Quy hoạch chi tiết vùng đất, vùng nước cảng biển Vũng Tàu thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 do Bộ Xây dựng vừa phê duyệt tạo nền tảng cho sự bứt phá mạnh mẽ của tỉnh biển. Trong đó, bến cảng khách quốc tế Vũng Tàu nổi lên như “điểm nhấn chiến lược”, mở ra chương mới để thành phố biển bước vào đường đua du lịch tàu biển toàn cầu.
Động lực mở rộng không gian phát triển của tỉnh biển
Việc phê duyệt Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện cơ sở hạ tầng cảng biển đồng bộ, hiện đại, đáp ứng tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ của kinh tế biển trong giai đoạn mới.
Quy hoạch bao gồm các khu bến trọng điểm Thị Vải, Cái Mép, Long Sơn, sông Dinh, Sao Mai - Bến Đình, bến cảng Côn Đảo, các bến phao và khu chuyển tải… tạo thành hệ thống cảng biển đa chức năng, liên kết chặt chẽ với mạng lưới logistics của vùng Đông Nam Bộ.
Cảng Cái Mép - Thị Vải.
Dự kiến đến năm 2030, toàn khu vực sẽ có 60 bến cảng với hơn 117 cầu cảng, tổng chiều dài xấp xỉ 29.000 m. Quy mô này cho phép hệ thống cảng biển Vũng Tàu đón từ 2,67 - 2,89 triệu lượt khách và thông qua 215 - 236,9 triệu tấn hàng hóa mỗi năm (không tính hàng container trung chuyển quốc tế).
Tầm nhìn đến năm 2050, trọng tâm của quy hoạch là tiếp tục phát triển các khu bến mới, đáp ứng nhu cầu hàng hóa tăng trưởng ổn định ở mức 3,5 - 3,8%/năm.
Tuy nhiên, điều làm cho quy hoạch lần này trở nên nổi bật chính là định hướng phát triển bến cảng khách quốc tế Vũng Tàu - công trình được xem như “cửa ngõ du lịch quốc tế” của miền Nam.
Nằm trong tổng thể quy hoạch, bến cảng khách quốc tế Vũng Tàu được đầu tư hướng tới tiêu chuẩn quốc tế về quy mô, công năng và kiến trúc. Cảng gồm 2 cầu cảng hành khách tổng chiều dài 840 m, có khả năng tiếp nhận tàu trọng tải lên đến 225.000 GT - tương đương các siêu du thuyền lớn nhất thế giới.
Với công suất đón 1,39 - 1,5 triệu lượt khách/năm, cảng khách quốc tế Vũng Tàu được kỳ vọng tạo ra bước ngoặt trong chiến lược phát triển kinh tế du lịch của tỉnh. Không chỉ phục vụ nhu cầu vận tải hành khách, cảng còn đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Vũng Tàu trở thành điểm đến quen thuộc của các hãng tàu biển quốc tế.
Việc xuất hiện một cảng khách chuyên nghiệp cũng giải quyết “bài toán” tồn tại nhiều năm: Tàu du lịch lớn muốn cập bờ thường phải neo ngoài xa và trung chuyển bằng ca nô, gây tốn thời gian và hạn chế trải nghiệm du khách. Khi cảng mới hình thành, Vũng Tàu có thể tiếp đón trực tiếp các đoàn khách từ Mỹ, châu Âu, Úc, châu Á… với quy trình nhanh gọn, hiện đại và an toàn.
Một trong những giá trị nổi bật nhất của cảng khách quốc tế Vũng Tàu chính là vị trí tọa lạc tại Bãi Trước, ngay trung tâm thành phố. Khác với nhiều cảng khách quốc tế phải đặt xa khu dân cư hay tách biệt với khu du lịch, Vũng Tàu sở hữu lợi thế tự nhiên hiếm có: vừa gần trung tâm đô thị, vừa gần điểm tham quan, vừa thuận lợi về luồng lạch biển sâu.
Điều này giúp du khách chỉ mất vài phút để di chuyển từ cầu cảng đến các địa điểm nổi tiếng như Bạch Dinh, Núi Lớn - Núi Nhỏ, công viên Bãi Trước, khu ẩm thực trung tâm, hay các tuyến phố du lịch.
Vũng Tàu chuẩn bị kỹ lưỡng cho công trình biểu tượng
Trước khi Bộ Xây dựng ban hành quy hoạch, từ năm 2024, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) đã chủ động lập kế hoạch đầu tư cảng khách quốc tế tại Bãi Trước, xác định đây là công trình mang tính biểu tượng, thể hiện tầm vóc của một thành phố biển giàu tiềm năng.
