Những thùng rượu vang pinot noir được đặt bên trong hầm rượu ngầm mới tại nhà máy rượu Domaine Takahiko. Ảnh: Reuters
Biến đổi khí hậu từng giúp thị trấn nhỏ Yoichi của Nhật Bản trở thành điểm đến lý tưởng cho những người sành rượu vang Pinot Noir trong hai thập kỷ qua.
Khi nhiệt độ dần ấm lên đã khuyến khích người dân địa phương ở đây thử sức với giống nho tinh tế này.
Yoichi cũng được biết đến là quê hương của rượu Whisky Nikka. Tuy nhiên, thị trấn này trở nên nổi tiếng hơn trong ngành trồng nho cách đây 5 năm, khi rượu vang Nana-Tsu-Mori Pinot Noir từ nhà máy Domaine Takahiko địa phương được đưa vào danh sách rượu vang của nhà hàng Noma tại Copenhagen vào năm 2017.
Một chai rượu vang quý giá, từng được bán với giá khoảng 30 đô la Mỹ, hiện được các đại lý bán lẻ tại Nhật Bản chào bán với giá khoảng 560 đô la Mỹ.
Hòn đảo Hokkaido thuộc cực bắc của Nhật Bản hiện có khoảng 20 nhà máy rượu vang và 70 vườn nho. Nhiều loại rượu vang ở đây cũng giành được nhiều giải thưởng danh giá.
Ở bối cảnh hiện tại, những người nông dân ở Yoichi vẫn bày tỏ lo lắng, dù danh tiếng rượu vang của thị trấn được người tiêu dùng đón nhận.
Nhiệt độ tăng nhanh gần đây và khả năng mưa nhiều hơn trong mùa thu hoạch đã khiến việc trồng nho Pinot Noir đứng trước nguy cơ mất mùa.
"Giống như tàu lượn siêu tốc vậy", Takahiko Soga, chủ sở hữu Domaine Takahiko, người thành lập nhà máy rượu vang vào năm 2010 cho biết.
Ông Soga từng nghĩ nhiệt độ của Yoichi để trồng nho gần giống với vùng Alsace của Pháp, nhưng sau đó chúng đạt đến mức ngang bằng với Burgundy, nơi sản sinh ra một số loại rượu vang Pinot Noir hảo hạng nhất thế giới.
Khí hậu của các vùng trồng nho trên thế giới được phân loại theo chỉ số Winkler, chỉ số khí hậu cho vùng trồng nho nhằm phân loại các khu vực dựa trên tổng nhiệt độ trong mùa sinh trưởng thành 5 vùng (Vùng I-V)
Hokkaido thường được coi là có khí hậu Vùng I - mát mẻ nhất trong năm thuộc nhóm khí hậu Winkler.
Theo dữ liệu từ Cơ quan Khí tượng Nhật Bản, kể từ năm 2023, tổng nhiệt độ tăng trưởng (GDD) của Yoichi đã nhích lên vùng II. Đó là vùng nhiệt độ thường được coi là phù hợp với các loại rượu vang đỏ đậm đà như merlot và cabernet sauvignon.
Đứng trước nguy cơ bởi biến đổi khí hậu
Hirotsu và người thân thu hoạch nho tại Vườn nho Hirotsu. Ảnh: Reuters
Năm nay, Yoichi đã trải qua mùa hè nóng nhất, với nhiệt độ trung bình là 22,1 độ C từ tháng 6 đến tháng 8, cao hơn khoảng ba độ so với mức trung bình trong ba thập kỷ tính đến năm 2020.
Mùa hè ấm hơn và kéo dài hơn của Yoichi làm tăng nguy cơ nho Pinot Noir chín quá nhanh, dẫn đến lượng đường cao và hàm lượng axit thấp. Nhiệt độ cao hơn cũng khiến trái cây dễ bị hư hại do mưa hơn.
Ông Yuichi Hirotsu, chủ vườn nho từng đoạt giải thưởng và là một trong số những người nông dân đầu tiên của thị trấn trồng giống nho đỏ cổ điển này vào năm 2006, cho biết nho Pinot Noir đã bị hư hại do mưa trong năm nay.
"Chúng tôi từng nghĩ rằng thị trấn vẫn duy trì nhiệt độ để trồng nho chất lượng, nhưng thị trấn đã tiến gần hơn đến nhiệt độ ở thung lũng Loire hoặc thành phố Bordeaux (Pháp)", ông Hirotsu nói.
Biến đổi khí hậu đang gây ảnh hưởng đến nhiều nông dân trồng trọt trên khắp thế giới, và chỉ mang lại may mắn cho một số ít. Các nhà sản xuất rượu vang cũng không ngoại lệ, nhưng nho Pinot Noir đặc biệt nhạy cảm.
Được biết đến là nơi sản xuất ra những loại rượu vang trong suốt, tinh tế, loại nho này thường phát triển mạnh ở vùng khí hậu từ mát mẻ đến ôn đới. Vỏ mỏng và chùm nho dày khiến loại quả này cực kỳ nhạy cảm, đặc biệt với thời tiết nắng nóng hoặc mưa.
Một vấn đề khác cũng khiến người dân trồng nho ở Yoichi đau đầu là sự gia tăng đáng kể số lượng chim tìm đến ăn nho, xu hướng cũng ảnh hưởng do biến đổi khí hậu.
Tiếng pháo nổ xua đuổi những đàn chim đến ăn nho luôn hiện hữu ở Yoichi.
Nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, Thị trưởng Yoichi, Keisuke Saito đã tham gia "hiệp định rượu vang" với ngôi làng làm rượu lớn và danh tiếng Gevrey-Chambertin ở Burgundy trong năm nay. Hiệp định thúc đẩy trao đổi bí quyết về phương pháp sản xuất rượu vang.
Bên cạnh đó là các biện pháp tức thời nhằm kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm ngày. Nhà máy Domaine Takahiko đã xây dựng một hầm rượu ngầm để chứa 100 thùng.
HỒNG NHUNG