Vượt qua sự sợ hãi để thoát những cú lừa trên mạng

4 giờ trướcBài gốc

Hoạt động của tội phạm lừa đảo trên không gian mạng có thể chia thành 3 phương thức, đó là lợi dụng lòng tham, lợi dụng lòng tin và lợi dụng sự sợ hãi của người dân. Lợi dụng lòng tham bao gồm các kiểu lừa tuyển cộng tác viên bán hàng trên các sàn điện tử… để được hưởng hoa hồng; lừa đảo kêu gọi tham gia đầu tư, mua bán, giao dịch các loại tiền ảo, tiền kỹ thuật số, tiền mã hóa (Bitcoin, Etherum, USDT…) trên các sàn giao dịch chọn quyền nhị phân (Binary Option- BO), sàn đầu tư ngoại hối…

Lừa lợi dụng sự sợ hãi của nạn nhân là các chiêu giả danh Công an, Viện kiểm sát, Tòa án… để dọa bắt bớ nạn nhân do có liên quan đến đường dây tôi phạm hoặc có vi phạm. Còn lợi dụng lòng tin là các kiểu lừa cho vay vốn qua mạng, hack facebook rồi nhắn tin cho người thân nạn nhân để mượn tiền… "Bắt cóc online" nằm trong phương thức lợi dụng sự sợ hãi của nạn nhân.

Những người dành nhiều thời gian trong ngày để lướt mạng chính là người dễ thành nạn nhân của kẻ lừa đảo.

Cán bộ của Phòng CSHS, Công an TP Hồ Chí Minh hỏi một nạn nhân bị lừa rằng ông có nghe, đọc được thông tin cảnh báo lừa đảo qua mạng của cơ quan Công an trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, phát tờ rơi? Ông thú thật là không. Ông có truy cập internet, có tài khoản facebook nhưng chỉ coi các đoạn video giật gân, nhảm nhí… Các nữ nạn nhân thì thường lướt mạng để xem livetreams bán hàng, khuyến mãi, đánh ghen,…rồi comment chử bới "tiểu tam" cho "hả dạ hả lòng" hoặc "ké" theo để buôn bán sản phẩm của mình. Chính những comment này mà không ít người đã trở thành miếng mồi cho kẻ lừa đảo. Chúng tìm cách kết bạn, thu thập thông tin cá nhân để phục vụ cho việc lừa đảo sau này. Sinh viên cũng cũng thừa nhận ít khi lên mạng tìm hiểu về pháp luật, kỹ năng sống…, rất dễ sợ hãi và làm theo chỉ dẫn của kẻ lừa.

Công an TP Hồ Chí Minh tuyên truyền phòng ngừa tội phạm cho tân sinh viên Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TP Hồ Chí Minh.

Nạn nhân thường mắc phải 2 sai lầm khiến họ sợ hãi. Thứ nhất, họ cho rằng phải là Công an thì mới biết thông tin cá nhân của họ. Nhưng thực tế, kẻ lừa đảo dùng rất nhiều thủ thuật để đánh cắp thông tin cá nhân: Tạo trang web giả mạo ngân hàng hoặc dịch vụ trực tuyến; sử dụng trạm phát sóng BTS giả mạo gửi tin nhắn lừa đảo tới người dùng. Nạn nhân làm theo hướng dẫn sẽ bị đánh cắp thông tin cá nhân. Các đối tượng gài bẫy qua quảng cáo, ứng dụng cho vay. Nạn nhân cấp quyền cho ứng dụng truy cập điện thoại sẽ bị kẻ gian chiếm đoạt thông tin cá nhân. Nạn nhân làm theo hướng dẫn sẽ mất thông tin cá nhân…

Thứ 2, nhiều nạn nhân cho rằng mở tài khoản ngân hàng thì có tên tuổi, địa chỉ hẳn hoi, nếu mà lừa đảo thì có chạy đằng trời? Nghĩ vậy cũng… không sai. Tuy nhiên, trên thực tế kẻ lừa đều sử dụng tài khoản thuê người để mở, mua lại của những người không còn sử dụng và nhiều hình thức khác. Những người này đều không biết người mua, người thuê mình là ai. Sau khi nạn nhân chuyển vào tài khoản do kẻ lừa đảo cung cấp, ngay lập tức số tiền này được chia nhỏ (dưới 10 triệu đồng) chuyển tiếp cho rất nhiều tài khoản khác, cuối cùng tất cả các số tiền này sẽ đến một hoặc nhiều tài khoản ở các sàn giao dịch ngoại tệ ở nước ngoài… Cơ quan chức năng gần như không thể phong tỏa tài khoản ban đầu mà nạn nhân chuyển cho kẻ lừa.

Trở lại các vụ "bắt cóc online", nạn nhân phần nhiều là sinh viên năm nhất, mới từ quê lên học đại học, thiếu hiểu biết pháp luật, kỹ năng sống và ít kinh nghiệm xã hội. Họ rất dễ rơi vào hoảng loạn khi nhìn hình ảnh người mặc trang phục Công an qua các cuộc gọi video. Muốn hạn chế vấn đề này, vai trò của nhà trường là hết sức quan trọng trong việc tuyên truyền pháp luật, thủ đoạn lừa đảo trên không gian mạng cho sinh viên.

Ở Đại học quốc gia TP Hồ Chí Minh, hằng năm đều phối hợp với Công an TP Hồ Chí Minh để tuyên truyền về "Nâng cao ý thức an ninh và bảo vệ thông tin cá nhân trong thời đại số", "Nhận diện và phòng tránh phương thức, thủ đoạn tội phạm lừa đảo trên không gian mạng"… Tuy nhiên, việc tuyên truyền chưa thể đến với mọi sinh viên và cũng chưa theo kịp sự biến tướng thủ đoạn của kẻ lừa đảo trên không gian mạng. Do vậy việc lồng ghép công tác tuyên truyền vào các tiết học để kịp thời phổ biến cho sinh viên để phòng ngừa thủ đoạn mới của kẻ lừa đảo chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả cao hơn…

Phương Tuyền

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/cong-nghe/vuot-qua-su-so-hai-de-thoat-nhung-cu-lua-tren-mang-i782867/