Liên danh tư vấn đã đưa ra 11 phương án thiết kế với nhiều phong cách khác nhau. Các phương án từ cầu dẫn vuông mạnh mẽ đến cầu dẫn cong mềm mại đều hướng tới mục tiêu trở thành “mặt tiền mới của Vũng Tàu nhìn từ biển”.
Việc phê duyệt Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Vũng Tàu là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện cơ sở hạ tầng cảng biển đồng bộ, hiện đại, đáp ứng tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ của kinh tế biển trong giai đoạn mới.
Mức đầu tư được tính toán từ 1.333 đến hơn 8.000 tỷ đồng tùy phương án, cho thấy quy mô lớn và tính chiến lược của dự án.
Không chỉ là một bến tàu, cảng khách quốc tế Vũng Tàu còn được kỳ vọng trở thành biểu tượng kiến trúc - văn hóa mới, giống như cách các thành phố cảng lớn trên thế giới như Sydney, Hong Kong hay Singapore đã làm.
Khi cảng khách quốc tế Vũng Tàu đi vào hoạt động, một chuỗi hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ sẽ được kích hoạt, tạo động lực lớn cho du lịch, thương mại và dịch vụ.
Trước hết, Vũng Tàu sẽ đón làn sóng du lịch tàu biển tăng trưởng vượt bậc. Đây là nhóm du khách có mức chi tiêu cao, thích trải nghiệm khác biệt và thường đi theo các hãng tàu lớn như Royal Caribbean, Costa Cruises, MSC Cruises hay Dream Cruises.
Việc có thể tiếp nhận trực tiếp những con tàu trọng tải lớn giúp Vũng Tàu nắm bắt cơ hội thu hút dòng khách châu Âu, Mỹ, Úc… qua đó mở rộng các sản phẩm du lịch từ tour tham quan nhanh, tour văn hóa - lịch sử, ẩm thực địa phương đến các gói nghỉ dưỡng cao cấp vốn phù hợp với nhóm khách quốc tế.
Dòng khách cập bến ngay trung tâm cũng tạo điều kiện để kinh tế ban đêm của thành phố biển bứt phá. Các tuyến phố đi bộ, không gian nghệ thuật, chợ đêm hay các sự kiện ngoài trời sẽ có thêm nguồn khách dồi dào để phát triển theo hướng chuyên nghiệp hơn, góp phần kéo dài thời gian lưu trú và tăng chi tiêu của du khách.
Cùng với đó, thị trường dịch vụ, thương mại địa phương sẽ được kích hoạt mạnh mẽ. Từ khách sạn, nhà hàng, vận tải, mua sắm đến các dịch vụ hậu cần cho tàu biển như cung ứng nhiên liệu, thực phẩm… đều hưởng lợi từ dòng khách và tàu quốc tế.
Hiệu ứng lan tỏa này tiếp tục nâng sức hút đầu tư vào đô thị biển, đặc biệt là các dự án khách sạn cao cấp, khu nghỉ dưỡng tại Bãi Trước, Bãi Sau, giúp diện mạo thành phố thay đổi theo hướng hiện đại và chuyên nghiệp hơn.
Bãi Sau TP.HCM. (Ảnh: Lương Ý)
Cảng khách quốc tế sẽ trở thành điểm tựa để địa phương tổ chức các lễ hội du thuyền, đón những giải đua thuyền buồm quốc tế, phát triển mạnh du lịch MICE và mở rộng thêm các hoạt động kinh tế đêm. Tất cả hòa quyện, tạo nên hình ảnh một đô thị biển năng động, văn minh, hội nhập nhưng vẫn giữ trọn bản sắc.
Nhìn rộng hơn, quy hoạch cảng biển Vũng Tàu giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 không chỉ là bước mở rộng hạ tầng đơn thuần, mà còn là cú hích để tái định vị vị thế của tỉnh trong bản đồ kinh tế biển quốc gia. Trong bức tranh ấy, cảng khách quốc tế Vũng Tàu nổi lên như biểu tượng của khát vọng vươn ra biển lớn, là minh chứng cho chiến lược phát triển bền vững dựa trên lợi thế biển đảo.
Khi công trình hoàn thiện, Vũng Tàu sẽ bước sang một trang mới: từ một điểm đến quen thuộc của du khách trong nước, trở thành trung tâm đón tàu biển quốc tế, “cửa ngõ du lịch thế giới” mang tầm vóc mới cho toàn vùng Đông Nam Bộ.
Hoàng Thọ