Thế nhưng thông tư này lại chỉ quy định phương pháp xác định và quản lý chi phí dịch vụ sự nghiệp công chiếu sáng đô thị, cây xanh đô thị.
Ngoài ra, khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, một số nội dung về vấn đề này không còn phù hợp. Đặc biệt, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ lập dự toán dịch vụ sự nghiệp công thu gom, vận chuyển xử lý rác thải, phát sinh một số vướng mắc liên quan đến định mức và giá dịch vụ. Cụ thể, hiện chưa có cơ sở xây dựng hệ số điều chỉnh cụ thể đối với các cự ly thu gom lớn hơn 65 km nhằm đảm bảo phù hợp với đặc điểm địa hình, khoảng cách và điều kiện thực tế của các địa phương có địa bàn rộng, dân cư phân tán, nhất là các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa.
Hiện cũng chưa có quy định làm cơ sở phân loại đô thị theo xã, phường; khu vực nông thôn, miền núi, vùng cao có địa hình dốc để xác định hệ số điều chỉnh. Bởi sắp tới Luật Quy hoạch đô thị sẽ được sửa đổi, bổ sung và quy định cụ thể loại đô thị đối với các xã, phường mới, đặc khu sau sáp nhập. Thông tư số 36/2024/TT-BTNMT ngày 20.12.2024 của Bộ trưởng Bộ TN&MT ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt lại không quy định các định mức đối với hoạt động vệ sinh công cộng như:
Công tác duy trì vệ sinh đường phố ban ngày bằng thủ công; công tác quét, gom rác trên hè, đường phố bằng thủ công; công tác duy trì dải phân cách bằng thủ công; công tác tua vỉa hè, thu dọn phế thải ở gốc cây, cột điện, miệng cống hàm ếch; công tác xúc rác sinh hoạt tại điểm tập kết rác tập trung lên xe ô tô bằng thủ công; công tác xúc dọn phế thải xây dựng bằng thủ công; phát cây, cỏ dại mọc trên vỉa hè bằng máy; công tác quét đường phố bằng cơ giới; công tác tưới nước rửa đường…
Ngoài ra, hiện chưa xây dựng được quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn và vệ sinh công cộng phù hợp với điều kiện thực tế của các địa bàn, nhất là đối với các tỉnh mới sáp nhập. Đó là còn chưa nói đến đội ngũ cán bộ làm công tác nông nghiệp và môi trường còn thiếu năng lực và kinh nghiệm để xây dựng bộ định mức kinh tế - kỹ thuật để đảm bảo sự khách quan, đầy đủ các công tác, nguyên vật liệu sử dụng, công cụ lao động… để sát với tình hình thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại địa bàn.
Trong khi việc lập định mức kinh tế - kỹ thuật thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt là công việc mang tính chuyên môn cao, đòi hỏi phải có số liệu khảo sát thực tế, phương pháp tính toán theo đúng các quy chuẩn hiện hành và đây cũng là cơ sở quan trọng để xây dựng giá cụ thể đối với dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải.
Vì thế các cơ quan chức năng cần sớm có biện pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến định mức và giá dịch vụ nhằm sớm ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật phù hợp để thực hiện dịch vụ công ích đô thị kịp thời, đúng quy định.
ThS, luật gia PHẠM VĂN CHUNG