Doanh nghiệp “bình phong” cho đường dây khai thác khoáng sản
Ngày 3/6, thông tin với PV, Thượng tá Nguyễn Tân Cảnh, Điều tra viên, Phó Trưởng phòng 8, Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Bộ Công an, cho biết: Nguyễn Anh Tuấn là một đối tượng từng nhiều lần “ra tù vào tội” không những không hoàn lương mà còn “tái xuất” với quy mô hoạt động có tổ chức rất chặt chẽ và thủ đoạn xảo quyệt, tinh vi hơn gấp bội. Dưới vỏ bọc hợp pháp của hàng chục doanh nghiệp được cấp phép khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Tuấn đã tổ chức cả một hệ thống khai thác vượt phạm vi, vượt công suất, gian lận kê khai, che giấu doanh thu gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân sách Nhà nước. Băng nhóm do Tuấn cầm đầu còn tận dụng mạng xã hội để khuếch trương thanh thế, có biểu hiện coi thường, thách thức pháp luật, khiến dư luận vô cùng bức xúc và bất an.
“Nhận thấy tính chất nghiêm trọng của vụ việc, đồng chí Bộ trưởng Bộ Công an, đồng chí Thứ trưởng phụ trách Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và đồng chí Thứ trưởng, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Bộ Công an trực tiếp chỉ đạo Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu khẩn trương vào cuộc, quyết liệt điều tra và triệt xóa tận gốc đường dây tội phạm được ngụy trang dưới vỏ bọc doanh nghiệp này”- Thượng tá Nguyễn Tân Cảnh cho biết.
Cũng theo Thượng tá Nguyễn Tân Cảnh, ngay sau khi nhận được mệnh lệnh, chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, chỉ trong thời gian ngắn, Thiếu tướng Nguyễn Quang Phương, Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu chỉ đạo các phòng chức năng của Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an đã bóc trần bộ mặt thật của tổ chức tội phạm có tổ chức này; đã ra quyết định khởi tố vụ án; khởi tố bị can; áp dụng biện pháp ngăn chặn bắt bị can để tạm giam đối với Nguyễn Anh Tuấn và các đối tượng chủ chốt. Sau khi Viện KSND Tối cao phê chuẩn, Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu đã thi hành các Quyết định, Lệnh nêu trên đúng quy định của pháp luật.
Tại cơ quan Công an, đối tượng Nguyễn Anh Tuấn thừa nhận hành vi vi phạm.
Tuấn và đồng phạm không chỉ đội lốt doanh nghiệp để khai thác khoáng sản trái phép, mà còn lập báo cáo gian dối, bỏ ngoài sổ sách hàng loạt khoản doanh thu, né tránh nghĩa vụ tài chính, “rút ruột” tài nguyên quốc gia như một kiểu cướp bóc hợp pháp. Các hành vi được tổ chức có hệ thống, che mắt cơ quan chức năng bằng những pháp nhân được lập trình sẵn để qua mặt các vòng kiểm tra thông thường.
Đáng chú ý, theo tài liệu điều tra, Tuấn là cổ đông sáng lập của Công ty ALMA – đơn vị đang nắm giữ giấy phép khai thác tại nhiều mỏ đất trên địa bàn Thanh Hóa. Chính từ đây, các thủ đoạn như khai thác vượt phạm vi cấp phép, kê khai sản lượng sai sự thật, tiêu thụ khoáng sản ngoài luồng, lập hệ thống sổ sách kép nhằm trốn thuế đã được triển khai, gây thất thoát đặc biệt lớn tài sản công.
Ngày 2/6, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã chính thức khởi tố vụ án với hai tội danh nghiêm trọng: “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” và “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”. Cùng với Nguyễn Anh Tuấn, các đối tượng Trịnh Văn Tuấn, Nguyễn Xuân Long, Nguyễn Mạnh Cường, Lê Ngọc Tùng và các cá nhân liên quan đến Công ty ALMA, Công ty Anh Vũ đã bị khởi tố. Vụ án tiếp tục được mở rộng điều tra, truy vết dòng tiền và phong tỏa tài sản nhằm phục vụ công tác thu hồi tài sản cho Nhà nước.
Có hay không việc thờ ơ, buông lỏng, thậm chí tiếp tay, bao che?
Dư luận bức xúc đặt câu hỏi rằng, sự tồn tại kéo dài của cả một “hệ sinh thái tội phạm khoáng sản” như vậy không thể chỉ do một mình Nguyễn Anh Tuấn thao túng, mà có hay không đây là kết quả của sự buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, thậm chí có dấu hiệu tiếp tay, bao che từ một số cá nhân, tổ chức có trách nhiệm tại địa phương?
