Ngành thẩm mỹ Trung Quốc nay chứng kiến sự bùng nổ nhu cầu ở nhóm 18-20 tuổi.
Dưới thuốc gây mê một phần, Irene (18 tuổi, Sơn Đông, Trung Quốc) vẫn cảm nhận được từng đường khâu trên mí mắt.
“Tôi sợ hãi suốt quá trình, nhưng tin rằng kết quả sẽ đáng giá”, cô gái dùng tên tiếng Anh để giữ kín danh tính chia sẻ với China Daily.
3 năm sau, khi đã sang Australia du học, Irene vẫn nhớ những đêm mất ngủ trước ca mổ, nỗi sợ dao kéo và cả tháng hồi phục với đôi mắt sưng tím. Thế nhưng, cô khẳng định chưa từng hối hận.
“Ca phẫu thuật đã thay đổi hoàn toàn cách tôi nhìn nhận bản thân. Tôi tự tin hơn rất nhiều”, Irene nói.
Áp lực ngoại hình thúc đẩy thẩm mỹ
Ngành thẩm mỹ y khoa tại Trung Quốc, bao gồm phẫu thuật thẩm mỹ và các thủ thuật xâm lấn tối thiểu, đạt gần 300 tỷ NDT (khoảng 42 tỷ USD) trong năm 2024, tăng gấp 5 lần so với 2015. Tốc độ tăng trưởng dự báo duy trì khoảng 10%/năm trong 4 năm tới.
Nhóm khách hàng chủ lực vẫn là người 26-40 tuổi, song số lượng thanh thiếu niên và sinh viên đại học ngày càng chiếm tỷ trọng lớn.
Người trẻ tìm đến thẩm mỹ để giải quyết những bất an về ngoại hình và củng cố sự tự tin.
“Khoảng 20% tư vấn tôi tiếp nhận đến từ học sinh, đặc biệt là mùa hè sau kỳ thi đại học”, bác sĩ Guo Xin, Bệnh viện Phẫu thuật Thẩm mỹ thuộc Viện Khoa học Y học Trung Quốc, chia sẻ.
Theo ông, các thủ thuật được giới trẻ ưa chuộng bao gồm phẫu thuật mí mắt đôi để tạo nếp mí, giúp mắt trông to và sáng hơn, cùng với các ca chỉnh sửa túi mỡ dưới mắt di truyền, nâng sống mũi bằng implant, hoặc tiêm chất làm thon gọn mặt và hàm.
Trong giai đoạn trung học, Irene từng bị trêu chọc vì đôi mắt một mí. Khi mạng xã hội rộ trào lưu gương mặt búp bê với mắt to và cằm nhỏ, cô càng thêm mặc cảm. Gặp gỡ nhiều bạn gái ưa nhìn trong kỳ thi tuyển sinh mỹ thuật, Irene quyết tâm thay đổi.
Cha mẹ ban đầu phản đối, nhưng sau nhiều lần con gái bày tỏ, họ đồng ý chi trả 9.000 NDT (khoảng 1.250 USD) cho ca cắt mí, với điều kiện phải thi đỗ đại học và chỉ thực hiện tại bệnh viện lớn.
Không chỉ nữ sinh, nam giới trẻ cũng góp mặt trong xu hướng này. Wang, sinh viên năm hai tại Bắc Kinh (Trung Quốc), từng bị trêu chọc vì sống mũi thấp. Sau nhiều năm tiết kiệm tiền tiêu vặt, anh chi 15.000 NDT (2.100 USD) cho ca nâng mũi khi vừa tròn 18 tuổi.
Wang tự tìm hiểu, lên kế hoạch và chỉ thông báo cho cha mẹ vài ngày trước ca mổ. Dù ban đầu phản đối, họ cuối cùng đồng ý sau khi con trai trình bày kỹ lưỡng.
“Tôi chấp nhận rủi ro vì tin rằng diện mạo mới sẽ mang lại tương lai tốt đẹp hơn”, Wang nói.
Rủi ro sức khỏe từ tiêu chuẩn phi thực tế
Sự bùng nổ nhu cầu đi kèm những lo ngại y khoa và tâm lý. Giới chuyên môn cảnh báo nhiều bệnh nhân tuổi teen tìm đến phẫu thuật vì bị ảnh hưởng từ mạng xã hội hoặc ảo tưởng ngoại hình. Một số thậm chí mắc rối loạn ám ảnh khuyết điểm (body dysmorphic disorder), tình trạng khiến họ chỉ tập trung vào khiếm khuyết tưởng tượng, dễ rơi vào khủng hoảng tinh thần sau ca mổ.
“Đã có trường hợp tin rằng chỉ cần cắt mí là có thể giữ chân bạn gái. Đây là những kỳ vọng không thực tế”, bác sĩ Guo Xin nói, đồng thời nhấn mạnh bác sĩ cần từ chối ca phẫu thuật khi bệnh nhân đưa ra yêu cầu phi lý.
Các quy định hiện hành yêu cầu trẻ vị thành niên phải có sự đồng thuận của phụ huynh, và bác sĩ không được phép khuyến khích. Với trường hợp dị tật bẩm sinh hay bỏng nặng, phẫu thuật được chấp thuận. Nhưng với những thủ thuật mang tính thẩm mỹ đơn thuần, như nâng ngực, cắt mí, các chuyên gia khuyến cáo nên hạn chế.
Cắt mí, chỉnh sửa túi mỡ mắt, nâng mũi hay tiêm thon gọn hàm là những thủ thuật được học sinh, sinh viên ưa chuộng.
Theo các chuyên gia tại một hội nghị của Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc vào tháng 7, trẻ dưới 18 tuổi nên được khuyên không thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ do cơ thể và tâm lý chưa phát triển hoàn thiện. Họ dễ bị ảnh hưởng bởi áp lực bên ngoài và có nguy cơ tổn thương tinh thần nếu kết quả không như ý.
Mạng xã hội không chỉ khuếch đại các tiêu chuẩn sắc đẹp mà còn thúc đẩy những xu hướng thẩm mỹ bất thường, thậm chí gây hại. Bác sĩ Wang cho biết phòng khám của ông tiếp nhận 10-20 bệnh nhân mỗi tháng gặp biến chứng từ các thủ thuật như tạo hình tai "nhọn như yêu tinh" hay tiêm filler quá mức, dẫn đến hoại tử da, đau đớn, hoặc tổn thương thần kinh.
Nhà trị liệu tâm lý Xu Gaoyang từ Bệnh viện Anding Bắc Kinh (Trung Quốc) khuyên người trẻ nên có khoảng thời gian cân nhắc ít nhất 6 tháng trước khi quyết định phẫu thuật. Ông cũng khuyến nghị phụ huynh nên trò chuyện cởi mở với con cái để hiểu động cơ và thảo luận về rủi ro.
“Mạng xã hội tạo ra chuẩn mực sắc đẹp khắt khe và lặp đi lặp lại, khiến thanh thiếu niên dễ chạy theo những tiêu chuẩn phi thực tế. Một thủ thuật không thể giải quyết toàn bộ vấn đề tâm lý”, ông nói.
Như Phương
Ảnh minh họa: Xiaohongshu