Vừa cầm sổ hưu đã gắn với giường bệnh

7 giờ trướcBài gốc

LỜI TÒA SOẠN:

Trong dự thảo báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương khóa 13 đang được đưa ra lấy ý kiến, chỉ rõ vấn đề tuổi thọ và chỉ số sức khỏe người dân bình quân của cả nước được cải thiện, năm 2025 tuổi thọ trung bình tính từ lúc sinh là 74,8 năm, số năm sống khỏe khoảng 67 năm. Tuy nhiên, dự thảo cũng nêu dịch vụ y tế còn nhiều hạn chế, nhất là y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Việt Nam đang trong thời kỳ già hóa dân số diễn ra với tốc độ nhanh. Trong bối cảnh đó, việc thiếu thốn cơ sở y tế, trang thiết bị và hệ thống nhân lực chuyên cho điều trị, chăm sóc người cao tuổi đang đặt ra nhiều bài toán thách thức.

VietNamNet đăng tải tuyến bài về Thiếu trầm trọng cơ sở, nhân lực y tế chăm sóc người cao tuổi nhằm phản ánh nhu cầu của người cao tuổi và áp lực của việc thiếu các cơ sở y tế, đề xuất những giải pháp để xây dựng một hệ thống chăm sóc sức khỏe cho nhóm dân số này.

Hiếm có người cao tuổi nào đến khám chỉ mắc 1 bệnh

Ông L.T.H, 65 tuổi, ở Hà Tĩnh, là bệnh nhân quen thuộc của Tiến sĩ, bác sĩ Hà Thị Vân Anh, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Lão khoa Trung ương (Hà Nội), trong nhiều năm nay.

Lần đầu ông đến khám với căn bệnh tăng huyết áp cách đây 7 năm. Sau đó, ông lại phát hiện mắc đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid. Thêm tuổi thêm bệnh, hơn nửa thập kỷ kể từ lần đó, đến nay ông mắc đến 5 bệnh trong người.

“Vừa nhận sổ hưu, chưa vui được ngày nào đã phải gắn với giường bệnh”, ông nói. Ban đầu, ông tự đi khám được, nằm viện cũng không phải cần có người bên cạnh 24/24h. Nay, các con ông phải thuê thêm người trông nom, đỡ đần.

Những trường hợp vừa nhận sổ hưu đã vào viện điều trị như ông H. không hiếm ở Bệnh viện Lão khoa Trung ương, đặc biệt khi Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011, khiến số lượng người cao tuổi tăng lên, nhu cầu về khám chữa bệnh các bệnh tuổi già theo đó cũng gia tăng. Bệnh viện vì thế liên tục phải mở rộng khu khám bệnh.

Mỗi ngày, mỗi bác sĩ Khoa Khám bệnh Bệnh viện Lão khoa Trung ương khám khoảng 50 bệnh nhân với 12 bàn khám. Những chuyên khoa như tăng huyết áp, tim mạch hay đái tháo đường chiếm số lượng lớn nhất, các bác sĩ khám tới 150- 200 bệnh nhân/ngày. Tổng cộng, khoa tiếp nhận khám khoảng 500 bệnh nhân/ngày.

Một đề tài nghiên cứu của bác sĩ Hà Thị Vân Anh cách đây không lâu đánh giá tỷ lệ các bệnh thường gặp ở người cao tuổi. “Hiếm có người cao tuổi nào đến viện chỉ mắc 1 bệnh, thông thường phải 3-5 bệnh, cá biệt có trường hợp mắc tới 8-9 bệnh”, bác sĩ Vân Anh nói.

Các bệnh có tỷ lệ mắc nhiều ở người cao tuổi Việt Nam là tăng huyết áp, thoái hóa khớp, nhìn mờ do đục thủy tinh thể... Ảnh: Võ Thu

Lãnh đạo Bộ Y tế cho biết người dân Việt Nam hiện nay sống thọ hơn, đó là dấu hiệu đáng mừng của sự phát triển. Năm 2024, tuổi thọ trung bình của người Việt đạt 74,7 tuổi, cao nhất trong lịch sử, song số năm sống khỏe mạnh chỉ ở mức 65,4 tuổi.

Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Tổng thư ký Tổng Hội y học Việt Nam, cho biết người Việt Nam từ 64 tuổi trở lên mắc cùng lúc nhiều bệnh tật, đặc biệt là các bệnh không lây nhiễm. Do đó, dù tuổi thọ tăng cao nhưng số năm sống chung với bệnh tật của người cao tuổi Việt Nam cũng cao không kém: 10 năm.

Vì sao người cao tuổi dễ mắc nhiều bệnh, chi phí tốn kém?

Tiến sĩ Vân Anh cho biết cùng với quá trình lão hóa của các cơ quan, cơ thể cũng bị suy giảm thể chất và chức năng, người cao tuổi dễ bị tổn thương, tăng tính nhạy cảm với các điều kiện bất lợi của môi trường, dẫn đến việc mắc nhiều bệnh. Các hội chứng lão khoa như tiểu không tự chủ, suy giảm nhận thức, sa sút trí tuệ… cũng xuất hiện.

Các bệnh có tỷ lệ mắc cao ở người cao tuổi là tăng huyết áp, thoái hóa khớp, nhìn mờ do đục thủy tinh thể. Một số bệnh có xu hướng tăng nhanh như đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid máu, đặc biệt là trầm cảm và suy giảm nhận thức gia tăng nhanh trong những năm gần đây. Đáng nói, các bệnh này chưa được quan tâm đúng mức do người cao tuổi, thậm chí trung niên, cho rằng các dấu hiệu như hay quên, rối loạn giấc ngủ là điều tất yếu khi cơ thể “toan về già”.

Theo Bộ Y tế, dù chỉ chiếm hơn 14% dân số nhưng nhóm người cao tuổi sử dụng trên 50% chi phí điều trị mỗi năm. Chi phí điều trị cho người cao tuổi cao gấp gần 10 lần người trẻ.

Bác sĩ Vân Anh cho biết chi phí điều trị cho người cao tuổi được coi là “rất cao” do liên quan đến chi phí chăm sóc trực tiếp (khám, điều trị, thuốc…), gián tiếp (đi lại, ăn ở cho người chăm sóc), chưa kể các vật tư, thiết bị hỗ trợ, phục hồi chức năng của người cao tuổi… cũng tốn kém.

Bác sĩ Vân Anh cho biết, người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh, tình trạng suy giảm chức năng do lão hóa làm xuất hiện hội chứng lão khoa, việc khám cần đánh giá lão khoa toàn diện để có được chẩn đoán đúng và đủ bệnh. Nhiều chỉ định cận lâm sàng chuyên sâu nên chi phí chẩn đoán cao.

Với nhiều bệnh đồng mắc, bệnh nhân cao tuổi cũng phải dùng nhiều thuốc. Bên cạnh đó, tình trạng đa bệnh lý của người cao tuổi khiến các xét nghiệm, thăm dò chức năng, chẩn đoán hình ảnh phải thực hiện thường xuyên hơn để theo dõi đánh giá tiến triển bệnh, làm gia tăng chi phí chăm sóc sức khỏe.

Với những bệnh nhân điều trị nội trú, thời gian hồi phục bệnh lâu hơn so với người trẻ, trung niên, cũng khiến chi phí gia tăng.

“Cơn bão” già hóa dân số ở Việt Nam nhanh cỡ nào?

Ông Matt Jackson, Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tại Việt Nam, đánh giá dân số Việt Nam đang già hóa với tốc độ nhanh hơn nhiều so với các quốc gia khác. Còn Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan khẳng định tốc độ già hóa của nước ta thuộc nhóm "nhanh nhất châu Á".

Theo Bộ Y tế, năm 2024 cả nước có khoảng 14,2 triệu người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên), tăng 2,8 triệu người so với năm 2019 và tăng 4,7 triệu người so với năm 2014. Dự báo đến năm 2030, số người từ 60 tuổi trở lên sẽ xấp xỉ 18 triệu người. Con số này cao hơn dự báo trước đây (17,2 triệu). Hiện cả nước có gần 2 triệu người từ 80 tuổi trở lên.

Dự báo Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có dân số già vào năm 2036, khi đó cứ 5 người dân lại có 1 người trên 60 tuổi. Ảnh minh họa: Hoàng Hà

Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế), cho biết năm 2009, cứ 11 người dân thì có 1 người từ 60 tuổi trở lên nhưng vào năm 2029, tỷ lệ này là 6:1, năm 2036-2038 là 5:1. Điều này có nghĩa là cứ 5 người dân Việt thì có một người trên 60 tuổi.

Chỉ số già hóa (tính bằng số người cao tuổi trên 100 trẻ dưới 15 tuổi) ngày càng tăng. Nếu năm 2021, chỉ số này là 53,1% thì năm 2024 ở mức 60,2% (nghĩa là cứ 100 trẻ dưới 15 tuổi thì có hơn 60 người cao tuổi). Dự báo, chỉ số này sẽ vượt ngưỡng 100 vào năm 2032, là thời điểm nước ta bắt đầu có lượng người cao tuổi nhiều hơn số lượng trẻ em.

Hiện Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng là 2 vùng có chỉ số già hóa rất cao, lần lượt là 76,8 và 70,6%.

"Dự báo, Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có dân số già vào năm 2036 và là xã hội siêu già vào năm 2049", Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam cho biết.

Phương án về chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, việc xây dựng một hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn diện cho nhóm dân số này đang trở thành vấn đề cấp bách, nhằm mục tiêu mà Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị đặt ra là đến năm 2045 tuổi thọ trung bình tăng lên trên 80, và tuổi thọ khỏe mạnh tăng lên trên 71, sẽ thành hiện thực.

Võ Thu

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/vua-cam-so-huu-da-gan-voi-giuong-benh-2450795.html