Vướng mặt bằng, nhiều trạm dừng nghỉ cao tốc Bắc - Nam tiếp tục chậm tiến độ

7 giờ trướcBài gốc

Mặt bằng chậm bàn giao, quy định thay đổi

Cục Đường bộ Việt Nam vừa báo cáo Bộ Xây dựng về tình hình triển khai các trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông. Theo quy hoạch, toàn tuyến có 24 trạm dừng nghỉ được đầu tư mới.

Nhiều đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam đã thông xe, đưa vào khai thác gần 2 năm nhưng chưa có trạm dừng nghỉ.

Đến thời điểm này, đã ký hợp đồng với nhà đầu tư để thực hiện 21 trạm, gồm 8 trạm ký từ tháng 8/2024 và 10 trạm ký trong tháng 3-4/2025. Các trạm trên đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh dự kiến ký tháng 6/2025, Hậu Giang - Cà Mau tháng 9/2025 và Cần Thơ - Hậu Giang tháng 10/2025; còn 3 trạm La Sơn - Hòa Liên, Hầm Đèo Cả và Mỹ Thuận - Cần Thơ đang hoàn thiện thủ tục đầu tư.

Trong số 21 trạm đã ký hợp đồng, 16 trạm đang triển khai thi công. Trong đó, ba trạm trên các đoạn Hàm Nghi - Vũng Áng, Vũng Áng - Bùng và Vĩnh Hảo - Phan Thiết Km205 đã cơ bản hoàn thành công trình dịch vụ công. Năm trạm khác đang thi công nền móng, còn lại chủ yếu mới tập kết vật liệu, san nền. Hiện vẫn còn 5 trạm chưa triển khai thi công do mới ký hợp đồng hoặc chậm được bàn giao mặt bằng.

Theo đánh giá của Cục Đường bộ Việt Nam, tiến độ đầu tư trạm dừng nghỉ là yêu cầu cấp thiết nhằm phục vụ người dân và tạo điều kiện để thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư. Nhưng đến nay, tiến độ chung còn chậm so với kế hoạch.

Một trong những nguyên nhân chính là sự thay đổi về quy mô đầu tư trạm dừng nghỉ: trước đây, mỗi trạm chỉ khoảng 1 ha nhưng theo Quyết định 938/2023, quy mô yêu cầu tăng lên từ 3 - 5 ha để đáp ứng công năng dịch vụ. Điều này khiến thủ tục điều chỉnh kéo dài, trong bối cảnh nhiều quy định về đất đai cũng vừa thay đổi, gây khó khăn cho giải phóng mặt bằng tại nhiều địa phương.

Việc chậm hoàn thành hệ thống trạm dừng nghỉ khiến tài xế gặp tình huống khẩn cấp có thể phải dừng ngay trên làn dừng xe khẩn cấp, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

Đánh giá chung, Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, một số dự án trạm dừng nghỉ triển khai còn chậm, chủ yếu do GPMB còn nhiều vướng mắc từ phía địa phương chậm bàn giao cho nhà đầu tư (còn 6/21 trạm), thủ tục cấp phép môi trường, phòng cháy chữa cháy mất nhiều thời gian.

Dù đã có nhiều văn bản hướng dẫn, đôn đốc nhưng quá trình triển khai ở một số nơi vẫn lúng túng, nhất là khâu lựa chọn tư vấn thiết kế, thẩm tra và hoàn thiện thủ tục đầu tư. Một số nhà đầu tư cũng chậm chủ động phối hợp địa phương giải phóng mặt bằng và hoàn tất nghĩa vụ tài chính theo cam kết trong hợp đồng.

PGS.TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông, cho rằng trạm dừng nghỉ là hạ tầng thiết yếu trên cao tốc, vừa phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi, ăn uống, vừa đảm bảo kỹ thuật phương tiện như bơm vá, tiếp nhiên liệu. Việc chậm hoàn thành hệ thống trạm dừng nghỉ khiến tài xế gặp tình huống khẩn cấp có thể phải dừng ngay trên làn dừng xe khẩn cấp, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

“Trong thời gian dài, chúng ta chỉ tập trung xây dựng tuyến chính mà chưa chú trọng đúng mức đến các hạng mục hậu cần phục vụ vận tải. Trạm dừng nghỉ bị coi là ‘công trình phụ’ nên không được ưu tiên đầu tư đồng bộ”, ông Chủng nhận định.

Ở góc độ vận tải, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, cho rằng việc Luật Đường bộ năm 2024 bổ sung quy định về trạm dừng nghỉ sẽ khắc phục tình trạng “trống vắng” dịch vụ trên các tuyến cao tốc hiện nay. Khi bắt buộc phải tính toán nguồn lực đầu tư ngay từ giai đoạn lập dự án, hệ thống trạm dừng nghỉ sẽ được triển khai đồng bộ hơn, gắn liền với việc khai thác tuyến đường.

Sau 2 năm đưa vào khai thác, các trạm dừng nghỉ cao tốc từ Thanh Hóa vào Nghệ An vẫn chỉ là những bãi đất bụi mù mịt như thế này.

