Chiến sự Ukraine phơi bày lỗ hổng nghiêm trọng trong chiến lược vũ khí của NATO: công nghệ cao nhưng thiếu số lượng. Liệu phương Tây đã sẵn sàng cho một cuộc chiến tiêu hao thực sự? Trong ảnh:Binh sĩ Ukraine nã pháo tự hành 2S7 Pion tại vùng Donetsk về phía mặt trận Nga, ngày 27/9/2024. Ảnh: Reuters/TTXVN
Theo hãng thông tấn độc lập UNIAN (Ukraine) ngày 12/6, cuộc xung đột đang diễn ra tại Ukraine đã trở thành một phép thử khắc nghiệt, phơi bày những lỗ hổng đáng lo ngại trong học thuyết và năng lực sản xuất vũ khí của phương Tây. Với thực tế hiện nay, châu Âu và Mỹ đang cho thấy sự thiếu chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh kéo dài, nơi số lượng có thể quan trọng hơn chất lượng.
Lời kêu gọi từ Ukraine
Từ chiến trường Ukraine, các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp quốc phòng đã đưa ra một thông điệp rõ ràng: phương Tây cần từ bỏ sự phụ thuộc lâu nay vào các loại vũ khí tinh vi và đắt tiền để chuyển sang các hệ thống sản xuất hàng loạt, có chi phí thấp hơn.
Ông Serhiy Goncharov, Tổng giám đốc Hiệp hội Công nghiệp Quốc phòng Ukraine, chia sẻ với trang tin Business Insider rằng việc châu Âu và Mỹ tập trung vào các hệ thống công nghệ cao với số lượng hạn chế có thể là một điểm yếu nghiêm trọng trong một cuộc xung đột kéo dài. Ông Goncharov nhấn mạnh: "Cuộc chiến ở Ukraine cho thấy: bạn không cần một số ít vũ khí cực kỳ chính xác và đắt tiền. Bạn cần một lượng lớn hỏa lực hiệu quả".
Để minh họa cho lập luận này, ông Goncharov đưa ra ví dụ về đạn pháo dẫn đường chính xác cao M982 Excalibur, có giá lên tới 100.000 USD mỗi quả. Ông cho rằng loại đạn này "không hiệu quả" khi đối mặt với hệ thống tác chiến điện tử của đối phương, trong khi đạn pháo thông thường rẻ hơn 30 lần lại chứng tỏ tính hiệu quả cao hơn.
Thay vì 10 khẩu pháo Archer của Thụy Điển – được cho là hệ thống pháo binh tốt nhất thế giới – Ukraine cần 200 khẩu pháo giá rẻ như Bogdana của chính họ. Điều này phản ánh rõ ràng một thực tế phũ phàng: quy mô thiệt hại và tốc độ hao mòn vũ khí, đạn dược trong các trận chiến quy mô lớn đòi hỏi một nguồn cung vũ khí liên tục, dồi dào.
Cuộc chiến tiêu hao: Thách thức với phương Tây
Cuộc xung đột Nga - Ukraine mang nặng tính chất của một cuộc chiến tiêu hao, với hỏa lực pháo binh dữ dội và sự tiêu tốn đạn dược khổng lồ. Đây là hình ảnh gợi nhớ về những trận chiến tàn khốc của Thế chiến I và II, với tổn thất lớn về nhân lực và trang thiết bị. Nga, là một trong những nước có lực lượng quân sự lớn nhất thế giới và dân số đông đảo, đã nhiều lần chứng minh khả năng tiến hành một cuộc chiến tranh tiêu hao, liên tục tung một lượng lớn nhân lực và vật lực vào trận chiến để dần dần làm suy yếu đối thủ. Dù đã tổn thất hàng nghìn xe tăng và xe bọc thép, Nga vẫn có thể chịu đựng được những tổn thất này nhờ quy mô khổng lồ của mình.
Ngược lại, Ukraine đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt vũ khí, đạn dược và nhân lực. Để ứng phó, họ đang dựa vào thiết bị bay không người lái giá rẻ như một yếu tố của chiến tranh bất đối xứng. Tuy nhiên, Nga cũng tích cực sử dụng các hệ thống không người lái, khiến cuộc chiến ngày càng trở nên phức tạp và đòi hỏi khả năng sản xuất vũ khí, trang thiết bị với số lượng lớn. Trong một diễn biến liên quan khác, Trung Quốc cũng đang xây dựng quân đội theo một logic tương tự: một cơ cấu khổng lồ có khả năng chịu đựng tổn thất.
Trong hai thập kỷ qua, các nước phương Tây thường tham gia vào các cuộc xung đột với đối thủ không ngang hàng, nơi chiến thắng được đảm bảo bằng sự vượt trội về công nghệ. Tuy nhiên, cuộc chiến tại Ukraine đã buộc châu Âu và NATO phải nhìn nhận lại. Chi tiêu quốc phòng đang tăng nhanh chóng, nhưng liệu có đủ để bù đắp những thiếu hụt đã tồn tại?
UNIAN từng đưa tin rằng để chiến đấu mà không có sự hỗ trợ của Mỹ, châu Âu cần ít nhất 1.000 máy bay và xe tăng, cùng với số lượng lớn các hệ thống quân sự khác. Tổng thư ký NATO Mark Rutte cũng đã kêu gọi các nước thành viên Liên minh Bắc Đại Tây Dương đưa chi tiêu quốc phòng trở lại mức đã thiết lập trong Chiến tranh Lạnh. Ông Rutte nhấn mạnh: "Chúng ta vẫn đang chi tiêu ít hơn nhiều so với thời Chiến tranh Lạnh. Mặc dù các mối đe dọa đối với tự do và an ninh của chúng ta cũng lớn như vậy – nếu không muốn nói là lớn hơn".
Rõ ràng, mô hình tập trung vào vũ khí tinh vi, đắt tiền của NATO đang gặp phải thách thức lớn khi đối mặt với một cuộc chiến quy mô lớn, tiêu hao. Tổ hợp công nghiệp quân sự Ukraine đã gửi đi một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ: để đảm bảo an ninh trong một thế giới đầy biến động, phương Tây cần một cuộc cách mạng trong tư duy sản xuất và trang bị vũ khí, ưu tiên số lượng và khả năng sản xuất hàng loạt hơn là chỉ chạy theo công nghệ cao. Đây là bài học mà Ukraine đã phải đánh đổi bằng chính tổn thất của mình, và là điều mà phương Tây cần phải học hỏi một cách nghiêm túc.
Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc