Mới đây, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai xảy ra vụ việc giết người, cướp tài sản nghiêm trọng. Nghi phạm là LST (33 tuổi, quê Thanh Hóa, thường trú tỉnh Bình Phước cũ).
Cơ quan chức năng lấy lời khai nghi phạm để làm rõ hành vi. Bước đầu cơ quan chức năng xác định, nghi phạm nghiện game online. Theo lời khai ban đầu của nghi phạm, động cơ bắn chết ba người ở Đồng Nai là "thực hiện nhiệm vụ mà trong game giao cho người chơi".
Lời khai này khiến nhiều người giật mình vì tác hại từ việc chơi game dẫn đến người chơi có hành vi bạo lực nghiêm trọng ở đời thực.
Trao đổi với PLO liên quan các tác hại của nghiện game nặng, bác sĩ Trần Quang Huy, khoa Tâm lý lâm sàng – Phục hồi chức năng – Y học cổ truyền (Bệnh viện Nhi đồng 2), cho biết nghiện game hiện nay đang trở thành vấn đề nhức nhối.
Theo bác sĩ Huy, nghiện game cũng giống như các hình thức nghiện khác. Người nghiện phụ thuộc hoàn toàn vào trò chơi, sống trong thế giới ảo và khi bị tách rời sẽ rơi vào trạng thái khó chịu, bực dọc, khó kiểm soát cảm xúc và hành vi.
Nghiện game nặng cũng khiến tâm lý phát triển lệch lạc, tin tưởng người lạ trên mạng hơn là người thân. Khi tìm kiếm sự công nhận, người đó dễ bị cuốn vào những lời khuyên sai lầm từ cộng đồng mạng, thậm chí thực hiện những “nhiệm vụ” nguy hiểm trong game hoặc trên các nhóm trực tuyến.
Bác sĩ Trần Quang Huy, khoa Tâm lý lâm sàng – Phục hồi chức năng – Y học cổ truyền (Bệnh viện Nhi đồng 2). Ảnh: NVCC
“Hiện nay, có nhiều trào lưu hoặc nhiệm vụ livestream kỳ quặc, nguy hiểm như nằm cho xe cán qua, ăn quá nhiều đồ ăn trong thời gian ngắn, thức nhiều ngày liên tục… Người chơi chìm đắm trong thế giới ảo không còn phân biệt đúng - sai, thật - ảo. Họ xem đó như nhiệm vụ trong game và làm theo một cách mù quáng. Đây là biểu hiện nguy hiểm, có thể liên quan đến hoang tưởng hoặc rối loạn tâm thần phân liệt” – bác sĩ Huy chia sẻ.
Theo bác sĩ này, với đối tượng là trẻ em hay trẻ vị thành niên, khi nghiện game nặng thường muốn bỏ ăn, bỏ học, chỉ muốn ngồi trước máy tính. Trẻ thích cuộc sống ảo vì mang lại cảm giác an toàn, có thể chia sẻ mà không sợ lộ danh tính.
Theo ghi nhận của PV, nhiều game thủ ngồi chơi từ sáng đến tận khuya, mỗi ván thường kéo dài 20-40 phút. Ảnh: TRẦN MINH
Một số dấu hiệu rõ rệt ở người nghiện game nặng là trở nên lầm lì, ít nói, dễ cáu gắt, nóng nảy, không muốn tham gia những hoạt động từng yêu thích, né tránh bạn bè, gia đình và dành quá nhiều thời gian trên mạng. Nghiện game nặng có thể dẫn đến trầm cảm, khiến người trẻ thu rút, không muốn giao tiếp, không chia sẻ suy nghĩ.
Thủng dạ dày do nghiện game
Bệnh viện Thống Nhất từng tiếp nhận bệnh nhân là thanh niên 19 tuổi bị thủng dạ dày nghiêm trọng do thường xuyên thức khuya chơi game và ăn uống thất thường.
Khi thay đổi tâm lý thất thường, liên tục, cơ thể điều tiết sẽ làm ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Việc chơi game cũng dẫn đến tâm lý diễn biến phức tạp hơn, từ đó nguy cơ bị dạ dày cao hơn. Như vậy thức khuya, nhịn ăn hay nghiện điện thoại dễ gây viêm loét dạ dày nặng hơn, xuất huyết dạ dày, nguy cơ dẫn đến ung thư.
Khi bị stress, ăn uống không điều độ, ăn thức ăn nhanh chế biến nhiều dầu mỡ, ít dinh dưỡng, thức khuya sẽ tăng yếu tố gây hại (tăng tiết axit) và giảm yếu tố bảo vệ (lớp nhầy của dạ dày giảm đi). Chính sự mất cân bằng này sẽ trở thành bệnh lý.
Để phòng ngừa các bệnh về dạ dày, cần có lối sống lành mạnh; ăn uống điều độ; giảm thời gian ngồi trước màn hình máy tính, điện thoại; tham gia các hoạt động thể dục thể thao.
