Ngày 27-8, sau nhiều ngày xét xử, TAND TP HCM tuyên phạt bị cáo Lưu Quang Lãm (66 tuổi, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Đại Hải) tù chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản"; bị cáo Ngô Xuân Trường (50 tuổi, cựu Giám đốc Công ty CP Đầu tư Đại Hải) 14 năm tù về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".
Hành vi phạm tội của 2 bị cáo liên quan đến dự án tại khu dân cư thuộc phường Hiệp Bình Chánh (cũ), có tên thương mại là KDC Sông Đà.
Buộc các ngân hàng trả giấy tờ cho người dân
Về trách nhiệm dân sự, HĐXX tuyên buộc bị cáo Lưu Quang Lãm trả 44 tỉ đồng nợ gốc cho Ngân hàng Đông Á (nay là Vikki). Đây là nghĩa vụ cá nhân của bị cáo.
Đối với quyền lợi của người dân, HĐXX xác định có 62 bị hại là những người mua đất của Công ty Sông Đà (tiền thân của Công ty Đại Hải) thông qua các hợp đồng góp vốn mua 65 thửa đất.
Đây là những người mua đất hợp pháp, bao gồm cả trường hợp mua trực tiếp từ Công ty Sông Đà hoặc mua lại từ người khác đã ký hợp đồng góp vốn. Sau khi nhận đất, họ đã xây dựng nhà ở, sinh sống ổn định cho đến nay, phần lớn đã được UBND quận Thủ Đức (cũ) cấp số nhà.
Bị cáo Lưu Quang Lãm và Ngô Xuân Trường tại tòa
Từ đó, HĐXX tuyên buộc Vikki giao trả lại các giấy chứng nhận cho Công ty Đại Hải để công ty này liên hệ cơ quan chức năng làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân. Đồng thời, buộc Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương (Vietcombank) hoàn trả cho Công ty Đại Hải những giấy chứng nhận đã nhận trước đó.
Ngoài ra, buộc Vietcombank hoàn trả cho Công ty Đại Hải các giấy chứng nhận đã nhận của bị cáo Lãm để đưa vào thế chấp để Công ty Đại Hải thực hiện việc chuyển quyền sử dụng đất cho các cư dân.
Người dân có thể tự làm sổ hồng
HĐXX cũng xác định những thửa đất mà Ngô Xuân Trường ký hợp đồng chuyển nhượng cho các cá nhân theo yêu cầu của Tăng Chí Hải để cấn trừ nợ là hợp đồng giả cách (gồm có: Nguyễn Văn Minh, Dương Nghĩa Trung) nên cần buộc Ngô Xuân Trường phải bồi thường cho họ số tiền đã nhận.
Ông Minh và ông Trung phải trả tiền cho Agribank Chi nhánh Xuyên Á số tiền mà 2 ông này đã thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên.
Agribank Xuyên Á có trách nhiệm giao lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã nhận của ông Minh và ông Trung để lưu vào hồ sơ vụ án. Đối với nền D17, D18 đã sang tên cho người mua bán trước đó không được xem xét, giải quyết trong vụ án này.
Bị cáo Trường phải hoàn trả cho người vay tiền, nhượng nền sau khi đã nhận tiền góp vốn của các cư dân. Họ được quyền khởi kiện khi Trường không thực hiện hoặc không thực hiện đầy đủ.
HĐXX tuyên buộc Công ty Đại Hải có trách nhiệm làm thủ tục cấp giấy chứng nhận cho các hộ dân tại khu dân cư Đại Hải. Người dân có quyền trực tiếp liên hệ với Công ty Đại Hải để thực hiện.
Trường hợp công ty không thực hiện, người dân được phép làm việc với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở. Nếu trong quá trình này phát sinh tranh chấp lớn liên quan đến chi phí thực hiện, các bên có quyền khởi kiện bằng một vụ án dân sự khác.
Dự án KDC Hiệp Bình Chánh rộng gần 58.000 m², được giao cho Công ty K&N (sau đổi tên thành Công ty Đại Hải) làm chủ đầu tư từ năm 2001. Năm 2003, Công ty Đại Hải hợp tác với Công ty Sông Đà để phân lô bán nền.
Cáo trạng nêu, năm 2012, khi làm Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc, Lưu Quang Lãm đã đem 115 thửa đất đã bán cho dân đi thế chấp, bảo lãnh vay hơn 208 tỉ đồng. Đến 2024, một phần nợ được trả, song các doanh nghiệp vẫn còn nợ DongA Bank và Vietcombank hơn 173 tỉ đồng.
Trong khi đó, Ngô Xuân Trường dùng đất đã bán để cấn trừ nợ cá nhân hơn 36 tỉ đồng. Mặc dù biết dự án đã bán hết và đang chờ cấp sổ cho dân, Trường vẫn đăng ký quyền sử dụng đất cho 6 cá nhân và 1 tổ chức, gây thiệt hại hơn 10,7 tỉ đồng và bán trùng nền cho nhiều người. Tổng cộng chiếm đoạt hơn 11,7 tỉ đồng.
Linh Thái