Hơn một tháng trôi qua, ồn ào xung quanh món lòng xe điếu vẫn chưa hạ nhiệt. Thế Lòng Xe Điếu (Ngô Quyền Thế), TikToker triệu view, trở thành tâm điểm tranh cãi dù nhiều lần lên tiếng xin lỗi, giải thích.
Hiện tại, chi nhánh của Lòng Chát tại quận Tân Bình (TP.HCM) đã dẹp tiệm, treo biển cho thuê lại mặt bằng. Đây là hậu quả sau ồn ào khiến quán mất khách, thậm chí bị "bom" hàng. Hai cơ sở ở Hà Nội mở cửa trở lại nhưng tiếp tục bị chỉ trích.
Từ một món hiếm có, đắt đỏ, lòng xe điếu giờ đây đã có "vết nhơ" trong mắt khách hàng. Những câu hỏi chưa được giải đáp thỏa đáng càng khiến dư luận hoang mang về nguồn gốc lẫn độ an toàn. Điều tiếng xấu về món ăn còn tác động tiêu cực đến kinh doanh của các cửa hàng khác trong ngành.
Khủng hoảng mà thương hiệu và cá nhân Ngô Quyền Thế đang hứng chịu là minh chứng rõ ràng nhất về hậu quả khi quảng cáo lố, chọn kiểu truyền thông bất chấp trên mạng xã hội.
Ai là nạn nhân?
Trên trang cá nhân, Ngô Quyền Thế liên tục đưa ra lời xin lỗi, khẳng định các sản phẩm của quán, bao gồm lòng xe điếu, đều là hàng tươi ngon, "không có chuyện nhập hàng đông lạnh Trung Quốc".
Chủ quán cho rằng mình là nạn nhân của việc thông tin sai, thiếu kiểm chứng lan truyền trên mạng. "Quán nhỏ bé yếu ớt không thể đính chính toàn bộ thông tin lan truyền quá nhanh. Khi thông tin chưa rõ ràng giật tít, gây thiệt hại lớn uy tín và niềm tin của khách hàng, đây là sự mất mát rất lớn với quán", anh viết.
Song những lời giải thích của Ngô Quyền Thế không được dân mạng chấp nhận. Nhiều ý kiến cho rằng chính cách quảng cáo lố, đưa thông tin lệch lạc và sự im lặng quá lâu của anh đã khiến khách hàng quay lưng.
Chi nhánh Lòng Chát tại TP.HCM đã đóng cửa, ngừng kinh doanh. Ảnh: Đức An.
Thực tế, clip quảng cáo lố không phải nguyên nhân duy nhất khiến khách hàng quay lưng với Lòng Chát. Xuyên suốt sự việc, người theo dõi nhận thấy những thông tin thiếu nhất quán, có dấu hiệu lừa dối trong lời giải thích từ đại diện quán lẫn cá nhân Ngô Quyền Thế.
Những người từng theo dõi, ủng hộ và là thực khách của quán cảm thấy bị "phản bội" khi nam TikToker không phản hồi khi ồn ào mới nổ ra, mà chỉ đính chính khi cơ quan chức năng vào cuộc. Tại thời điểm bị kiểm tra, anh thừa nhận quảng cáo lố về "bộ lòng 40 m" mình đăng tải, thực ra chỉ dài hơn 20 m, đồng thời gửi lời xin lỗi tới người tiêu dùng.
Ngày 14/5, khi thông báo tạm nghỉ bán hàng, fanpage của thương hiệu này tại TP.HCM gây bất ngờ khi khẳng định Ngô Quyền Thế chỉ là người "phụ trách truyền thông".
"Xin lỗi quý khách về việc không kiểm duyệt kỹ lưỡng nội dung trước khi đăng tải, và cũng đã kiểm điểm bạn Thế về việc sử dụng 'biện pháp nói quá' không đúng chỗ, không đúng thời điểm", bài đăng bày tỏ.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng đây chỉ là cách để quán trốn tránh sự chỉ trích giữa lúc nam TikToker gây tranh cãi. Dân mạng càng thắc mắc hơn về việc ai là chủ thực sự của thương hiệu, đặc biệt khi Ngô Quyền Thế đứng ra làm việc với cơ quan chức năng ở Hà Nội với tư cách chủ quán.
Dù hai chi nhánh của thương hiệu này ở Hà Nội đã mở cửa bình thường, thông báo bán lại món lòng xe điếu, dân mạng đã mất niềm tin và vẫn còn nhiều câu hỏi.
"Khi nào bạn có món lòng xe điếu dày tít, trắng giòn như từng đăng clip khoe và mời cơ quan chức năng đến kiểm tra, chúng tôi mới tâm phục khẩu phục", "Tôi vẫn không tin có lòng xe điếu nào dài hàng chục mét", "Tự quảng cáo lố, đòi qua mặt khách hàng rồi đến lúc bị quay lưng lại bảo mình là nạn nhân, quá nực cười", dân mạng để lại bình luận dưới bài đăng của chủ quán.
Sự sụp đổ của những "thánh nổ"
Trong thời đại bùng nổ của truyền thông mạng xã hội, trường hợp sụp đổ vì quảng cáo lố để bán hàng như Ngô Quyền Thế không phải cá biệt. Mô-típ chung của những người này là miêu tả quá lố về công dụng, chất lượng, dùng từ ngữ hoa mỹ để "phù phép" thứ bình thường trở nên đặc biệt nhằm thu hút sự tò mò, thúc đẩy khách chi tiền.
