Lực cản mặt bằng
Dự án Liên kết vùng miền Trung đi qua địa phận các xã Thăng Trường, Tây Hồ, Chiên Đàn, Tiên Phước, Thạnh Bình, Lãnh Ngọc và Trà My (TP Đà Nẵng) do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Nam (Ban QLDA) làm chủ đầu tư.
Sau khi điều chỉnh vốn, công trình có tổng mức đầu tư hơn 1.059 tỷ đồng (tương đương 47,624 triệu USD), trong đó chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB) hơn 339 tỷ đồng.
Tính đến thời điểm hiện tại, dự án Liên kết vùng miền Trung mới chỉ bàn giao được hơn 49% mặt bằng.
Hiện công tác bồi thường, GPMB và tái định cư của dự án đang gặp nhiều vướng mắc khi mới bàn giao được 15,7/31,5km (49,8%). Cụ thể, xã Thăng Trường đã bàn giao 0,7/2,0km (34,6%), trong đó 0,34km phần cầu Trường Giang, còn 0,36km nền đường không có đường tiếp cận thi công; phê duyệt và bàn giao 71/148 thửa, còn lại 77 thửa.
Đoạn qua xã Tây Hồ và xã Chiên Đàn đã bàn giao 1,8/1,9km (96,7%). Hiện còn 5 hộ, trong đó xã Tây Hồ còn vướng 4 hộ tại nút giao ĐT.615 (3 hộ giải tỏa trắng, 1 hộ ảnh hưởng đến đất ở và tường rào cổng ngõ); xã Chiên Đàn còn 1 thửa đất lúa của ông Nguyễn Trung Tổng đề nghị đổi đất lúa khác để canh tác.
Đoạn qua xã Tiên Phước có tổng số thửa bị ảnh hưởng GPMB là 639 thửa, mặt bằng bàn giao 7/8,55km. Địa phương bàn giao một số đoạn không liên tục, da beo, hạ tầng điện, cáp quang chưa di dời; đang công khai 20 trường hợp, chưa lập phương án 28 trường hợp.
Đối với xã Thạnh Bình, địa phương đã bàn giao 0,9/7,42km, có thể thi công được 3 đoạn dài 0,8/7,42km. Phạm vi còn lại mặt bằng không liên tục, rải rác, hệ thống điện, cáp quang chưa được di dời nên chưa thể triển khai thi công được.
Hệ thống trụ điện, cáp quang vẫn ngổn ngang, cản trở công tác thi công.
Mặt bằng đi qua địa phận xã Lãnh Ngọc và Trà My cũng gặp nhiều vướng mắc. Điển hình tại xã Lãnh Ngọc, khu tái định cư Tiên Hiệp đang thực hiện công tác bồi thường và đã lựa chọn nhà thầu xây lắp nhưng chưa triển khai san lấp mặt bằng. Còn xã Trà My bàn giao mặt bằng được 89,5%, còn lại 600m chưa bàn giao.
Nhiều hạng mục chậm trễ, tiến độ dự án bị đe dọa
Đại diện Ban QLDA cho biết sản lượng thực hiện dự án đến nay mới đạt 192,7/516,07 tỷ đồng (đạt 37,34% so với hợp đồng); sản lượng từ đầu năm 2025 đến nay đạt 57,64/186 tỷ đồng (đạt 31% kế hoạch). Mặt bằng bàn giao một số đoạn không liên tục nên không thể thi công, còn vướng nhiều hạ tầng điện, cáp quang chưa di dời.
Dự án Liên kết vùng miền Trung còn gặp khó khăn về nguồn đất đắp, cát, đá… Các đoạn đào nền chưa cân đối được cho các đoạn đắp, thời gian cấp phép khai thác đất điều phối Đèo Liêu mới được gia hạn từ ngày 24/6/2025.
Người dân trong vùng dự án nhiều lần phản ánh tiến độ chậm làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến giao thông, sinh hoạt hàng ngày.
Cũng theo Ban QLDA, hiện còn khoảng 88 thửa đất chưa xác nhận pháp lý đủ điều kiện bồi thường liên quan đến tách thửa, chuyển nhượng, thừa kế… Các khu tái định cư của dự án triển khai quá chậm so với kế hoạch, ảnh hưởng đến việc tổ chức lập công khai phương án đối với các hộ giải tỏa trắng.
Đoạn qua xã Tiên Phước, Thạnh Bình và xã Lãnh Ngọc dù đã phê duyệt 202 phương án bồi thường nhưng các hộ dân không đồng ý nhận tiền, lý do đơn giá thấp, nhà sát vạch thu hồi, chênh cao thấp, phát sinh cây trồng mới…
Theo ghi nhận của phóng viên, tại xã Tiên Phước, các nhà thầu đang thi công các hạng mục nền, móng, bê tông trên những đoạn đã nhận mặt bằng, gồm: hoàn thiện cấp phối Dmax37,5 được 3,5km, đá dăm Dmax25 được 2,8km, thảm nhựa C19 được 2,76km; các hạng mục như cống, mương, rãnh gia cố, taluy đã đạt 80% khối lượng. Tuy nhiên, tiến độ toàn tuyến vẫn bị đình trệ do nhiều đoạn còn vướng mặt bằng cùng hạ tầng điện, cáp quang. Nhà thầu cũng không thể huy động máy móc, nhân công và thiết bị dàn trải trên tuyến.
Việc bàn giao mặt bằng chậm khiến dự án có nguy cơ "vỡ" tiến độ.
Ông Nguyễn Hùng Anh, Chủ tịch UBND xã Tiên Phước, cho biết địa phương đang rà soát, phối hợp để thực hiện kiểm kê đối với các hộ còn thiếu sót để lập phương án bồi thường, GPMB trong tháng 8/2025; đồng thời tham gia vận động, giải thích các trường hợp chưa thống nhất nhận tiền và bàn giao mặt bằng tháng 8/2025.
Xã cũng sẽ mời 62 hộ trong phương án bồi thường đã duyệt chưa mời chi trả tiền trước ngày 10/8/2025; đối thoại với 44 hộ chưa nhận tiền bàn giao mặt bằng để giải quyết các ý kiến của hộ gia đình trước ngày 10/8/2025; tiếp tục lập phương án phê duyệt đối với 102 thửa đất trong quý III/2025.
Chủ tịch UBND xã Tiên Phước kiến nghị đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ, đồng thời có giải pháp thi công phù hợp để không ảnh hưởng đến lưu thông đi lại và sinh sống của người dân. Khi đơn vị bồi thường bàn giao mặt bằng thì đơn vị thi công phải triển khai thi công ngay để thuận lợi trong công tác bồi thường và vận động chi trả tiền.
Tấn Việt