Cả xã Võng La có 12 gia đình là cơ sở cách mạng nuôi giấu và bảo vệ các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng thời kỳ hoạt động bí mật. Đó là các đồng chí: Trường Chinh, Hoàng Văn Thụ, Hoàng Quốc Việt và Nguyễn Lương Bằng. Các cơ sở cách mạng này cũng là nơi an toàn tổ chức nhiều hội nghị quan trọng quyết định đến vận mệnh của dân tộc và đất nước. Nơi đây có nhiều gia đình góp của cải giúp bộ đội mua lương thực, thuốc, súng đạn, có những gia đình đã hy sinh đến người cuối cùng cho sự nghiệp cách mạng.
Tại một điểm di tích cách mạng an toàn khu, di ảnh của cụ Hoàng Thị Cốc (hay còn gọi là cụ Lý Lờ) được đặt cùng với di ảnh các vị lãnh đạo: Trường Chinh, Hoàng Văn Thụ, Hoàng Quốc Việt và Nguyễn Lương Bằng. Đây là cách mà gia đình ông Trần Quốc Thái – cháu nội của cụ – tôn vinh và giáo dục con cháu về truyền thống cách mạng. Cụ Lý Lờ là người đầu tiên trong làng Võng La nuôi giấu cán bộ cách mạng với một lòng sắc son.
Dù quân địch đốt nhà, bắt sống hai người con trai nhưng không làm cho trái tim người phụ nữ trung kiên này đầu hàng.
Ông Trần Quốc Thái, cháu nội cụ Lý Lờ, chia sẻ: "Mẹ tôi bảo rằng nội tôi khóc suốt đêm vì nhớ con, nhưng vẫn rất gan dạ trước kẻ thù".
Cùng với gia đình cụ Lý Lờ, tại thôn Võng La còn có thêm 11 gia đình là cơ sở cách mạng giai đoạn 1941 – 1945. Tấm biển di tích nhà cụ Nguyễn Thị Hỏi (phu nhân cụ Lý Bạch) là nơi lưu dấu sự kiện lịch sử. Từ ngày 25-28/2/1943, Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương Đảng được tổ chức, với sự tham gia của các đồng chí chủ chốt: Trường Chinh, Hoàng Quốc Việt, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Lương Bằng, Lê Đức Thọ để Tổng Bí thư Trường Chinh khởi thảo những nội dung của bản Đề cương về văn hóa Việt Nam.
Tại ngôi nhà ấy, gia đình cụ Nguyễn Thị Hỏi đã đối mặt với hiểm nguy rình rập để bảo vệ tuyệt đối sự an toàn của các vị lãnh đạo.
Bà Lê Thị Bao, cháu dâu cụ Nguyễn Thị Hỏi, kể: "Ngày xưa ở đây là cái hòm bằng gỗ đựng thóc, phải giấu bí mật. Nếu có người lạ thì phải giấu kín".
Những an toàn khu ở Hà Nội như Võng La không lớn mà khiêm tốn, bé nhỏ nhưng chất chứa trong đó là lòng dân, là tình cảm ruột thịt máu mủ của dân với nước, với cán bộ. Dù nơi này phải đối mặt với sự khủng bố của quân địch nhưng mỗi người vẫn che chở cho cán bộ cách mạng hoạt động, là nơi đứng chân cho lực lượng nhỏ bé ban đầu của các đô thị, để từ đó các vị lãnh đạo trong Ban Thường vụ Trung ương Đảng được an toàn, đưa ra những quyết sách quyết định vận mệnh của dân tộc.
Đại tá, Tiến sĩ Lê Thanh Bài, Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự, cho biết: "An toàn khu Võng La là nơi trực tiếp chỉ đạo cho phong trào cách mạng Hà Nội. Đến nay, sau 80 năm, có thể đánh giá đây là địa chỉ đỏ, là nơi thể hiện lòng kiên trung với cách mạng của đồng bào".
Trong căn nhà của cụ Lý Lờ, ông Thái vẫn nâng niu tờ giấy chứng nhận của cố Tổng bí thư Trường Chinh ký nhận năm 1987, lúc đó là cố vấn Ban chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị ghi nhận công lao của gia đình ông khi là nơi nương náu của các đồng chí cán bộ cấp cao từ năm 1941 – 1945. Sự hy sinh này của cụ Lý Lờ cùng với nhiều gia đình, cá nhân tại làng Chài Võng La cho cách mạng đã đánh đổi bằng nước mắt, bằng xương máu để cùng dân tộc góp phần làm nên chiến thắng của mùa thu lịch sử cách đây 80 năm.
Khiếu Hương
Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/vong-la-vung-dat-cach-mang-bi-mat-352015.htm