghiệp về xử phạt vi phạm hành chính và quy trình nội bộ.

Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm quy định thủ tục và hồ sơ cấp giấy phép sản xuất vàng miếng.

Doanh nghiệp đối mặt với rào cản lớn để sản xuất vàng miếng. Ảnh BTMT.

Việc doanh nghiệp kinh doanh vàng, ngân hàng được phép sản xuất vàng miếng nếu đáp ứng được quy định nhưng vốn điều lệ tối thiểu lại đang là thách thức lớn đối với khối doanh nghiệp.

Mới đây nhất, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có văn bản góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Góp ý này được xây dựng trên cơ sở tổng hợp ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp (DN).

VCCI cho rằng điều kiện phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng mới được phép tham gia sản xuất vàng miếng là quá cao, trở thành rào cản lớn, loại bỏ phần lớn DN khỏi khả năng tiếp cận lĩnh vực này.

Theo dự thảo nghị định mới, chỉ một số ít doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia sản xuất vàng miếng, làm giảm tính cạnh tranh, không đa dạng được nguồn cung, từ đó ảnh hưởng đến quyền lựa chọn và lợi ích của người tiêu dùng. Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét lại quy định này.

Trước đó, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) cũng có công văn góp ý dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 24 quản lý thị trường vàng (NĐ24).

Về hoạt động kinh doanh mua bán theo Hiệp hội, là khâu trung gian giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng (thị trường), giúp lưu thông phân phối hàng hóa được thông suốt nhanh nhất từ nhà sản xuất tới người mua. Như hàng hóa thông thường khác, các doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng (trung gian) chỉ cần đăng ký kinh doanh theo pháp luật đầu tư, luật doanh nghiệp.

Việc quy định phải được NHNN cấp phép là không cần thiết, phát sinh giấy phép con, là sự can thiệp cứng nhắc vào thị trường; ảnh hưởng tới quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp và tính thông suốt của thị trường. Ngoài ra, với quy định này tác động ảnh hưởng tới sản xuất vàng miếng (sản xuất vàng miếng đưa ra thị trường sẽ phải chịu 2 giấy phép, giấy phép sản xuất vàng miếng;và giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng).

Về quy định về điều kiện được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng trở lên, Hiệp hội cho rằng quy định này quá chặt, chỉ 1 đến 3 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh vàng có thể đáp ứng được điều kiện này. Với quy định trên, số lượng doanh nghiệp tham gia sản xuất vàng miếng không đáng kể, dễ hình thành để nhà nước vẫn độc quyền sản xuất, cung ứng vàng miếng, hạn chế nguồn cung vàng miếng.

Hiệp hội kiến nghị vốn điều lệ từ 500 tỷ đồng trở lên là phù hợp. Ngoài ra, nên tập trung về năng lực sản xuất của doanh nghiệp (tài sản, cơ sở vật chất, kỹ thuật để sản xuất vàng miếng của DN); về hiệu quả kinh doanh, uy tín doanh nghiệp, thương hiệu trên thị trường; mẫu mã, chất lượng sản phẩm vàng miếng; tình hình chấp hành quy định của nhà nước liên quan đến kinh doanh vàng.

Nên cho phép nhập khẩu vàng

Theo nhiều doanh nghiệp, nguyên nhân khiến giá vàng trong nước liên tục cao hơn giá thế giới là do nguồn cung hạn chế. Từ năm 2014 đến tháng 4/2024, NHNN không tăng nguồn cung vàng miếng SJC ra thị trường. Trong khi đó, nhu cầu mua vàng miếng luôn duy trì ở mức cao, đặc biệt vào thời điểm giá vàng biến động mạnh.

NHNN cũng thừa nhận cơ chế độc quyền sản xuất, xuất - nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng đã bộc lộ một số hạn chế. Thực tế, cơ quan quản lý từng phải sử dụng ngoại tệ từ dự trữ quốc gia để nhập vàng nhằm can thiệp, bình ổn thị trường.

Chia sẻ trên Báo Người Lao động, TS Nguyễn Tuấn Anh, giảng viên ngành tài chính Khoa Kinh doanh - Trường Đại học RMIT Việt Nam, nhận định giá vàng miếng trong nước liên tục cao hơn giá thế giới là do nguồn cung khan hiếm.

