Khi mạng xã hội trở thành nơi “phanh phui” các khoản thu chi gây tranh cãi
Theo Phòng Giáo dục & Đào tạo thị xã Nghi Sơn, ngày 24.5.2025, mạng xã hội Facebook bất ngờ lan truyền một bài viết từ tài khoản có tên “Nguyễn Tiến Đạt” trên nhóm “Cà phê đường phố”, phản ánh những khoản thu chi tại Trường Tiểu học Hải Thanh A (phường Hải Thanh, thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa).
Bài viết đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận với nội dung nêu rõ danh mục các khoản thu được cho là do phụ huynh phải "tự nguyện" đóng góp, nhưng thực chất mang tính bắt buộc, cùng với nghi vấn về việc sử dụng quỹ không minh bạch.
Trường Tiểu học Hải Thanh A (thị xã Nghi Sơn, Thanh Hóa) nơi xảy ra vụ lùm xùm khoản thu chi gần 200 triệu
Trong bài đăng, các khoản phụ huynh phải đóng góp bao gồm: tiền mua bàn ghế học sinh năm học 2024–2025, tiền mua trống, hệ thống điện, thay kính cửa sổ, lát gạch sân khấu, sửa hệ thống ống nước, mua bồn đựng nước, sửa cống và sân trường. Tổng cộng lên tới hơn 102 triệu đồng được liệt kê dưới tên gọi là “quỹ ủng hộ cơ sở vật chất”.
Tài khoản Nguyễn Tiến Đạt còn nhấn mạnh rằng, phụ huynh gần như “không thể không đóng góp”, tạo ra làn sóng bức xúc trong cộng đồng mạng.
Đặc biệt, bài viết cũng phản ánh việc sử dụng “quỹ phụ huynh” với tổng thu 81 triệu đồng để chi tiêu những khoản được cho là thiếu hợp lý: 3 triệu đồng cho chè nước họp ban chấp hành hội phụ huynh, 4,8 triệu đồng cho họp toàn trường, gần 7 triệu đồng để hỗ trợ học sinh giỏi, tất cả đều lấy từ đóng góp của cha mẹ học sinh.
Thêm vào đó, tác giả bài viết còn đề cập việc hiệu trưởng trường được cho là “thầy hiệu trưởng”, phát biểu rằng tivi và quạt do phụ huynh đóng góp trong năm học lớp 1 sẽ thuộc về nhà trường sau khi học sinh kết thúc lớp 5 vì nhà trường “đóng điện”. Điều này càng đẩy cao làn sóng phẫn nộ và nghi ngờ về minh bạch tài chính trong nhà trường.
Đáng chú ý, bài viết còn đăng tải một đoạn trao đổi qua tin nhắn giữa tài khoản Facebook “Nguyễn Sỹ” được xác định là một giáo viên của trường với tác giả bài viết. Trong đó, giáo viên này có nhắn tin “gợi ý thương lượng có đi kèm chi phí” nhằm mục đích nhờ gỡ bỏ bài đăng tiêu cực về nhà trường.
Trước phản ứng dữ dội của dư luận, Chủ tịch UBND thị xã Nghi Sơn đã chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo tiến hành xác minh sự việc. Kết quả của quá trình xác minh này đã hé lộ nhiều tình tiết đáng chú ý, đồng thời làm sáng tỏ một phần những ẩn khuất đằng sau các khoản chi gây tranh cãi.
Kết quả xác minh chính thức: Không ép buộc đóng góp, có sơ suất truyền thông và ứng xử cá nhân
Qua rà soát và xác minh từ nhiều nguồn bao gồm báo cáo của Trường Tiểu học Hải Thanh A, UBND phường Hải Thanh, Ban đại diện cha mẹ học sinh, tường trình cá nhân giáo viên, và biên bản làm việc của Tổ công tác Phòng Giáo dục & Đào tạo thị xã Nghi Sơn, một bức tranh toàn cảnh về hoạt động thu chi tại ngôi trường này đã được làm rõ.
Trước hết, hai bảng tổng hợp thu chi được đăng tải trên mạng là tài liệu chính thức được nhà trường và Ban đại diện cha mẹ học sinh công khai tại Hội nghị Ban đại diện cha mẹ học sinh ngày 23.5.2025. Cụ thể, quỹ “ủng hộ cơ sở vật chất” có tổng thu 103,27 triệu đồng và tổng chi 102,24 triệu đồng. Trong khi đó, quỹ phụ huynh có tổng thu, chi trùng khớp là 81,22 triệu đồng.
