Hành vi đáng lên án
Liên quan đến sự việc đau lòng, người cha ở Quảng Ngãi ôm theo 2 con nhỏ nhảy cầu tự tử, khiến một cháu tử vong. Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường – Ủy viên BCH Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam cho rằng, với con người, tính mạng là quý giá nhất. Người không trân trọng chính cuộc sống của mình thì càng không được phép gây hại đến người khác.
Dù xã hội phát triển, vẫn luôn có những trường hợp muốn tìm đến cái chết vì trầm cảm, bệnh tật, bế tắc hay những cảm xúc tiêu cực nhất thời. Đây là hành vi đáng trách, đáng thương nhưng không đáng xảy ra trong đời sống xã hội. Đặc biệt, cha mẹ tự tử nhưng ôm theo con nhỏ khiến trẻ tử vong thì đó là hành vi rất đáng lên án, cần phải ngăn chặn và xử lý nghiêm để bảo vệ quyền sống của trẻ em, quyền con người cơ bản nhất.
Pháp luật Việt Nam không ghi nhận “quyền được chết”, còn quyền sống là quyền được hiến pháp và pháp luật ghi nhận, bảo đảm và bảo vệ. Nếu ai đó tìm cách tự kết thúc cuộc đời mình bằng cách tự tử và bị phát hiện, lực lượng chức năng luôn tìm cách cứu giúp, ngăn chặn hành vi đó xảy ra.
Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường – Ủy viên BCH Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam chia sẻ với Tiền Phong.
Theo luật sư Cường, người tự tử bất thành không phải chịu trách nhiệm hình sự, bởi hành vi tự gây hại bản thân không bị xem là vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, nếu gây thương tích hoặc tước đoạt trái pháp luật tính mạng người khác, bất kể mối quan hệ giữa hai bên như thế nào thì đây là hành vi vi phạm pháp luật.
Trong vụ việc này, người đàn ông đã có hành vi tự tử, tự mình tức bỏ tính mạng của bản thân, hành vi này không bị xử lý hình sự, không được khuyến khích nhưng cũng không có chế tài để xử lý. Nhưng việc ôm hai con cùng nhảy xuống sông lại là dấu hiệu rõ ràng của hành vi giết người. Nếu người thực hiện còn sống thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 123 Bộ luật Hình sự.
Thông tin bước đầu cơ quan chức năng xác định, do mâu thuẫn gia đình, khoảng 10h30 ngày 26/11, anh V.V.T. (27 tuổi, trú thôn Điện An 4, xã Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi) điều khiển xe máy mang BKS 76E1-264… chở hai con ruột là bé trai V.V.T. (6 tuổi) và bé gái V.N.M.A. (2 tuổi) lưu thông qua cầu đường sắt Trường Xuân nối giữa đôi bờ sông Trà Khúc. Khi đến đoạn giữa cầu, T. bất ngờ dừng xe, ôm 2 cháu nhảy xuống sông Trà Khúc, bỏ lại dép, ba lô sách vở trên cầu. Vụ việc khiến cháu gái 2 tuổi không qua khỏi.
Tối 26/11, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ngãi đã ra quyết định bắt giữ V.V.T. trong trường hợp khẩn cấp vì có dấu hiệu của tội giết người.
V.V.T. bị bắt giữ người trong trường hợp khẩn cấp vì có dấu hiệu của tội giết người.
Luật sư Cường phân tích, hành vi của người cha trong trường hợp này là thiếu lý trí, thiếu tỉnh táo nhưng vẫn có khả năng nhận thức được hành vi và hậu quả của mình làm. Hai cháu nhỏ hoàn toàn không thể sinh tồn khi rơi từ độ cao xuống dòng nước sâu. Người cha hiểu rõ hành vi đó có thể cướp đi tính mạng của các con nhưng vẫn cố ý thực hiện, mong muốn cả ba cùng chết.
Vì vậy, hành vi của người cha đối với hai con được xác định là hành vi giết người và hành vi này đáp ứng đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm tại Điều 123 Bộ luật Hình sự. Hiện người đàn ông này còn sống nên phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người theo quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự với khung hình phạt từ 12–20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình. Việc phạm tội với người dưới 16 tuổi và với người mình có trách nhiệm chăm sóc là tình tiết định khung, tăng nặng trách nhiệm hình sự.
Thương cảm nhưng không thể bao che
Theo Luật sư Cường, cuộc sống luôn có áp lực, không phải lúc nào cũng thuận lợi. Mỗi người cần có tri thức, kỹ năng sống để ứng phó, vượt qua trước thử thách, khó khăn. Những khó khăn khiến người ta chùn bước, thậm chí hủy hoại bản thân là những người đáng trách, đáng thương, thậm chí là đáng lên án trong một số trường hợp.
Chiếc xe máy cùng dép, ba lô sách vở... trên cầu Trường Xuân.
Không phải gia đình nào cũng hạnh phúc, cuộc sống ai cũng sẽ có những lúc mâu thuẫn, thậm chí khó khăn quẫn bách. Nhưng cách ứng xử phụ thuộc vào trình độ nhận thức, bản lĩnh và kỹ năng sống của mỗi người. Cách lựa chọn phù hợp với quy định của pháp luật là vượt qua khó khăn bằng cách tự thân hoặc nhờ sự hỗ trợ của cộng đồng, của người thân và những người xung quanh.
Dù được cứu nhưng cháu gái 2 tuổi đã không qua khỏi.
Cũng theo luật sư Cường, nhìn nhận vấn đề dưới góc độ tâm lý thì có thể cảm thông, thương cảm, cho người cha về nhận thức hạn chế, tâm lý tiêu cực, thiếu kỹ năng ứng phó dẫn đến quyết định dại dột. Nhưng dưới góc độ pháp luật, đây là hành vi vi phạm pháp luật, đáng lên án đây, gây nguy hiểm, hoang mang cho dư luận và là tội xâm phạm tính mạng trẻ em.
“Việc tự vẫn đã đáng tiếc, nhưng kéo theo hai con nhỏ là hành vi giết người. Chỉ trong trường hợp người này mắc bệnh tâm thần làm mất khả năng nhận thức, mất khả năng điều khiển hành vi mới được miễn trách nhiệm hình sự. Còn lại, mọi yếu tố tâm lý tiêu cực không phải là lý do để thoát tội. Vì vậy, người cha trong trường hợp này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự”, luật sư Cường nhấn mạnh.
Sức khỏe bé trai 6 tuổi hiện đã ổn định.
Theo luật sư Cường, để hạn chế các vụ việc đau lòng như cha mẹ tự tử và kéo theo con cái, việc giáo dục đạo đức, pháp luật và kỹ năng sống phải được chú trọng hơn. Không chỉ người trẻ, mà cả những người đã làm cha mẹ cũng cần được trang bị nhận thức, bản lĩnh để vượt qua biến cố, không hành xử tiêu cực.
Khi phát hiện một ai đó có biểu hiện trầm cảm, chán nản, tuyệt vọng, người thân và cộng đồng cần quan tâm, hỗ trợ kịp thời. Nếu thấy có nguy cơ gây hại cho bản thân hoặc người khác, cần báo ngay cho chính quyền để có biện pháp can thiệp, ngăn chặn. Mỗi người cần tự trang bị cho mình kiến thức, kỹ năng để đối mặt với khó khăn, biết kiểm soát cảm xúc, không để những suy nghĩ tiêu cực dẫn đến bi kịch cho bản thân và người xung quanh.
Nguyễn Ngọc