Vượt nắng, thắng mưa, dự án Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng băng băng về đích

16 giờ trướcBài gốc

Những khối thép vươn lên từ lòng đất

Vào những ngày cuối tháng 7, ngay sau cơn bão số 3, chúng tôi có mặt trên công trường dự án Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng (phường Hòa Bình, tỉnh Phú Thọ) cùng đoàn công tác của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Trước mắt chúng tôi là hàng trăm kỹ sư, công nhân của nhà thấu bám trụ trên công trường. Từng khối bê tông vẫn được đổ đúng tiến độ, cốt thép vẫn vươn cao dưới bầu trời xám xịt.

Quang cảnh công trường dự án Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng. Ảnh: Thanh Tuấn

Với chúng tôi, hình ảnh rõ ràng nhất đó là một công trình vượt khó với những tuyến hầm ngầm xuyên lòng núi, đường vận chuyển uốn lượn quanh triền đá, các tổ máy đang được lắp đặt theo quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt…

Dẫn chúng tôi đến thực địa tại dự án, ông Bùi Phương Nam, Giám đốc Ban Quản lý dự án Điện 1 (EVNPMB1) chia sẻ, dự án Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng là công trình quan trọng quốc gia, được Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư. Chủ đầu tư là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), giao EVNPMB1 làm đại diện.

“Vị trí xây dựng công trình chính của Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng được bố trí ngay bên bờ phải, liền kề đập thủy điện Hòa Bình hiện hữu. Đây là khu vực đã được khảo sát kỹ lưỡng về địa chất và điều kiện thủy văn để tối ưu hóa hiệu quả vận hành cũng như đảm bảo an toàn trong quá trình thi công và khai thác lâu dài”, ông Nam chỉ tay về phía đập thủy điện nói.

Theo ông Nam, mục tiêu đầu tư và xây dựng công trình là nhằm gia tăng khả năng huy động công suất đỉnh cho hệ thống điện quốc gia, đặc biệt trong các thời điểm phụ tải tăng cao. Dự án còn có vai trò tận dụng tối đa lượng nước xả thừa vào mùa lũ từ hồ chứa Hòa Bình hiện hữu để phát điện, tránh lãng phí tài nguyên nước.

Ông Bùi Phương Nam, Giám đốc Ban Quản lý dự án Điện 1. Ảnh: Thanh Tuấn

Không chỉ vậy, khi đi vào vận hành, công trình sẽ giúp nâng cao năng lực điều tần, góp phần ổn định tần số của hệ thống điện quốc gia, qua đó giảm chi phí vận hành toàn hệ thống. Đồng thời, việc chia sẻ tải với các tổ máy cũ sẽ làm giảm cường độ hoạt động của thiết bị hiện hữu, kéo dài tuổi thọ tổ máy, tiết kiệm đáng kể chi phí bảo trì, sửa chữa trong dài hạn.

Giám đốc EVNPMB1 nói tiếp: “Dù thời tiết khắc nghiệt, dù địa hình phức tạp, EVN cùng các đơn vị thi công vẫn kiên trì từng ngày, không có khái niệm trì hoãn. Dự án phải về đích trước hạn, không chỉ vì kế hoạch, mà vì an ninh năng lượng quốc gia”.

Dừng chân tại một góc công trường, ông Nam lau vội mồ hôi trên trán và nói: “Nhà thầu thi công xây dựng là liên danh Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn (Binh đoàn 12 - Bộ Quốc phòng) - Công ty Cổ phần Xây dựng 47 - Công ty Cổ phần Lilama 10. Dự án có quy mô xây dựng mở rộng nhà máy với 2 tổ máy, tổng công suất 480MW (2 x 240MW), sản lượng điện trung bình hằng năm khoảng 490 triệu kWh”.

Ông Nam cho biết thêm: “Đây là một trong những công trình đặc biệt phức tạp, không chỉ về kỹ thuật mà cả về điều kiện thi công, đòi hỏi sự chính xác và thận trọng ở mức cao nhất”. Thách thức lớn đầu tiên chính là vị trí thi công nằm ngay trong lòng Hòa Bình tại đây tập trung nhiều công trình trọng yếu như đập thủy điện Hòa Bình hiện hữu, tượng đài Bác Hồ, trụ sở các cơ quan nhà nước, khu dân cư... Do đó, mọi hoạt động nổ mìn để đào hố móng đều phải được tính toán kỹ lưỡng, đảm bảo an toàn tuyệt đối. Chỉ cần một sơ suất nhỏ là có thể gây ảnh hưởng lớn đến kết cấu các công trình lân cận và cả cộng đồng dân cư xung quanh.

