Các chuyên gia trao đổi tại Lễ công bố Báo cáo Cập nhật Kinh tế Việt Nam mới nhất của WB - Ảnh: VGP/HT
Nền kinh tế tăng tốc, đối mặt thách thức thương mại toàn cầu
Ngày 8/9, Báo cáo Cập nhật Kinh tế Việt Nam mới nhất do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố khẳng định nền kinh tế Việt Nam tiếp tục vững vàng với mức tăng trưởng dự báo 6,6% trong năm 2025. Con số này có được sau khi nửa đầu năm tăng tốc mạnh mẽ đạt 7,5%, vượt trội so với nhiều nền kinh tế trong khu vực.
Theo WB, động lực tăng trưởng chủ yếu đến từ sự phục hồi sớm của xuất khẩu, thúc đẩy sản xuất công nghiệp và dịch vụ liên quan. Ngành chế biến chế tạo, cùng với giao thông và logistics, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng GDP. Điều kiện thị trường lao động được cải thiện, góp phần gia tăng thu nhập và nâng cao sức mua trong nước.
Tuy vậy, WB cảnh báo tăng trưởng sẽ chậm lại trong nửa cuối năm khi xuất khẩu quay về mức bình thường. Với đặc thù nền kinh tế định hướng xuất khẩu, Việt Nam chịu ảnh hưởng trực tiếp từ nhu cầu toàn cầu giảm sút và triển vọng thương mại quốc tế nhiều bất định. Các căng thẳng chính sách và biến động thương mại quốc tế có thể tác động đến niềm tin tiêu dùng cũng như doanh nghiệp.
WB dự báo trong trung hạn, tăng trưởng sẽ đạt 6,1% năm 2026 do thương mại toàn cầu suy yếu, trước khi phục hồi lên 6,5% vào năm 2027 khi thị trường quốc tế khởi sắc. Việt Nam tiếp tục giữ lợi thế là điểm đến sản xuất cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Bà Mariam J. Sherman, Giám đốc WB tại Việt Nam, Campuchia và Lào chia sẻ thông tin tại lễ công bố - Ảnh: VGP/HT
Đầu tư công và cải cách cơ cấu: động lực trung hạn
Báo cáo của WB nhấn mạnh Việt Nam cần tăng cường đầu tư công và đẩy mạnh cải cách để giảm thiểu rủi ro bên ngoài. Với tỷ lệ nợ công thấp, Việt Nam có dư địa tài khóa dồi dào để triển khai các dự án hạ tầng quy mô lớn, đồng thời tạo thêm việc làm.
Bà Mariam J. Sherman, Giám đốc WB tại Việt Nam, Campuchia và Lào, nhận định: Nếu được thực hiện hiệu quả, đầu tư công sẽ giải quyết bất cập hạ tầng và tạo việc làm. Song song, cần củng cố dịch vụ thiết yếu, xây dựng kinh tế xanh, phát triển vốn con người và đa dạng hóa thương mại. Đây là những yếu tố then chốt giúp Việt Nam duy trì tăng trưởng dài hạn.
Chính sách tài khóa từ đầu năm 2025 theo hướng mở rộng linh hoạt thông qua đầu tư công đã được triển khai ở cả trung ương và địa phương. Các dự án hạ tầng lớn về giao thông và năng lượng được khởi động, tuy hiệu quả với tăng trưởng cần thời gian để hiện thực hóa.
Song song, chính sách tiền tệ nới lỏng, với lãi suất thực gần bằng 0, đã góp phần kiềm chế áp lực tỷ giá và hỗ trợ tín dụng. Ngân hàng Nhà nước duy trì can thiệp để giữ ổn định thị trường ngoại hối, đồng thời thúc đẩy tín dụng hướng vào sản xuất – kinh doanh và đời sống người dân.
Tuy nhiên, WB cảnh báo những thách thức từ kinh tế toàn cầu có thể ảnh hưởng đến triển vọng. Do đó, cần củng cố khả năng chống chịu thông qua cải cách cơ cấu, tăng cường giám sát tài chính và cải thiện môi trường kinh doanh.
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8-2025, lãnh đạo Chính phủ đã yêu cầu triển khai chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý. Trọng tâm là kiểm soát tỷ giá, giữ ổn định lãi suất, giảm chi phí vay vốn cho người dân và doanh nghiệp. Đồng thời, quản lý chặt chẽ vàng và USD, kịp thời báo cáo để xử lý khi cần thiết. Tăng trưởng tín dụng được định hướng vào lĩnh vực sản xuất – kinh doanh và cải thiện đời sống nhân dân, tránh tình trạng đầu cơ. Cùng với đó, Chính phủ yêu cầu tăng cường thanh tra, kiểm soát hoạt động ngân hàng nhằm bảo đảm dòng vốn được sử dụng đúng mục tiêu.
Một trọng tâm đặc biệt của báo cáo mang tiêu đề"Bứt tốc phát triển nhân tài công nghệ cao của Việt Nam"là khẳng định vai trò quyết định của nguồn nhân lực chất lượng cao trong việc hỗ trợ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Theo WB, để hiện thực hóa tham vọng trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam không chỉ cần đội ngũ sinh viên tốt nghiệp các ngành STEM ngày càng đông đảo mà còn cần lực lượng chuyên gia nòng cốt có khả năng nghiên cứu, dẫn dắt và thương mại hóa sản phẩm.
Báo cáo nhấn mạnh việc gia tăng chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D) là cần thiết. Hiện chi R&D của Việt Nam vẫn thấp so với nhiều nước trong khu vực. Việc mở rộng đội ngũ giảng viên tiến sĩ, tăng số lượng người có trình độ sau đại học, kết hợp với liên kết chặt chẽ giữa đại học – doanh nghiệp – nhà nước sẽ là nền tảng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Đồng thời, việc thúc đẩy chuyển giao công nghệ, tăng cường hội nhập doanh nghiệp tư nhân vào chuỗi giá trị toàn cầu và khuyến khích áp dụng công nghệ sẽ góp phần nâng cao năng suất, tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài.
Anh Minh