Đây là hệ quả của cơ chế độc quyền sản xuất thông qua SJC và việc cấm nhập khẩu vàng từ năm 2012. Điều này khiến thị trường vàng trong nước bị cô lập, hoạt động buôn lậu gia tăng, gây áp lực lên tỉ giá và dự trữ ngoại hối.

Ông Tuấn Anh cho rằng cần cải cách theo hướng thị trường hóa, tăng cung và minh bạch hóa để thu hẹp khoảng cách giá, hạn chế đầu cơ và từng bước hội nhập thị trường vàng Việt Nam với thế giới. "Thay vì duy trì độc quyền thương hiệu SJC, nhà nước nên cấp phép cho một số doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt như vốn tối thiểu, công nghệ hiện đại và kinh nghiệm thị trường để tham gia sản xuất vàng miếng.

Đối với việc nhập khẩu vàng, cần thiết lập hạn ngạch hằng năm phù hợp với nhu cầu nội địa, cấp cho các doanh nghiệp đủ điều kiện nhằm kiểm soát dòng ngoại tệ, tránh gây lạm phát giá vàng, từng bước dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu hiện hành", ông Tuấn Anh đề xuất.

TS. Lê Xuân Nghĩa – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia phát biểu tại hội thảo. Ảnh DNVN.

Trước đó, tại Hội thảo khoa học 'Kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế ' do Hội Doanh nhân Tư nhân Việt Nam tổ chức ngày 26/5, TS. Lê Xuân Nghĩa – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, đã đưa ra những nhìn nhận liên quan đến chính sách quản lý thị trường vàng.

Theo ông Nghĩa, có rất nhiều ý kiến khác nhau khi thảo luận các chính sách về thị trường vàng. Ông phản ánh rằng có nhiều ý kiến viện cớ rằng Việt Nam rất đặc thù “dân Việt Nam quá yêu chuộng vàng nên cần quản lý vàng”. Trong khi đó, các doanh nghiệp thì nêu mong muốn được nhập khẩu vàng để sản xuất trang sức xuất khẩu.

"Chả lẽ lại cấm người dân tiết kiệm vàng? Nhập khẩu vàng thì nói là 'chảy máu đô la' nhưng hiện tại đô la làm sao quý và ổn định bằng vàng? Vậy thì 'chảy' ở đâu?", ông Nghĩa nhấn mạnh.

"Về vấn đề 'chảy máu ngoại tệ', mỗi năm Việt Nam chỉ nhập khẩu 3–4 tỷ USD vàng, trong khi nhập khẩu rượu ngoại, xì gà, thuốc lá ngoại lên tới 8 tỷ USD, tại sao không ai nói là 'chảy'? Vàng là một nguồn dự trữ vô cùng quan trọng, vậy tại sao lo ngại khi USD chảy ra để mua vàng, nhưng lại không đặt vấn đề khi USD chảy ra để mua rượu, xì gà, thuốc lá? Đó là điều phi lý", vị chuyên gia nói thêm.

Ông cũng nhấn mạnh việc 14 năm cấm nhập khẩu vàng đã khiến thị trường vận hành ngầm, tạo điều kiện cho buôn lậu và đẩy giá vàng trong nước cao hơn thế giới tới 700 USD/ounce.

Ngoài ra, theo vị chuyên gia này, việc cấm nhập khẩu vàng cũng gây ra nhiều hệ lụy khác, trong đó có buôn lậu vàng. Do cấm nhập khẩu vàng, trong khi doanh nghiệp vẫn cần vàng nguyên liệu để sản xuất, kinh doanh, nên tình trạng vàng nhập lậu là khó tránh khỏi.

Từ thực tế đó, Tiến sĩ Nghĩa đề xuất ba cấp độ chính sách bao gồm thượng sách - cho phép nhập khẩu vàng có kiểm soát, doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu và phân phối sỉ cho các doanh nghiệp khác; trung sách - cho phép một số ngân hàng và công ty lớn nhập khẩu vàng, thiết lập sàn giao dịch vàng để định giá theo quy định – giống mô hình Trung Quốc. Và hạ sách - tiếp tục kiểm soát như hiện nay nhưng đây là cách làm không hiệu quả và cần thay đổi.

Đông Bắc

Nguồn Doanh Nhân VN : https://doanhnhanvn.vn/von-dieu-le-toi-thieu-1000-ti-dong-de-tham-gia-san-xuat-vang-mieng-la-rao-can-lon.html