Dự án Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng đang bước vào giai đoạn nước rút. Ảnh: Thanh Tuấn

Thêm vào đó, mặt bằng thi công chật hẹp, các hạng mục lại triển khai đồng thời, đan xen nhau khiến việc điều phối thiết bị, nhân lực luôn trong trạng thái căng thẳng. “Chúng tôi như đang xoay xở trong một không gian giới hạn, trong khi khối lượng công việc thì không hề nhỏ”, ông Nam bày tỏ.

Việc vận chuyển đất đá từ hố móng ra bãi thải cũng là một bài toán nan giải. Cung đường vận chuyển nằm trong khu vực có mật độ giao thông cao, vừa gây áp lực lên hạ tầng đô thị, vừa tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, buộc chủ đầu tư phải áp dụng nhiều biện pháp điều phối nghiêm ngặt, tránh ùn tắc và tai nạn.

Chưa dừng lại ở đó, điều kiện địa chất tại khu vực công trình cũng không mấy thuận lợi, nhiều lớp đá gãy, nứt xen kẽ, khiến công tác xử lý nền móng và chống thấm trở nên phức tạp hơn rất nhiều.

Một yếu tố khách quan khác cũng ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ là công tác tháo dỡ đê quây tại cửa lấy nước, đây là hạng mục phụ thuộc lớn vào mực nước hồ Hòa Bình. Việc chờ nước rút theo chu kỳ tự nhiên khiến việc chủ động về mặt thời gian trở nên khó khăn.

Vị trí đặt 2 tổ máy. Ảnh: Thanh Tuấn

Đặc biệt, một số hạng mục của công trình có thông số kỹ thuật rất lớn như hầm dẫn nước và giếng đứng có đường kính hầm lên tới 11m, vượt xa quy mô thông thường của các dự án thủy điện trong nước. Việc áp dụng tiêu chuẩn thiết kế, thi công cho những hạng mục khổng lồ này đòi hỏi phải rà soát kỹ lưỡng, có điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tế, dẫn tới mất nhiều thời gian trong khâu chuẩn bị và xử lý kỹ thuật.

“Chúng tôi đang cùng lúc thi công dự án cấp đặc biệt, ngay trong lòng đô thị, lại vừa phải đảm bảo tuyệt đối các yêu cầu an toàn, kỹ thuật, môi trường và tiến độ. Nhưng dù khó khăn đến đâu, chúng tôi vẫn giữ vững cam kết là đưa công trình về đích đúng kế hoạch đã đề ra”, ông Nam nói với giọng quả quyết và ánh mắt đầy quyết tâm.

Ý chí rèn trong đá, tôi trong lửa

Cũng trên công trường, chúng tôi có dịp trao đổi với Đại tá Trần Ngọc Tuấn, Giám đốc Ban điều hành Liên danh gói thầu xây lắp 01-XL, Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn. Bước chân dứt khoát, vị chỉ huy dày dạn kinh nghiệm không giấu được sự tự hào khi nói về công trình trọng điểm quốc gia mà ông và hàng trăm đồng đội đang ngày đêm góp sức.

Đại tá Trần Ngọc Tuấn, Giám đốc Ban điều hành Liên danh gói thầu xây lắp 01-XL, Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn. Ảnh: Thanh Tuấn

Ông chia sẻ với chúng tôi, dù từng tham gia nhiều dự án quy mô lớn trên cả nước, nhưng ít nơi nào địa chất lại phức tạp và khó đoán như tại công trình này. “Có đoạn hầm, cứ thi công được 50cm lại phải dừng để xử lý vì vách đá yếu, tầng địa chất rời rạc, không thể đào sâu liên tục. Mỗi bước đi đều phải thăm dò cẩn trọng như đang đặt chân lên vùng đất mới”, Giám đốc Ban điều hành Liên danh gói thầu chỉ tay về phía của hầm nói.

Vị Đại tá đặc biệt nhắc đến sự cố sạt trượt nghiêm trọng xảy ra vào năm 2021, khi một khối đất đá khổng lồ, khoảng 200.000m3 từ cao độ 153m bất ngờ sụt lở, trượt thẳng xuống hố móng tổ máy ở cao độ 31m. “Sự cố khiến toàn bộ công trường buộc phải dừng thi công gần một năm để xử lý kỹ thuật, khắc phục hậu quả, làm chậm dây chuyền hàng loạt hạng mục sau đó”, Đại tá Tuấn cho hay.