"Đã có nhiều trường hợp xe có vấn đề hoặc chở theo gia đình có con nhỏ cần dừng đi vệ sinh mà bí bách quá thế này rất khó và thiếu an toàn trên tuyến cao tốc Bắc - Nam hiện nay, nhiều tuyến hoạt động cả 2 năm nay và vẫn chưa có chỗ dừng nghỉ, chúng tôi mong sớm có nơi nghỉ ngơi, đổ xăng đúng nghĩa cho lái xe đường dài", ông Quyền nói.

Tháo gỡ vướng mắc, đảm bảo tiến độ theo chỉ đạo

Theo quy hoạch đến năm 2050, Việt Nam sẽ có 43 tuyến cao tốc với tổng chiều dài khoảng 9.014 km. Đến cuối năm 2025, mạng lưới cao tốc dự kiến đạt 3.081 km. Khi nhiều tuyến cao tốc phía Đông đưa vào khai thác, lưu lượng phương tiện dự báo tăng cao, đòi hỏi phải hoàn thiện các công trình dịch vụ công đi kèm.

Theo ông Nguyễn Quang Giang, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam, những bất cập về hệ thống đường cao tốc thiếu trạm dừng nghỉ đã được Bộ Xây dựng, Cục Đường bộ Việt Nam quyết liệt triển khai các giải pháp cụ thể.

Trong số 21 trạm đã ký hợp đồng triển khai, có 15 trạm đã được bàn giao toàn bộ mặt bằng. Sáu trạm còn vướng mắc cục bộ; năm tỉnh gồm Quảng Trị, Quảng Ngãi, Khánh Hòa (có một trạm trước đây thuộc Ninh Thuận), Lâm Đồng (một trạm thuộc tỉnh Bình Thuận cũ) và Đồng Nai chưa hoàn tất giải phóng mặt bằng cho dự án.

Đối với 8 trạm ký hợp đồng năm 2024, bốn trạm chưa có đủ mặt bằng để thi công. Với 13 trạm còn lại ký hợp đồng trong năm 2025, dự kiến đến tháng 9/2025 sẽ bàn giao toàn bộ mặt bằng cho 11 trạm; hai trạm Cam Lộ - La Sơn và Quảng Ngãi - Hoài Nhơn Km15 tiếp tục trong diện chậm bàn giao.

Theo ông Giang, với 21 trạm dừng nghỉ thuộc các dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía đông đã hoàn thành và sẽ hoàn thành trong năm 2025, Cục Đường bộ Việt Nam cùng các Ban quản lý dự án thuộc Bộ Xây dựng đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các trạm vào cuối năm nay.

“Trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc mới đưa vào khai thác sẽ được ưu tiên dồn lực triển khai nhanh nhất, không được chậm hơn các dự án cao tốc đang và chuẩn bị triển khai. Việc hoàn thành các trạm dừng nghỉ phục vụ người dân và phương tiện lưu thông trên cao tốc khi là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết và là một trong các điều kiện để triển khai thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư”, ông Giang nói.

Một trạm dừng nghỉ trên cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh Nghệ An đang được triển khai thi công theo tiến độ "rùa", lái xe ngao ngán và rất mong sớm có nơi nghỉ ngơi, đổ xăng.

Về tiến độ cụ thể, ông Giang cho biết mục tiêu là trong năm 2025 sẽ ưu tiên hoàn thành trạm dừng nghỉ trên những tuyến cao tốc mới đưa vào khai thác. Hai trạm Mai Sơn - QL45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết Km205 sẽ hoàn thành toàn bộ trước ngày 31/12/2025.

Có 15 trạm đang nỗ lực hoàn thiện các hạng mục thiết yếu trong năm 2025. Với hai trạm Cam Lộ - La Sơn và Vĩnh Hảo - Phan Thiết Km144, nếu được bàn giao mặt bằng trong tháng 10/2025 vẫn có thể đảm bảo tiến độ. Trường hợp tiếp tục chậm, sẽ xây dựng trạm tạm để phục vụ người dân.

Ba trạm gồm: La Sơn - Hòa Liên, Hầm Đèo Cả và Mỹ Thuận - Cần Thơ đang được yêu cầu khẩn trương hoàn thiện hồ sơ pháp lý để sớm thi công.

Theo Cục Đường bộ Việt Nam, để đẩy nhanh tiến độ các dự án, đơn vị đã và đang liên tục kiểm tra hiện trường, đôn đốc các Ban quản lý dự án và địa phương, kịp thời báo cáo Bộ Xây dựng để có chỉ đạo, yêu cầu UBND các tỉnh tập trung cho công tác giải phóng mặt bằng. Đồng thời, nhà đầu tư phải bám sát các điều khoản hợp đồng, triển khai thi công đúng kế hoạch, không để ảnh hưởng đến mục tiêu đưa vào khai thác trạm dừng nghỉ đồng bộ với đường cao tốc.

“Việc hoàn thành trạm dừng nghỉ là yêu cầu quan trọng, vừa phục vụ người dân, vừa đảm bảo điều kiện triển khai thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư. Cục Đường bộ Việt Nam sẽ tiếp tục giám sát và yêu cầu các nhà đầu tư đẩy mạnh thi công, hoàn thành đúng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng”, ông Giang khẳng định.

Phi Long/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/vuong-mat-bang-nhieu-tram-dung-nghi-cao-toc-bac-nam-tiep-tuc-cham-tien-do-post1244643.vov