Theo hồ sơ lưu trữ tại trường, các khoản chi liên quan đến cơ sở vật chất (mua bàn ghế, sửa điện nước, lát sân khấu…) được thực hiện từ nguồn vận động tài trợ giáo dục là nguồn ngoài ngân sách, được nhà trường lập kế hoạch, trình UBND phường và Phòng GD&ĐT phê duyệt. Tức là, đây không phải các khoản “ép đóng” hay bắt buộc theo đúng nghĩa đen như bài viết trên Facebook phản ánh.
Cụ thể, nhà trường đã xây dựng kế hoạch vận động tài trợ từ tháng 8/2024, trình tờ trình lên các cấp, được UBND phường Hải Thanh thống nhất (văn bản số 878/UBND-VH ngày 12.9.2024) và được Phòng GD&ĐT phê duyệt (văn bản số 486/PGDĐT ngày 19.9.2024). Sau khi huy động thành công hơn 103 triệu đồng, các hạng mục đầu tư được thực hiện đúng kế hoạch, có chứng từ đầy đủ.
Về quỹ phụ huynh, Ban đại diện đã xây dựng kế hoạch hoạt động và thống nhất với phụ huynh tại các lớp, thu 81,22 triệu đồng. Tính đến thời điểm xác minh, đã chi 67,81 triệu đồng cho các hoạt động như: hỗ trợ học sinh, tổ chức sự kiện, liên lạc phụ huynh, tiếp khách, mua đồ dùng…
Các khoản chi như tiền chè họp được xác định là hợp lý (mỗi lớp 200.000 đồng, tổng 4,8 triệu cho 24 lớp). Ban đại diện hiện còn giữ 13,41 triệu đồng, dự kiến chi cho hoạt động đồng diễn và khen thưởng cuối năm.
Về thông tin “thầy hiệu trưởng” yêu cầu phụ huynh để lại tivi và quạt, xác minh cho thấy hiệu trưởng là bà Lê Thị Quý, không phải “thầy”, và bà khẳng định không có phát ngôn như vậy. Thông tin này được kết luận là sai sự thật, có khả năng bịa đặt hoặc hiểu nhầm.
Liên quan đến đoạn tin nhắn gây tranh cãi giữa tài khoản “Nguyễn Sỹ” và “Nguyễn Tiến Đạt”, kết quả xác minh cho thấy người nhắn là ông Nguyễn Văn Sỹ, giáo viên của trường.
Trong bản tường trình ngày 26.5.2025, ông Sỹ thừa nhận là người nhắn tin với mục đích nhờ gỡ bài vì cảm thấy hình ảnh nhà trường bị ảnh hưởng. Ông khẳng định hành vi này là tự phát, không được nhà trường chỉ đạo, và nội dung chỉ mang tính cá nhân.
Tuy nhiên, Phòng GD&ĐT đã đề nghị nhà trường tổ chức họp kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với ông Nguyễn Văn Sỹ do hành vi trao đổi thông tin nhạy cảm với bên ngoài khi chưa có sự thống nhất trong tập thể nhà trường.
Từ sự việc này, Phòng GD&ĐT cũng yêu cầu nhà trường tăng cường truyền thông nội bộ, phối hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh, thực hiện nghiêm túc các quy định về vận động tài trợ và sử dụng quỹ phụ huynh một cách minh bạch, công khai. Đồng thời, rà soát hiện trạng cơ sở vật chất, xây dựng kế hoạch bổ sung phục vụ năm học 2025–2026.
Liên quan đến vụ việc, trước đó Báo Văn Hóa đã đăng tải loạt bài phản ánh gồm: “Nghi vấn chi gần 200 triệu đồng từ quỹ phụ huynh tại một trường tiểu học ở Thanh Hóa: Phụ huynh bức xúc, nhà trường lên tiếng” và “Lùm xùm khoản thu gần 200 triệu tại Trường Tiểu học Hải Thanh A (Thanh Hóa): Tin nhắn chi tiền và những câu hỏi chưa lời đáp”.
Các bài viết đã ghi nhận nhiều ý kiến trái chiều từ phụ huynh, đồng thời đặt ra hàng loạt câu hỏi về tính minh bạch trong việc thu, chi các khoản xã hội hóa và vai trò giám sát của cơ quan quản lý địa phương.
NGUYỄN LINH