Việc xử lý không thể áp dụng một phương án chung. Từng đoạn địa hình khác nhau lại đòi hỏi giải pháp riêng. Có nơi đơn vị thi công phải khoan neo dự ứng lực để giữ vững khối đất, có nơi dựng tường chắn bê tông cốt thép hoặc đắp đá gia tải để tăng tính chắc chắn, bảo toàn cấu trúc địa chất. “Từng mét khối đất ở đây đều được chúng tôi xử lý như với một thực thể sống, vừa dè chừng, vừa thấu hiểu”, Đại tá Tuấn lưu ý.

Lối vào khu vực thi công hầm dẫn nước của dự án. Hạng mục hầm dẫn nước đến nay cơ bản hoàn thành bê tông kết cấu hầm dẫn nước với tổng chiều dài là 1.500m đường kính 11m (là đường hầm thủy điện có đường kính lớn nhất Việt Nam). Ảnh: Thanh Tuấn

Đại tá Tuấn dẫn chúng tôi vào sâu trong công trường và cho biết thêm, tại một hạng mục đặc biệt thách thức đó khu vực cửa nhận nước, đội ngũ thi công phải khoan sâu từ cao trình 180m xuống đến cốt 60m, tức là xuyên qua hơn 120m đá núi với tầng địa chất phức tạp, hỗn độn và liên tục thay đổi.

“Mỗi mét đào xuống là một lần thăm dò lại thiết kế”, Đại tá Tuấn nói. Cấu trúc địa chất thay đổi liên tục khiến bản vẽ phải điều chỉnh theo từng ngày, còn chi phí gia cố thì tăng vọt, đội lên tới hàng chục tỷ đồng.

Thế nhưng, trong suốt quá trình gian nan ấy, không ai trong đội ngũ thi công tỏ ra nản chí hay lùi bước. “Khó gấp 3 cũng làm, vướng gấp 10 cũng tìm cách vượt. Không ai buông tay giữa chừng, vì tất cả hiểu rõ đây là công trình của niềm tin và trách nhiệm”, Đại tá Tuấn tin tưởng.

Theo Đại tá Tuấn, đó không chỉ là một công trình năng lượng. Đó là nơi ý chí con người Việt Nam được rèn trong đá, tôi trong lửa, vững như thành đồng trước thiên nhiên khắc nghiệt và biến động thời cuộc.

Sau thời gian thực địa ngắn ngủi chúng tôi rời công trường khi mặt trời bắt đầu khuất dần sau dãy núi, ánh hoàng hôn nhuộm vàng mặt sông Đà. Nhưng sau lưng chúng tôi vẫn là những tiếng máy móc vang vọng, bóng dáng kỹ sư, công nhân vẫn thoăn thoắt trên giàn giáo, xe cẩu, đường hầm… không ai nghỉ, không ai lùi bước.

Khu vực kênh xả nước được mở rộng, đáp ứng lưu lượng dòng chảy khi nhà máy vận hành. Ảnh: Thanh Tuấn

Đối với chúng tôi, dự án Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng với những khối bê tông dựng giữa núi rừng hiểm trở, trong mưa nắng chập chờn, với từng mét khoan thăm dò địa chất… đã trở thành biểu tượng của tinh thần không ngại gian khó. Sự cố sạt trượt, biến động giá vật tư, dịch bệnh Covid-19… tất cả đều như phép thử khắc nghiệt với ý chí và sự gắn bó giữa người với người nơi công trường.

Và giữa chồng chất thử thách đó, hàng trăm kỹ sư, công nhân vẫn không lùi bước. Bởi họ hiểu, mỗi ngày kiên trì ở lại công trường là thêm một ngày đất nước tiến gần hơn tới an ninh năng lượng.

Mục tiêu phát điện tổ máy số 1 đúng dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh 2/9 không chỉ mang ý nghĩa tiến độ, mà là một lời hứa danh dự.

Theo thiết kế, dự án Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng (2 tổ máy, tổng công suất 480MW) sẽ bổ sung gần 500 triệu kWh/năm cho hệ thống điện quốc gia, tăng khả năng khai thác công suất phủ đỉnh, hỗ trợ điều tần, nâng cao độ an toàn và hiệu quả vận hành toàn hệ thống điện. Dự án cũng tận dụng tối đa lượng nước xả thừa trong mùa lũ của công trình hiện hữu để phát điện, đồng thời giúp giảm tải cho các tổ máy cũ, kéo dài tuổi thọ thiết bị và tiết kiệm chi phí bảo trì.

Thanh Bình

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/vuot-nang-thang-mua-du-an-nha-may-thuy-dien-hoa-binh-mo-rong-bang-bang-ve-dich-412685.html