Ngân hàng Thế giới (WB). Ảnh: Reuters
Theo thông tin từ Bộ Tài chính, Thứ trưởng Trần Quốc Phương vừa có buổi tiếp và làm việc với bà Mariam Sherman, Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) phụ trách khu vực Đông Dương nhằm trao đổi về việc xây dựng Khung đối tác quốc gia (CPF) mới; đồng thời, thảo luận các mô hình huy động đa dạng nguồn lực tài chính và những công cụ, sản phẩm mà WB có thể hỗ trợ Việt Nam triển khai các dự án hạ tầng quy mô lớn.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương đánh giá cao những hợp tác hiệu quả giữa WB và Bộ Tài chính trong thời gian qua. Theo Thứ trưởng Phương, những hỗ trợ về vốn vay và kỹ thuật từ WB đã giúp Việt Nam thực hiện nhiều chương trình, dự án lớn phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Bà Mariam Sherman, Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) phụ trách khu vực Đông Dương cho biết, mối quan hệ hợp tác giữa WB và Bộ Tài chính đã được khẳng định trong nhiều năm. “Trong thời gian tới, trọng tâm hợp tác không chỉ dừng ở việc huy động vốn mà quan trọng hơn là tìm ra giải pháp tối ưu để Chính phủ xử lý và phân bổ nguồn lực cho phát triển hạ tầng. Hạ tầng là nền tảng thiết yếu để đáp ứng nhu cầu thị trường trong tương lai, do đó Việt Nam cần xác định rõ các dự án ưu tiên đến năm 2030 với quy mô đầu tư lớn; đồng thời tăng cường huy động sự tham gia của khu vực tư nhân”, bà Mariam Sherman cho hay.
WB cho rằng, nhu cầu đầu tư hạ tầng của Việt Nam hiện vượt xa khả năng cân đối ngân sách. Ước tính của nhóm nghiên cứu vĩ mô WB cho thấy, đầu tư công có thể nâng lên mức 8,6% GDP nhưng vẫn để lại khoảng trống vốn đáng kể.
Trong bối cảnh đó, WB khuyến nghị cần phân biệt rõ giữa nguồn vốn từ thuế, ngân sách và financing (nguồn vốn huy động qua vay nợ, trái phiếu...), trong đó nguồn vốn từ thuế, ngân sách được sử dụng để trả cho nguồn vốn huy động qua vay nợ, trái phiếu, còn nguồn vốn huy động qua vay nợ, trái phiếu là công cụ quan trọng nhằm lấp đầy khoảng trống vốn hiện tại.
Đại diện WB cũng đưa ra khuyến nghị, khi xây dựng chương trình phát triển hạ tầng đến năm 2030, Việt Nam cần ưu tiên các dự án có hiệu quả kinh tế - xã hội cao nhất, đồng thời bảo đảm nợ công trong giới hạn an toàn.
Theo đó, giải pháp then chốt là thiết kế cấu trúc tài chính tối ưu, kết hợp hài hòa giữa ngân sách nhà nước, vay nợ, trái phiếu, vốn cổ phần và vốn tư nhân cho từng lĩnh vực cụ thể.
“WB sẵn sàng huy động đội ngũ chuyên gia toàn cầu để hỗ trợ Việt Nam trong việc hoạch định chính sách, tư vấn giải pháp và triển khai các công cụ tài chính mới, coi đây là thời điểm quan trọng để thúc đẩy hợp tác chiến lược giữa hai bên”, bà Mariam Sherman nhấn mạnh.
Bà Mariam Sherman cũng đánh giá cao việc Bộ Tài chính đang xây dựng Chiến lược huy động và sử dụng ODA giai đoạn 2026–2030, song song với kế hoạch tài chính – ngân sách 5 năm. Theo WB, với các dự án hạ tầng có quy mô hàng chục tỷ USD, ngân sách và ODA chỉ có thể đáp ứng một phần, trong khi cần đa dạng hóa nguồn lực tài chính từ các kênh khác.
Một số lĩnh vực đặc thù như: đường sắt được cho là có thể trở thành ví dụ điển hình để nghiên cứu và áp dụng các sản phẩm tài chính đổi mới mà WB sẵn sàng giới thiệu, nhất là trong bối cảnh lãi suất quốc tế biến động mạnh.
Trước những đề xuất của WB, Thứ trưởng Trần Quốc Phương khẳng định, Bộ Tài chính sẽ đóng vai trò chủ trì trong chiến lược huy động tài chính cho phát triển hạ tầng, với sự tham gia của ba đơn vị trực thuộc; trong đó, Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại do Thứ trưởng trực tiếp phụ trách, sẽ là đầu mối chính phối hợp với WB; cùng với đó, Vụ Ngân sách Nhà nước đảm nhiệm chương trình tổng thể về nguồn lực công; còn Cục Quản lý Đấu thầu có nhiệm vụ huy động sự tham gia của khu vực tư nhân.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, trong tuần tới, Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại sẽ họp về chiến lược huy động và sử dụng vốn ODA – một hợp phần quan trọng trong tổng thể nguồn lực cho hạ tầng; đồng thời, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ để chính thức thông qua và giao nhiệm vụ, làm cơ sở triển khai hợp tác với WB cũng như huy động sự tham gia của các đối tác liên quan.
Hiện, danh mục dự án mới sử dụng vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam có 36 dự án với tổng vốn dự kiến hơn 3 tỷ USD; trong đó, 3 dự án đã ký hiệp định gồm phát triển đô thị Nghệ An, TP. Hồ Chí Minh (Bình Dương) và đường thủy phía Nam với tổng vốn 468 triệu USD; 2 dự án đang đàm phán hiệp định tại Gia Lai (Bình Định cũ) và Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) với vốn 145 triệu USD; 7 dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư trong các lĩnh vực thủy sản bền vững, hạ tầng giao thông, phát triển đô thị với tổng vốn 686 triệu USD; 4 dự án đã phê duyệt đề xuất trị giá 542 triệu USD; 20 dự án đang trong giai đoạn chuẩn bị thuộc các lĩnh vực nước sạch, nông nghiệp, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển lúa chất lượng cao với tổng vốn 1,2 tỷ USD.
Thúy Hiền/bnews/vnanet.vn