Vụ trộm bảo tàng khét tiếng trong lịch sử Australia

4 giờ trướcBài gốc

Vụ trộm trang sức gần đây tại bảo tàng Louvre đã cho thấy công chúng rất hứng thú với các vụ trộm bảo tàng. Trong cuốn sách mới The Butterfly Thief, nhà báo người Australia Walter Marsh đã đưa ra một câu chuyện hấp dẫn: vụ trộm 3.000 mẫu vật bướm quý giá từ các bảo tàng ở Australia vào những năm 1930 và 1940.

Tài năng của tên trộm bảo tàng?

Như Marsh lưu ý, các bảo tàng Australia thời đó lỏng lẻo một cách buồn cười. Có nhiều chi tiết vạch rõ điều đó như chuông báo động bị hỏng hay những người gác đêm điếc và không thể phát hiện ra bất kỳ tiếng động nào. Một tên trộm đã trốn hàng giờ trong một chiếc hộp được bọc bằng da kangaroo, sau đó xuất hiện vào lúc nửa đêm để mở các hộp đựng mẫu vật.

Tại bảo tàng quốc gia Victoria ở Melbourne, bộ sưu tập bướm quý giá được cất giữ trong một "hầm ngục" ngầm, phía sau một cánh cửa sắt chắc chắn. Tuy nhiên, điều bất ngờ là căn hầm này không có khóa.

Vụ án trộm bảo tàng Australia gây rúng động báo chí thế kỷ trước. Ảnh: Bảo tàng Nam Australia.

Vào một ngày của năm 1947, các giám tuyển ở đó tình cờ phát hiện thiếu mất một số mẫu bướm ở khu lưu trữ. Ban đầu, họ cho rằng ai đó đã lấy trộm để bán.

Tuy nhiên, khi họ kiểm tra hết các ngăn kéo, họ nhận ra một sự thật: Tên trộm bảo tàng này có gu thẩm mỹ tinh tế và chỉ nhắm vào những mẫu vật tốt nhất. Theo Marsh, các vụ trộm đòi hỏi "quá trình lẩn trốn công phu, chú ý đến từng chi tiết và hiểu biết sâu sắc về thế giới côn trùng học. Và phải nói rằng, tên trộm này có năng khiếu nghệ thuật".

Trong tâm trạng lo lắng, các giám tuyển đã liên lạc với đồng nghiệp tại nhiều bảo tàng khác. Họ chia sẻ một thông tin ảm đạm: bộ sưu tập bướm của họ cũng đã bị trộm. Chẳng bao lâu sau, Marsh ghi nhận "gần như hầu hết bảo tàng lịch sử tự nhiên ở Australia đều là hiện trường vụ án".

Nghi phạm nhanh chóng lộ diện: Colin Wyatt, 37 tuổi. Đây là một tên trộm bảo tàng lịch lãm với bộ ria mép bút chì, kiếm sống bằng nghề vẽ và đồng thời cũng là một vận động viên trượt tuyết nhảy xa. Dù vậy, đam mê thực sự của ông ta là bướm. Và khi bị chất vấn, Wyatt sẵn sàng thú nhận.

Ông tự hào rằng mình là một Sherlock Holmes của giới côn trùng học, người có thể nghiên cứu bản đồ và suy luận logic để đạt được mục tiêu. Theo Marsh, một số người có thể coi ông ta là một kẻ lừa đảo hay một tên trộm. Nhưng ngay cả những người chỉ trích gay gắt nhất cũng phải thừa nhận rằng ông ta rất có phong cách.

Đáng chú ý, hệ lụy từ vụ trộm không được phát hiện ngay khi bắt được Wyatt. Mãi đến năm 2016, các nhà khoa học mới phát hiện ra rằng Wyatt đã đánh cắp một mẫu vật điển hình của loài bướm vằn lửa quý hiếm.

Ông đã dùng kỹ năng hội họa của mình để vẽ lên một con bướm thường và tráo nó vào. Trong khi không có tác phẩm hội họa nào nổi tiếng, bức tranh cánh bướm này có thể được coi là một kiệt tác lừa đảo. "Ông ta đã để lại một tác phẩm nghệ thuật nhỏ bé mà gần 80 năm sau người ta vẫn còn bàn tán", Marsh viết.

Trong khi Marsh đã chọn được một đề tài thú vị, cách ông khai thác câu chuyện chưa thực sự mượt mà. Theo tờ New York Times, những vụ trộm của Wyatt thường được tóm tắt thay vì miêu tả sống động.

Marsh cũng khéo léo chỉ trích lời bào chữa của Wyatt, rằng ông ta trộm cắp vì cảm thấy căng thẳng sau một cuộc hôn nhân tan vỡ, tuy nhiên không chỉ rõ được động cơ thực sự của tội ác. Đó là ham muốn sở hữu các vật phẩm quý hiếm, cơn cuồng trộm cắp vặt hay bị đơn thuần bị cuốn hút với cái đẹp?

Lên án những di sản văn hóa xấu xí

Theo thông tin từ bảo tàng Nam Australia, Wyatt đã nhận tội tại tòa và bị phạt 100 bảng Anh. Ông ta qua đời trong một vụ tai nạn máy bay năm 1975 khi đang trong chuyến thám hiểm đến Guatemala.

Cuốn sách vừa ra mắt ngày 21/11. Ảnh: Amazon.

Một điều đáng chú ý là cuốn sách có nhiều đoạn lạc đề khi Marsh tập trung quá nhiều vào các nhân vật phụ và để Wyatt biến mất khỏi câu chuyện hàng chục trang liền.

Có lẽ vấn đề nằm ở việc The Butterfly Thief muốn truyền tải hai nội dung cùng một lúc: vừa là câu chuyện về một vụ trộm cắp khét tiếng và vừa là lời cáo buộc đối với các bảo tàng phương Tây về việc tham lam sở hữu các đồ tạo tác và giá trị bản địa.

Theo trang The Conversation, Marsh đi sâu vào nạn trộm cắp văn hóa và buôn bán các bộ phận cơ thể người tại các quốc gia từng sở hữu thuộc địa. Ví dụ, Marsh đã chia sẻ việc một số người định cư da trắng săn bắt thổ dân như thú săn, để bán các bộ phận cơ thể và hộp sọ của họ cho nghiên cứu khoa học.

Ngay cả giám đốc Bảo tàng Nam Australia Edward (Ted) Stirling được cho là cũng liên quan đến các cuộc khai quật hài cốt người bản địa. Đến năm 1884, Stirling được cho là đã nhận được yêu cầu trao đổi "hộp sọ của người bản địa" với các bảo tàng xa xôi ở tận Berlin.

Đó là một di sản xấu xí mà Marsh muốn nêu bật và gia tăng nhận thức của độc giả.

Minh Hoa

Nguồn Znews : https://znews.vn/vu-an-trom-bao-tang-australia-post1604720.html