Trong những năm gần đây, diện tích trồng bưởi (chủ yếu trồng bưởi Diễn) ở Lý Nhân được mở rộng; hiện nay, ước đạt khoảng 219,6 ha, cao nhất tỉnh. Cây bưởi được trồng tập trung ở các xã: Chân Lý, Nhân Chính và Nhân Nghĩa... Quả bưởi Diễn Lý Nhân nổi tiếng không bởi có hình dáng đẹp, màu vàng óng mà còn nhờ vào hương vị ngọt đậm và thanh mát, thường được thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán.
Tuy nhiên để có vườn bưởi chất lượng kỹ thuật chăm sóc bưởi cũng khá công phu. Theo chia sẻ của bà Đỗ Thị Thúy, xã viên của HTX Bưởi hữu cơ Chính Lý, để có được những quả bưởi ngon, ngoài chú trọng cải tạo đất, việc chăm sóc cây bưởi qua từng giai đoạn là vô cùng quan trọng. Dẫn chúng tôi đi thăm vườn bưởi có diện tích gần 1 ha, trồng 700 gốc bưởi sắp tới kỳ thu hoạch, bà Thúy chia sẻ: Sau khi thu hoạch quả, bưởi được xới gốc và bón phân hữu cơ, đặc biệt là đậu tương, giúp tăng cường độ ngọt và làm cho vỏ bưởi sáng bóng. Ngoài ra, việc điều chỉnh lượng nước tưới cũng rất quan trọng, nhất là trong giai đoạn cây chuẩn bị ra hoa và kết trái. Để đảm bảo cây bưởi ra quả đúng dịp Tết, các nhà vườn phải theo dõi kỹ lưỡng và canh chỉnh thời gian cắt tỉa cành, thậm chí là dùng các biện pháp để kích thích cây ra hoa đúng thời điểm. Một kỹ thuật quan trọng khác là việc cắt cành vào thời điểm hợp lý để cây có đủ thời gian phát triển và ra quả vào đúng dịp cuối năm. Mặt khác, để bưởi ít bị sâu bệnh, các nhà vườn thường sử dụng các biện pháp hữu cơ, như sử dụng chế phẩm sinh học hoặc thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục cho phép. Điều này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của cây mà còn bảo đảm chất lượng bưởi khi đến tay người tiêu dùng. Bưởi Diễn phải chờ đến gần Tết, càng héo ăn càng ngon. Cây bưởi Diễn càng già quả lại càng nhỏ và vị ngọt càng trở nên đặc biệt. Khi cây có tuổi từ 10 năm trở lên, trái bưởi chỉ còn bằng cỡ chiếc bát ăn cơm nhưng vỏ mỏng, múi mọng nước và hương vị không gì sánh được.
Vườn bưởi Diễn nhà bà Đỗ Thị Thúy, xã viên HTX Bưởi hữu cơ Chính Lý.
Không chỉ có gia đình bà Thúy, rất nhiều hộ gia đình khác trong vùng cũng không ngừng đổi mới, sáng tạo trong canh tác. Vụ bưởi Tết năm nay, gia đình ông Đỗ Văn Thực ở thôn 4, xã Chính Lý có diện tích 0,5 ha bưởi cho thu hoạch. Hiện nay, gia đình ông Thực đang tập trung tưới nước và bón phân cho bưởi chín kịp Tết, dự kiến khoảng ngày 20 tháng Chạp, thương lái sẽ đến cắt. Với trọng lượng mỗi quả nặng từ 1,5 - 1,8 kg, gia đình có thể thu được khoảng 5 tấn bưởi. Hiện nay, bưởi Tết có giá bán giao động từ 25.000 - 30.000 đồng/kg loại 1 và 20.000 - 25.000 đồng/kg loại 2. Vụ bưởi Tết năm nay, gia đình ông Thực dự kiến thu về gần 150 triệu đồng. Theo ông Thực, để có bưởi bán đúng vào dịp Tết, gia đình đã chủ động cắt cành từ tháng 6 âm lịch. Mặc dù thời tiết diễn biến bất thường, vườn bị ngập úng nặng sau trận bão số 3 năm ngoái, nhưng nhờ kỹ thuật chăm sóc và khắc phục sự cố kịp thời, vườn bưởi năm nay vẫn cho trái đẹp, được thương lái đến xem và đặt mua từ sớm.
Ông Nguyễn Văn Thủ, Giám đốc HTX Bưởi hữu cơ Chính Lý (Lý Nhân) cho biết: Hiện HTX có 7,65 ha diện tích trồng bưởi, sản lượng bình quân hằng năm đạt khoảng 150 tấn. Năm nay, do ảnh hưởng của mưa nhiều và hoàn lưu cơn bão số 3, sản lượng giảm nhẹ, ước đạt khoảng 130 tấn. Để nâng cao chất lượng bưởi, HTX đã và đang áp dụng mô hình trồng bưởi theo tiêu chuẩn VietGAP, giúp sản phẩm bưởi đạt chất lượng cao và an toàn cho người tiêu dùng. Trong quá trình sản xuất, HTX tích cực hỗ trợ nông dân cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn mẫu, trồng và chăm sóc bưởi theo đúng tiêu chuẩn VietGAP.
Hiện, còn hơn 1 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán nhưng hơn 40% diện tích bưởi Diễn của bà con đã được thu hoạch do vườn bưởi bắt đầu chín sớm. Mặc dù năm nay chịu ảnh hưởng của mưa lũ và điều kiện thời tiết không thuận lợi, sản lượng bưởi trong toàn tỉnh giảm nhẹ, nhưng Lý Nhân vẫn bảo đảm sản lượng và chất lượng bưởi vượt trội. Bà Đỗ Thị Thu Hòa, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lý Nhân khẳng định: Những năm gần đây, cây bưởi Diễn đã trở thành cây mũi nhọn trong phát triển kinh tế của địa phương với giá trị khoảng 300-400 triệu đồng/ha. Cây bưởi Diễn không chỉ phù hợp với chất đất, điều kiện thâm canh mà còn đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất so với trồng cây ăn quả tại địa phương từ trước đến nay.
Hà Trang