TS.BS HỒ HỮU ĐỨC, Trưởng khoa Ngoại Tiêu hóa Bệnh viện Thống Nhất.
Những dòng game thịnh hành
Trong vài năm trở lại đây, thị trường game online tại Việt Nam phát triển mạnh mẽ, đặc biệt ở các nhóm game sinh tồn, chiến thuật và nhập vai.
Bên cạnh một số game mang tính tích cực, được đưa vào thi đấu thể thao chính thống thì cũng có những game đem lại những lụy khó lường nếu người chơi lạm dụng. Dưới đây là một số nhóm game đang thịnh hành trên thị trường được giới trẻ chọn chơi:
Game bắn súng sinh tồn: Người chơi nhập vai nhân vật, nhảy dù xuống bản đồ, tìm vũ khí, trang bị và chiến đấu để trở thành người sống sót cuối cùng. Game tạo cảm giác căng thẳng, kịch tính, dễ kích thích (hoặc phải chiến đấu hoặc bỏ chạy).
Tuy nhiên, nếu chơi quá nhiều, người trẻ dễ rơi vào trạng thái “ảo giác chiến thắng”, coi việc loại bỏ đối thủ trong game là thước đo năng lực bản thân. Một số vụ việc bạo lực ngoài đời cũng từng được lý giải từ việc bắt chước hành vi trong loại game này.
Đấu trường trực tuyến 5v5: Trò chơi đòi hỏi chiến thuật, phối hợp đồng đội, chia vai trò rõ ràng (đi rừng, hỗ trợ, đường giữa…). Đây là tựa game rèn luyện khả năng phản xạ nhanh và tư duy chiến thuật khá tốt. Nhưng nếu lạm dụng, người chơi dễ bị “nghiện thắng thua”, gây ức chế tâm lý, đập điện thoại - máy tính, thậm chí chửi bới nhau trên mạng, mang bực dọc ra đời thực.
Đấu trường 5v5 trên di động: Cách chơi tương tự game 5v5 trên máy tính nhưng đơn giản hơn, dễ tiếp cận người chơi. Đây là một trong những game khiến nhiều phụ huynh lo ngại vì dễ gây nghiện, con em thường lấy lý do “chơi vài ván” nhưng có thể kéo dài nhiều giờ.
Sinh tồn, bắn súng góc nhìn thứ nhất và thứ ba: Cơ chế chơi tương tự nhưng có đồ họa và âm thanh chân thực hơn. Chính vì quá thật, người chơi trẻ dễ nhập vai quá mức, tưởng tượng mình đang trong một “chiến trường thực sự”. Việc này kéo dài có thể gây ám ảnh, rối loạn giấc ngủ, mơ thấy bắn súng.
Bắn súng đồng đội, đối kháng trực tiếp: Đây là dòng game bắn súng truyền thống, chia phe và bắn đối kháng. Tốc độ trận đấu nhanh, hiệu ứng mạnh khiến người chơi bị cuốn vào cảm giác hưng phấn liên tục. Hệ quả khi chơi dài giờ là rối loạn thần kinh vận động, mắt và tay căng thẳng, dễ cáu gắt.
Nhập vai thế giới mở: Người chơi điều khiển nhân vật khám phá thế giới, làm nhiệm vụ, nâng cấp vũ khí, thu thập vật phẩm. Game này có tính nghệ thuật cao, đồ họa đẹp, nhạc nền nhẹ nhàng, dễ khiến người trẻ bị “chìm đắm” vào thế giới ảo. Nếu chơi quá nhiều hình thành thói quen tiêu tiền mua vật phẩm ảo.
Dòng game nhập vai tạo nên những thế giới rộng lớn, nhân vật phong phú, đồ họa đẹp mắt. Đây là nơi người chơi tìm thấy cộng đồng, bạn bè và cảm giác hóa thân vào một nhân vật khác.
Nhưng chính đặc tính này khiến dòng game này trở thành “cái bẫy thời gian”. Hệ thống nhiệm vụ bất tận, phần thưởng liên tục và kho vật phẩm ảo khiến người chơi dễ sa vào cày cuốc triền miên. Không ít người trẻ đã chi hàng chục triệu đồng để mua vật phẩm, dẫn đến hệ lụy tài chính và áp lực gia đình.
Phần lớn các em học sinh, sinh viên vào tiệm chỉ muốn giải trí một chút sau giờ học, nhưng cũng có trường hợp ngồi lì từ sáng tới tối. Lúc đó, chúng tôi cũng phải nhắc nhở hoặc từ chối cho chơi thêm. Game online nếu biết kiểm soát thì cũng giống như một loại hình giải trí, thậm chí có thể rèn luyện phản xạ nhanh và kỹ năng làm việc nhóm. Nhưng khi quá sa đà, các em dễ bị cuốn vào thế giới ảo, mất tập trung học tập, có khi ảnh hưởng cả tâm lý và hành vi.
Anh HQH - chủ một tiệm game online tại phường Hạnh Thông, TP.HCM
THẢO PHƯƠNG-TRẦN MINH