Gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 đã thực hiện thành công ca ghép gan bất đồng nhóm máu cho nữ bệnh nhân H., 17 tuổi. Người hiến là mẹ ruột của bệnh nhân. Đây là ca ghép gan bất đồng nhóm máu thứ hai được thực hiện tại bệnh viện.
Tháng 3/2023, bệnh nhân phát hiện u gan, biến chứng vỡ u và được phẫu thuật tại địa phương. Sau đó, em được điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương, trải qua hai lần nút mạch.
Bệnh nhân H được lọc thay huyết tương trước ghép. Ảnh: BVCC
Đến tháng 4/2025, bệnh nhân tiếp tục được can thiệp nút mạch lần thứ ba tại Bệnh viện TWQĐ 108, tuy nhiên các khối u vẫn phát triển. Các bác sĩ đã chỉ định ghép gan là biện pháp duy nhất giúp cứu sống người bệnh.
“Bố mẹ sinh con ra và nuôi đến bây giờ, chỉ mong con có thêm sức khỏe, còn trẻ còn cả tương lai phía trước. Quyết định hiến gan cho con, tôi rất rõ ràng và nhanh”, chị Th. chia sẻ.
Ngược lại, cô con gái nhỏ bộc bạch: “Em sợ bố mẹ bị đau, hiến cho mình nhỡ có biến chứng thì sao?”.
Hành trình chữa bệnh của con luôn có mẹ đồng hành
Trường hợp của hai mẹ con chị Th. đặc biệt ở chỗ: người hiến và người nhận không cùng nhóm máu (mẹ nhóm B, con nhóm O). Với ghép gan bất đồng nhóm máu ABO, điều quan trọng nhất là giảm lượng kháng thể kháng kháng nguyên A và/hoặc B trong huyết thanh của người nhận để tránh phản ứng miễn dịch gây thải ghép.
ThS, BSCKI Nguyễn Hoàng Ngọc Anh - Khoa Phẫu thuật Gan - Mật - Tụy - cho biết: “Trước ghép, bệnh nhân được đánh giá hiệu giá kháng thể và điều trị giải mẫn cảm bằng thuốc ức chế miễn dịch Rituximab kết hợp lọc thay huyết tương 3 lần. Khi hiệu giá kháng thể đạt mức an toàn (1/8), ca ghép được tiến hành.”
Sáng 7/10, trước khi bước vào phòng mổ, hai mẹ con nắm tay động viên nhau. Người mẹ nói: “Sau lần này khỏi hẳn, kiêng thêm vài tháng nữa con sẽ lại được đi học, không còn lo bệnh tật.”
Hai mẹ con động viên nhau trước giờ phẫu thuật. Ảnh: BVCC
Ca phẫu thuật kéo dài 8 giờ đồng hồ. Các bác sĩ tiến hành nội soi lấy mảnh gan ghép phải từ người mẹ để ghép cho con gái.
PGS, TS Vũ Văn Quang - Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan -Mật - Tụy - cho biết: “Bệnh nhân đã mổ cũ 2 lần, ổ bụng có nhiều dính, lại có nhiều khối u gan, nên quá trình mổ phải hết sức cẩn trọng. Người hiến cũng có bất thường ở đường mật nên khâu nối phải rất tỉ mỉ để tránh rò hoặc hẹp đường mật.”
Sau ca ghép, điều đầu tiên H. nghĩ đến là mẹ. “Không biết mẹ có cùng tầng với mình không, mẹ đã đỡ đau chưa?”, em nói.
Bệnh viện TWQĐ 108 thực hiện ca ghép gan bất đồng nhóm máu thứ hai. Ảnh: BVCC
Một tuần sau, hai mẹ con được gặp lại nhau. “Nhìn thấy con khỏe mạnh, trộm vía, tôi rất vui. Cháu sẽ lại được đi học với các bạn”, chị Th. xúc động chia sẻ.
Sau 1 tuần, sức khỏe của cả hai đều ổn định, người hiến được ra viện, người nhận phục hồi tốt, chức năng gan ghép hoạt động bình thường.
Hai mẹ con gặp nhau sau một tuần ghép. Ảnh: BVCC
“Sáng nào các bác sĩ cũng hỏi thăm sức khỏe, làm xét nghiệm cẩn thận. Ai cũng tận tâm chăm sóc”, H. chia sẻ.
Ghép gan bất đồng nhóm máu tăng cơ hội sống cho người bệnh
Nhu cầu ghép tạng ngày càng tăng đặt ra thách thức lớn về nguồn tạng hiến. Để mở rộng nguồn hiến, nhiều giải pháp được triển khai như: mở rộng tiêu chuẩn người hiến, hiến tạng từ người ngừng tim, sử dụng thiết bị tưới máu ngoài cơ thể để bảo tồn và phục hồi tạng trước ghép, cũng như ghép tạng từ người cho bất tương hợp nhóm máu ABO.
Trước đây, ghép gan bất tương hợp nhóm máu bị coi là chống chỉ định do nguy cơ thải ghép cao. Tuy nhiên, nhờ tiến bộ của các biện pháp điều chỉnh miễn dịch và kỹ thuật lọc thay huyết tương, rào cản này đã được khắc phục, mở ra cơ hội ghép tạng cho nhiều người bệnh.
Hiện nay, tại các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), ghép gan bất đồng nhóm máu đã trở thành phương pháp điều trị thường quy với kết quả tương đương ghép gan cùng nhóm máu.
Tại Việt Nam, kỹ thuật này đã được thực hiện ở ghép thận và ghép gan trẻ em, nhưng ở người trưởng thành vẫn còn hạn chế. Việc triển khai thành công ghép gan bất đồng nhóm máu giúp mở rộng nguồn tạng hiến và tăng cơ hội sống cho người bệnh cần ghép gan.
(Nguồn BV)
Mạnh Hưng