Câu hỏi lớn cũng được dư luận đặt ra: Vì sao một loạt doanh nghiệp với dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng lại có thể vận hành trơn tru suốt thời gian dài mà không bị cơ quan quản lý trong lĩnh vực tài nguyên, môi trường và chính quyền địa phương phát hiện, ngăn chặn, xử lý? Trách nhiệm thuộc về ai, cơ quan nào trong việc giám sát sau cấp phép? Liệu có sự “mờ mắt” trước lợi ích, hay đơn giản là sự bất lực của bộ máy quản lý?
Thực tế, tình trạng “tận thu” khoáng sản, lách luật, trốn thuế… đang để lại hậu quả nghiêm trọng khiến tài nguyên quốc gia bị thất thoát, môi trường bị tàn phá, hạ tầng bị xói mòn, ngân sách thì thất thu, trong khi người dân địa phương, những người đáng ra phải được hưởng lợi từ tài nguyên quê hương lại chịu thiệt đủ đường, oằn mình chống đỡ với những biến đổi khí hậu khi tài nguyên khoáng sản bị rút ruột không thương tiếc.
Mỏ đất tại xã Tượng Sơn, Nông Cống là một trong những địa điểm Tuấn và đồng bọn khai thác.
Dư luận cũng đòi hỏi vụ án Tuấn “thần đèn” không chỉ dừng lại ở xử lý những đối tượng vi phạm, mà cần trở thành hồi chuông cảnh báo về một cuộc tổng rà soát diện rộng thanh tra toàn bộ các dự án khai thác khoáng sản tại Thanh Hóa, đồng thời mở rộng kiểm tra ở các địa phương trên cả nước. Phải siết chặt cơ chế cấp phép, kiểm soát sản lượng, nghĩa vụ tài chính, trách nhiệm môi trường. Mọi lỗ hổng quản lý phải được “vá kín”, mọi hành vi buông lỏng, vô trách nhiệm nếu có phải bị xử lý nghiêm minh.
Cùng với đó, các địa phương cần đề cao trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu các sở ngành liên quan. Tránh tình trạng “trách nhiệm tập thể” để rồi khi vi phạm xảy ra thì không rõ trách nhiệm cá nhân. Việc ứng dụng dữ liệu số, công nghệ theo dõi sản lượng khai thác, kết nối liên thông giữa các ngành thuế, tài nguyên, Công an, môi trường phải được đẩy mạnh như một công cụ kiểm soát hiệu quả và minh bạch.
Mỗi khối đất, tấn đá, mét khối cát bị khai thác trái phép không chỉ là con số bị mất trong sổ sách ngân sách, mà là vết cắt đau đớn vào cơ thể quốc gia, nơi tài nguyên là tài sản chung của mọi thế hệ. Nếu không có sự vào cuộc quyết liệt, chủ động của lực lượng Công an, liệu hệ thống doanh nghiệp sai phạm của Tuấn “thần đèn” sẽ còn che mắt được bao lâu? Bao nhiêu mỏ khoáng nữa sẽ bị “bòn rút” trong im lặng?
Dư luận cũng đánh giá, đây là bài học sâu sắc không chỉ cho riêng những cơ quan quản lý của tỉnh Thanh Hóa, mà cho tất cả các tỉnh, thành có tài nguyên. Giữ gìn khoáng sản, chống thất thoát tài nguyên, đó không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là mệnh lệnh của lương tri, là cam kết trước thế hệ tương lai.
Hiện, Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu đang tiếp tục củng cố tài liệu, chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của các bị can đã khởi tố, đồng thời mở rộng điều tra làm rõ xử lý toàn diện, triệt để đối với các 2 hành vi sai phạm có tổ chức của Nguyễn Anh Tuấn và các cá nhân liên quan; xác minh, kê biên, phong tỏa, phục vụ thu hồi triệt để tài sản cho Nhà nước.
Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu thông báo để nhân dân biết tố giác các hành vi vi phạm pháp luật của Nguyễn Anh Tuấn và các đối tượng liên quan (Đơn tố giác gửi đến: Phòng 8, Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Bộ Công an, địa chỉ: Số 47 Phạm Văn Đồng, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội, liên hệ Điều tra viên Trần Minh Tuấn, số điện thoại 0993093727).
Hoàng Phong