Vừa qua Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai đã ra lệnh khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với 3 bị can gồm Đinh Văn Liên, Nguyễn Thị Tuyến và Nguyễn Quốc Vũ để điều tra làm rõ hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả xảy ra tại Công ty Cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai.
Trong đó, Đinh Văn Liên là Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai, Nguyễn Quốc Vũ (chồng ca sĩ Đoàn Di Băng) là Tổng giám đốc, đồng thời là chủ sở hữu Công ty TNHH Thương mại dịch vụ VB Group.
Công bố Quyết định khởi tố bắt tạm giam 3 bị can (từ trái qua Nguyễn Thị Tuyến, Đinh Văn Liên và Nguyễn Quốc Vũ) Ảnh: CA.
Hành vi của các bị can đang bị điều tra vì có dấu hiệu phạm tội sản xuất, buôn bán hàng giả quy định tại Điều 192 BLHS do đã có việc hợp tác sản xuất sản phẩm là kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body.
Tuy nhiên, bên cạnh việc các cá nhân trên đã bị khởi tố, thì một vấn đề pháp lý khác cũng được nhiều người quan tâm, đặt vấn đề là trách nhiệm hình sự của các công ty trong vụ án trên đến đâu. Cụ thể, đó là trách nhiệm hình sự của Công ty Cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai (Công ty EBC Đồng Nai) và Công ty TNHH Thương mại dịch vụ VB Group (Công ty VB Group).
Trao đổi với PLO, luật sư Trương Ngọc Liêu, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết vấn đề truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội là một bước tiến mới của BLHS 2015 so với các BLHS được ban hành và sửa đổi trước đó.
Theo đó, Điều 76 BLHS hiện hành quy định phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại gồm có 33 tội danh, trong đó, tội sản xuất, buôn bán hàng giả quy định tại Điều 192 được liệt kê là một trong các tội danh mà pháp nhân thương mại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu thực hiện hành vi phạm tội.
Cụ thể, pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi có đủ các điều kiện: (1) Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại; (2) Hành vi phạm tội được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân thương mại; (3) Hành vi phạm tội được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại; (4) Chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự (Điều 75 BLHS hiện hành).
Như vậy, nếu qua quá trình xác minh, nếu có căn cứ để xác định các pháp nhân thương mại gồm Công ty EBC Đồng Nai và Công ty VB Group đáp ứng các điều kiện chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 75 và có dấu hiệu phạm Tội sản xuất, buôn bán hàng giả quy định tại Điều 192, thì Cơ quan điều tra có thể ban hành Quyết định khởi tố bị can đối với các pháp nhân này để tiến hành điều tra, làm rõ.
Luật sư cũng cho biết thêm, trong trường hợp qua quá trình điều tra, truy tố, xét xử chứng minh Công ty EBC Đồng Nai và Công ty VB Group có đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì tùy tính chất, mức độ vi phạm mà các công ty này có thể đối mặt với hình phạt tiền (thấp nhất là 1 tỉ đồng và cao nhất lên đến 18 tỉ đồng); bị đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm hoặc bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.
Bên cạnh đó, các pháp nhân thương mại này còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung gồm phạt tiền từ 100 - 400 triệu đồng; cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 1-3 năm.
Ngoài ra, Tòa án có thể quyết định áp dụng các biện tư pháp quy định tại Điều 82 như buộc tiêu hủy hàng hóa, buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa vi phạm đang lưu thông trên thị trường nhằm khắc phục, ngăn chặn hậu quả của tội phạm.
HUỲNH THƠ