Tại buổi họp báo của Bộ Công an chiều 6.10, đại tá Nguyễn Đức Long, Phó giám đốc Công an TP.Hà Nội cho biết Công an TP đã nhận đơn trình báo liên quan đến lùm xùm dự án tiền số AntEx và doanh nhân Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình).
Qua rà soát các nguồn tin báo tố giác tội phạm, các đơn vị nghiệp vụ Công an TP.Hà Nội báo cáo đã tiếp nhận 1 trường hợp có đơn liên quan việc đầu tư dự án tiền số AntEx. Đó là ông L.N.H ở Ninh Bình gửi đơn tố giác với số tiền thiệt hại 2.000 USD (tương đương 47 triệu đồng).
Công an TP.Hà Nội khẳng định những người có đơn tố giác tội phạm đều sẽ được tiếp nhận, giải quyết theo đúng quy định theo đúng tinh thần "không có ngoại lệ, không có vùng cấm".
Chưa thể khẳng định là có tội hay không
Trao đổi với phóng viên Một Thế Giới, TS-LS Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp cho rằng những người đầu tư vào dự án nếu nghi ngờ về hành vi lừa đảo hoàn toàn có quyền làm đơn trình báo tố giác tội phạm, gửi đến cơ quan công an để được xem xét, giải quyết.
Khi tiếp nhận thông tin, đơn thư trình báo, tố giác, kiến nghị khởi tố của các tổ chức cá nhân, công an sẽ vào sổ thụ lý tin báo, tiến hành xác minh theo quy định của pháp luật.
Shark Bình
Theo quy định, thời hạn xác minh không quá hai tháng sẽ có kết quả giải quyết là khởi tố vụ án hình sự hoặc không khởi tố vụ án hình sự. Nếu vụ việc phức tạp có thể gia hạn không quá hai tháng để chờ kết quả thu thập chứng cứ từ phía các cơ quan chức năng.
Ông Cường cho hay trong quá trình xác minh sự việc, nếu cơ quan điều tra có căn cứ cho thấy đã có hành vi gian dối để chiếm đoạt tài sản, có thể khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can để xử lý đối với người đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật theo quy định.
Trường hợp xác minh cho thấy doanh nghiệp được thành lập hợp pháp, dự án được triển khai theo đúng kế hoạch nhưng không thành công là do yếu tố khách quan, sẽ không khởi tố vụ án hình sự.
“Cơ quan điều tra sẽ làm rõ dự án này do ai khởi xướng thành lập, ai là người quản lý điều hành. Việc dự án đổ vỡ do nguyên nhân khách quan hay do có chủ đích của những người trong cuộc. Cơ quan điều tra cũng sẽ làm rõ tiền góp vốn đầu tư của doanh nghiệp này đi đâu, đã sử dụng vào việc gì và ai là người được hưởng lợi; quá trình đầu tư diễn ra thì có hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản hay không”, ông Cường nêu.
Tiến sĩ Đặng Văn Cường cho rằng sự việc diễn ra trong thời gian qua gây ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe, quyền lợi của nhiều người. Bản thân ông Nguyễn Hòa Bình cũng liên tục phải thanh minh về bản thân trước cộng đồng.
Bởi vậy trong vụ việc này, ông Nguyễn Hòa Bình cũng có thể làm đơn trình báo sự việc với cơ quan điều tra để cơ quan điều tra xác minh làm rõ hoạt động đầu tư của doanh nhân này.
“Nếu thực sự doanh nhân này cũng là nạn nhân, bị mất tiền trong dự án này thì kết quả xác minh của cơ quan điều tra là hình thức minh oan. Ngược lại nếu kết quả cho thấy doanh nhân này đã có hành vi sai phạm thì sẽ xem xét để xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Cường nói.
TS-LS Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp
Ông Cường cũng nhấn mạnh, trước đây mặc dù tiền ảo chưa được pháp luật Việt Nam thừa nhận nhưng sử dụng tiền ảo là “mồi nhử”, là phương thức thủ đoạn để chiếm đoạt tài sản; hoặc các giao dịch về tiền ảo có thể quy đổi bằng tiền thật thực hiện các giao dịch này để chiếm đoạt tiền thật, tài sản thật thì vẫn có thể xử lý hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 Bộ luật Hình sự, hoặc Tội sử dụng mạng máy tính để chiếm đoạt tài sản theo điều 290 Bộ luật Hình sự).