Ngô Quyền Thế nổi lên khi xây dựng hình tượng "vua lòng xe điếu" nhưng cuối cùng sụp đổ vì quảng cáo sai sự thật. Ảnh: Ngô Quyền Thế/Facebook.
Trong những clip của mình, Ngô Quyền Thế thường khoe những bộ lòng trắng nõn, gọi chúng là "lòng xe tăng" và nhận mình là "vua lòng xe điếu". Anh cũng mời nhiều vlogger nổi tiếng đến ăn thử lòng xe điếu tại quán.
Anh khiến sản phẩm của mình trở nên đặc biệt hơn quán khác bằng cách thực hiện thử thách giăng bộ lòng 40 m kéo dài cả đoạn phố, nói rằng nó được lấy từ con heo nái nặng 100 kg. Trước đó, TikToker này khoe mình là người "giữ bộ lòng kỷ lục là 6,2 kg của Việt Nam".
Phải đến khi cơ quan chức năng làm việc, Ngô Quyền Thế mới thừa nhận mình có "nhầm lẫn" trong việc ước lượng độ dài bộ lòng. Song kiểu quảng cáo nhất quán trên kênh TikTok khiến dân mạng tin rằng việc anh nói sai độ dài của bộ lòng hơn 20 m lên 40 m không phải "nhầm lẫn" mà là cố tình để tạo nội dung gây sốt.
Trước đó, ngày 6/5, PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, cho biết việc quảng cáo lòng xe điếu dài tới 40 m là hành vi gian lận thương mại trong chế biến - thủ đoạn nhằm nâng giá một món ăn vốn hiếm và đắt đỏ.
Trước đó, Quang Linh Vlogs (Phạm Quang Linh), Hằng Du Mục (Nguyễn Thị Thái Hằng) và Nguyễn Thúc Thùy Tiên cũng là ví dụ nổi bật cho việc sụp đổ hình tượng, vướng vòng lao lý vì những lời quảng cáo thổi phồng.
Cách quảng lố, gây hiểu nhầm về công dụng của kẹo Kera khiến các KOL đình đám bị khán giả quay lưng. Ảnh: Kera Vietnam/Facebook.
Lời quảng cáo "một viên kẹo bằng một đĩa rau" hay "một ngày chỉ cần ăn 2-3 viên là có thể bổ sung đủ chất xơ" nhanh chóng gây tranh cãi. Một TikToker nổi tiếng đem sản phẩm đi kiểm nghiệm và phát hiện lượng chất xơ chỉ là 0,51 g mỗi lọ, quá thấp so với quảng cáo.
Những "chiến thần" quảng cáo còn giấu nhẹm việc trong kẹo này chứa Sorbitol - chất có trong thuốc xổ - để khách hiểu nhầm hiệu quả nhuận tràng sau khi ăn là do tác dụng của chất xơ. Từ đó, một viên kẹo bình thường được "thần thánh hóa" và bán ra với mức giá không hề rẻ.
Quang Linh, Hằng Du Mục và Thùy Tiên đều đã bị bắt tạm giam để điều tra liên quan đến tội "Sản xuất hàng giả" là thực phẩm và "Lừa dối khách hàng".
Không chỉ ở Việt Nam, trên thế giới cũng chứng kiến những vụ KOL, KOC sụp đổ vì quảng cáo lố, thổi phồng sự thật về sản phẩm. Anh em Đại Dương - Tiểu Dương, những "chiến thần livestream" hàng đầu tại Trung Quốc, cũng bị khán giả quay lưng vì gian dối.
Trước dịp Trung thu năm ngoái, Tiểu Dương đã đưa lên livestream một loại bánh Trung thu và giới thiệu nó là "bánh cao cấp" đến từ Hong Kong (Trung Quốc), bán với giá ưu đãi 169 nhân dân tệ. Khách sau đó phanh phui thực tế là một loại bánh không tên tuổi, được sản xuất ở Quảng Châu và có giá gốc 59 nhân dân tệ/3 hộp.
Đến ngày 26/9, các cơ quan quản lý tại tỉnh An Huy, nơi đặt trụ sở của Ba Con Cừu , đã công bố quyết định phạt công ty 68,95 triệu nhân dân tệ (9,6 triệu USD), ra lệnh cho công ty đình chỉ hoạt động kinh doanh để khắc phục.
Làn sóng tẩy chay thương hiệu và KOL vì quảng cáo lố là bài học cho cả người kinh doanh lẫn khách hàng. Khách hàng giờ đây đã cẩn trọng, khắt khe hơn với những "chiến thần" trên mạng.
Theo TS Bùi Quốc Liêm, giảng viên ngành Truyền thông chuyên nghiệp tại Đại học RMIT Việt Nam, hậu quả khi người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật không chỉ dừng lại ở mặt pháp lý mà còn tác động xấu đến niềm tin khách hàng.
Ông Liêm cho biết hành vi vi phạm của một người nổi tiếng có thể gây ra ảnh hưởng lan tỏa, làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng đối với toàn bộ ngành nghề liên quan. Ví dụ, nếu một người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật về thực phẩm chức năng, điều này có thể làm giảm niềm tin của người tiêu dùng vào tất cả sản phẩm thực phẩm chức năng khác, kể cả những sản phẩm chất lượng và uy tín.
Đinh Phạm