Chia sẻ với tờ Business Insider, các binh sĩ Ukraine cho hay một sự thay đổi đang diễn ra khi máy bay không người lái (UAV) tầm trung được sử dụng ngày càng phổ biến hơn. Nguyên nhân là do cả hai bên đều dịch chuyển vị trí chiến đấu đến những địa điểm nằm xa hơn so với đường chiến tuyến, và ngoài tầm với của UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) tầm ngắn.
Theo vị chỉ huy giấu tên của một đơn vị UAV Ukraine, trong quá trình xung đột, UAV tầm trung từ lâu được sử dụng cho hoạt động tình báo, giám sát và trinh sát. Song việc chúng được triển khai làm nhiệm vụ tấn công là điều bất thường.
Binh sĩ Nga chuẩn bị phóng UAV. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Còn hiện nay, cả Nga và Ukraine đều đang tăng cường tần suất sử dụng UAV tầm trung để tấn công các vị trí của đối phương trong phạm vi 100 - 200km tính từ tiền tuyến, thay vì dùng các UAV tầm xa đắt tiền hay UAV tầm ngắn có năng lực tấn công kém hơn.
Chỉ huy Ukraine cho biết thêm, mức độ dùng UAV tầm trung để tấn công là khác nhau ở mỗi khu vực tiền tuyến. Nhưng tại vùng Kharkiv, đông bắc Ukraine, xu hướng này đã bắt đầu được vài tháng, và ngày càng rõ ràng hơn. Ông nhấn mạnh, chỉ riêng hôm 5/11, ông đã nghe thấy tiếng 5 UAV tầm trung của Nga bay gần vị trí đơn vị mình.
Trên thực tế, hiện không còn đường tiếp xúc nào rõ ràng, mà chỉ có "vùng tiêu diệt" dài 10km ở cả hai bên, nơi được mô tả là "đường tưởng tượng trên bản đồ" giữa các điểm trinh sát tách biệt với bộ binh.
Theo chỉ huy Ukraine, hầu như không có sự di chuyển nào trong “vùng tiêu diệt”, trong khi bộ binh ở các vị trí tiền tuyến nhận được sự tiếp tế và hỗ trợ từ các UAV và robot mặt đất.
Nga và Ukraine đã di chuyển các hệ thống giá trị cao như pháo binh, trạm chỉ huy và kiểm soát, cùng các trung tâm hỗ trợ và hậu cần ra xa tiền tuyến hơn, nằm ngoài tầm với của hầu hết FPV cỡ nhỏ. Dù FPV cỡ nhỏ là vũ khí phổ biến được Nga và Ukraine sử dụng trên tiền tuyến, nhưng chúng thường có tầm bắn chỉ vài km.
Do đó, để tiếp cận các mục tiêu chính, quân đội hai bên đã chuyển sang sử dụng UAV tầm trung. Chúng có kích cỡ tương đối nhỏ và chỉ có thể mang theo 5 – 10kg thuốc nổ, nhưng đủ để phá hủy các tòa nhà quy mô nhỏ, cũng như tiêu diệt hoặc làm bị thương các nhóm binh sĩ đối phương.
Trung tá người Ukraine trong một đơn vị tác chiến điện tử có tên Yuriy nói thêm, mục tiêu của việc tăng cường sử dụng UAV tầm trung là tiêu diệt binh sĩ Nga ở xa tiền tuyến. Bởi một khi họ đến gần và bắt đầu tản ra, Ukraine sẽ phải sử dụng số lượng lớn UAV tầm ngắn để đối phó.
Khi xung đột Nga – Ukraine sắp bước sang năm thứ 4, cả hai bên đã liên tục cập nhật phương thức và địa điểm tấn công. Điển hình, khi Ukraine có được vũ khí tầm xa như Hệ thống pháo phản lực cơ động cao (HIMARS) do Mỹ sản xuất, Nga đã nhanh chóng chuyển các thiết bị quan trọng ra xa tiền tuyến. Và giờ đây UAV tầm trung lại một lần nữa tái định hình xung đột.
Trong khi UAV tầm ngắn và tầm trung được sử dụng phổ biến trên tiền tuyến, Nga và Ukraine thường dựa vào các UAV tầm xa hơn với tầm bắn là hàng trăm km để tấn công sâu vào lãnh thổ đối phương.
Cụ thể, Nga sử dụng UAV tầm xa Shahed do Iran thiết kế để thực hiện đòn tấn công ban đêm vào các thành phố và cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine. Trong khi, Ukraine cũng đã đẩy mạnh tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga trong những tháng gần đây nhằm gây áp lực lớn hơn lên Điện Kremlin.
UAV Shahed do Iran thiết kế có 2 phiên bản chính là Shahed-131 cỡ nhỏ hơn, và Shahed-136 cỡ lớn hơn. Ban đầu Nga nhập khẩu UAV từ Iran vào năm 2022, nhưng hiện tại Nga chủ yếu sử dụng các phiên bản tương tự được sản xuất trong nước là Geran-1 và Geran-2 (Ukraine vẫn gọi chung là UAV kiểu Shahed).
Minh Thu