Thị trường tài sản mã hóa tìm tội phạm rất dễ
Theo ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchian và tài sản số Việt Nam (VBA), giao dịch on-chain được hiểu là những giao dịch được ghi lại công khai, minh bạch và không thể thay đổi trên blockchain. Nó giống như một cuốn sổ cái công cộng mà ai cũng có thể kiểm tra. Ngược lại, giao dịch off-chain là những hoạt động diễn ra bên ngoài blockchain và trong thế giới thực. Bản chất của lừa đảo chủ yếu nằm ở off-chain.
Ông Trung chia sẻ rằng “giai đoạn đầu của thị trường (trước khi có luật), khi các tranh chấp tìm đến, VBA thường chỉ mô tả về vấn đề kỹ thuật; còn từ 2025, sau khi Luật Công nghiệp công nghệ số ra đời thì cơ quan công an phối hợp với VBA liên tục”.
“Trong đó, rất nhiều vụ đã xảy ra trước đây, khi các nhà đầu tư thấy thiệt hại thì họ tìm đến cơ quan công an để có một hy vọng nào đó”, ông Trung nói và nhấn mạnh tất cả các vụ án cũ, cơ quan công an hoàn toàn có thể vào cuộc.
Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchian và tài sản số Việt Nam (VBA)
Theo ông Trung, các vụ hack ở các sàn xuyên biên giới như Bybit vừa qua thì hầu như chính quyền các nước không tham gia. Nhưng những vụ việc, nhất là hành vi lừa đảo đơn giản hoặc ăn chia trong các nhóm công nghệ, nhà sáng lập… thì công an hoàn toàn có thể phát hiện ra được.
“Đây là thị trường tìm tội phạm rất dễ nhưng cần có cơ chế phối hợp. Cần chấm dứt những vụ huy động vốn trái phép, thậm chí lên đến hàng chục nghìn tỉ như vừa qua”, ông Trung nêu.
Trước đó, ông Nguyễn Hòa Bình cũng cho hay trong dự án AntEX, ông đóng vai trò nhà đầu tư và cố vấn cho dự án chứ không điều hành. Còn người chịu trách nhiệm trực tiếp gây ra vụ việc gây xôn xao các nhà đầu tư là người phụ trách kỹ thuật và nắm giữ mọi chìa khóa của AntEX.
Ông Bình cho biết đã từng thu thập bằng chứng và làm việc với cơ quan công an, nhưng không xử lý được vì thời điểm đó, crypto chưa được pháp luật công nhận nên không có chế tài xử lý trước pháp luật. Thêm nữa, dấu vết điện tử bị xóa hoặc không rõ ràng và cuối cùng là tính ẩn danh hoàn toàn của các địa chỉ ví crypto.
Năm 2021, ông Nguyễn Hòa Bình từng công bố đầu tư 2,5 triệu USD vào dự án blockchain AntEX thông qua quỹ Next100 Blockchain, đồng thời giữ vai trò cố vấn chiến lược. Tuy nhiên, chỉ sau thời gian ngắn, token AntEX lao dốc và mất tới 99% giá trị. Tháng 3.2023, AntEX đổi tên thành Rabbit (RAB) nhưng đồng token mới cũng giảm rất sâu.
Vụ việc tưởng chừng lắng lại thì mới đây, trong một sự kiện, ông Bình cho hay khi đầu tư vào AntEX, đội ngũ công nghệ đã có những hành vi sai trái rồi biến mất, khiến ông phải mang tiếng.
Với chia sẻ này của ông Bình, một tài khoản ẩn danh cũng tố ngược ông Bình mới là người giữ tiền huy động được trên sàn, nắm “chìa khóa ví” và ra lệnh xả token. Đáng chú ý, nhóm này cho rằng chưa từng nhìn thấy 2,5 triệu USD mà ông Bình tuyên bố đã rót vốn.
Lam Thanh