Ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất trái vụ
Mô hình trồng dứa trái vụ được triển khai từ đầu năm 2023 trong khuôn khổ dự án khoa học và công nghệ cấp cơ sở do UBND xã Hương Sơn cũ, nay là xã Kép chủ trì. Dự án có sự phối hợp của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bắc Giang (cũ), Hội Nông dân xã và Hợp tác xã Dứa sạch Hương Sơn.
Lãnh đạo xã Kép thăm mô hình trồng dứa trái vụ cho thu nhập cao.
Dự án được triển khai trên quy mô 6 ha, gồm 4 ha dứa trái vụ sớm (thu hoạch từ tháng 1 đến tháng 4) và 2 ha dứa trái vụ muộn (thu hoạch tháng 8 đến tháng 11). Các hộ dân tham gia được tập huấn kỹ thuật xử lý ra hoa bằng chế phẩm sinh học, phân bón hữu cơ, đồng thời áp dụng quy trình canh tác VietGAP. Kết quả sau hơn một năm triển khai cho thấy năng suất và hiệu quả kinh tế tăng trên 20% so với dứa chính vụ, mang lại thu nhập bình quân 300 - 320 triệu đồng/ha.
Thạc sĩ Vũ Thị Phương, nguyên Chủ tịch Hội Nông dân xã Hương Sơn nay là Phó Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Đảng ủy xã Kép cho biết: “Việc rải vụ và trái vụ trong sản xuất dứa Queen giúp người dân thu hoạch quanh năm, giảm tình trạng được mùa rớt giá, đồng thời bảo đảm nguồn cung nguyên liệu ổn định cho thị trường và các cơ sở chế biến”.
Hợp tác xã Dứa sạch Hương Sơn hiện có 115 ha vùng nguyên liệu, hơn 30 thành viên chính thức và 70 thành viên liên kết. Không chỉ trồng và tiêu thụ dứa tươi, Hợp tác xã còn phát triển chuỗi sản phẩm chế biến như trà dứa, dứa sấy dẻo, cung cấp con giống chất lượng, mở rộng thị trường sang Nam Định, Hà Nội, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Lạng Sơn…
Nhờ đổi mới tư duy sản xuất cây ăn quả đặc sản theo hướng hàng hóa, dứa mang về doanh thu cho nông dân xã Kép hàng tỷ đồng mỗi năm. Riêng dứa sấy dẻo tiêu thụ hơn 10 nghìn hộp/năm, lợi nhuận trên 250 triệu đồng. Hợp tác xã duy trì trên 100 lao động thường xuyên và gần 100 lao động thời vụ, thu nhập từ 9 -10 triệu đồng/người/tháng, cao hơn mức thu nhập trung bình của người dân ở khu vực nông thôn.
Sản phẩm trà dứa của Hợp tác xã Dứa sạch Hương Sơn.
Sản phẩm Dứa sạch Hương Sơn đã được công nhận OCOP 3 sao từ năm 2023 và được quảng bá rộng rãi trên các phương tiện truyền thông, hội chợ trong và ngoài tỉnh. Năm 2025, Hợp tác xã có thêm 2 sản phẩm dứa chế biến là dứa sấy dẻo và trà dứa đạt 3 sao.
Tin vui nối tiếp khi mới đây, trà dứa được Hội đồng bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh Bắc Ninh năm 2025 thống nhất lựa chọn, đề nghị UBND tỉnh công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh năm 2025.
Hướng tới nông nghiệp sinh thái, du lịch trải nghiệm
Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, vùng dứa xã Kép còn được kỳ vọng trở thành điểm đến du lịch sinh thái hấp dẫn. Vào mùa chín, những đồi dứa vàng rực thu hút nhiều du khách đến tham quan, chụp ảnh, trải nghiệm hái dứa và thưởng thức đặc sản tại vườn, tăng thêm nguồn thu cho người trồng. Đây là hướng đi mới, gắn nông nghiệp xanh với dịch vụ du lịch trải nghiệm, quảng bá thương hiệu địa phương, mở rộng đầu ra bền vững cho nông sản. Trong 2 năm 2023, 2024, Hợp tác xã Dứa sạch Hương Sơn đón gần một nghìn lượt người đến tham quan, học tập kinh nghiệm, trao đổi, hợp tác giao thương…
Hiện nay, xã Kép đang triển khai các giải pháp mở rộng quy mô thêm 15 ha trong năm 2026, đồng thời duy trì 100% thành viên sản xuất theo quy trình VietGAP, phát triển ba sản phẩm chủ lực (dứa tươi, trà dứa, dứa sấy dẻo) theo hướng chế biến sâu. Thành viên Hợp tác xã mong muốn được tiếp cận các chính sách hỗ trợ để phát triển vùng sản xuất, tăng cường quảng bá trên các kênh truyền thông, nền tảng số nhằm lan tỏa thương hiệu nông sản đặc trưng của địa phương, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người dân.
Từ kết quả đạt được, có thể khẳng định việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất dứa trái vụ tại xã Kép là hướng đi đúng đắn, vừa nâng cao hiệu quả kinh tế, vừa bảo đảm tính bền vững trong khai thác đất đồi. Mô hình không chỉ giúp người dân chủ động thời vụ, ổn định đầu ra, mà còn tạo việc làm thường xuyên cho hàng trăm lao động, góp phần quan trọng trong công tác giảm nghèo đa chiều và xây dựng nông thôn mới.
Theo định hướng của chính quyền địa phương, thời gian tới, xã Kép tiếp tục liên kết với các doanh nghiệp chế biến, nhà phân phối để hình thành chuỗi giá trị hoàn chỉnh cho sản phẩm dứa sạch; đồng thời khuyến khích người dân mở rộng diện tích, áp dụng đồng bộ quy trình VietGAP, xây dựng nhãn hiệu chứng nhận “Dứa Kép - Bắc Ninh”. Cùng với đó, việc gắn sản xuất nông nghiệp với du lịch trải nghiệm, giáo dục nông nghiệp sẽ mở ra hướng phát triển kinh tế nông thôn đa dạng, hiện đại và có chiều sâu.
Bài, ảnh: Mai Toan