Xả súng nhằm vào người Do thái ở Úc: Nghi phạm là phần tử khủng bố IS?

3 giờ trướcBài gốc

Vụ xả súng đẫm máu tại bãi biển Bondi ở TP Sydney (bang New South Wales, Úc) xảy ra đúng ngày đầu lễ Chanukah của người Do Thái (14-12) làm rung chuyển nước Úc và gây chấn động dư luận quốc tế.

Có dấu ấn khủng bố IS?

Theo giới chức sở tại, vụ tấn công đã khiến ít nhất 16 người thiệt mạng tính cả 1 nghi phạm. Ngoài ra, khoảng 40 nạn nhân đang được cấp cứu tại các bệnh viện. Thủ hiến bang New South Wales Chris Minns cho biết độ tuổi các nạn nhân dao động từ 10 đến 87 tuổi.

Cơ quan điều tra xác định 2 nghi phạm là cha con. Theo đài ABC và các hãng truyền thông địa phương, nghi phạm 50 tuổi (cha) tên là Sajid Akram - đã bị cảnh sát bắn hạ tại hiện trường - sở hữu giấy phép sử dụng súng săn giải trí và là thành viên của một câu lạc bộ súng. Đối tượng này nhập cư vào Úc từ năm 1998.

Hoa tưởng niệm các nạn nhân trong vụ xả súng kinh hoàng tại Úc ngày 14-12. Ảnh: ABC

Nghi phạm 24 tuổi (người con) tên là Naveed Akram, sinh ra tại Úc. Cảnh sát cho biết đối tượng này hiện đang nằm viện và nhiều khả năng sẽ phải đối mặt các cáo buộc hình sự. Hiện chưa có kết luận về động cơ gây án của các nghi phạm này.

Tối 14-12, cảnh sát trang bị hạng nặng đã tiến hành đột kích ngôi nhà của hai cha con tại Bonnyrigg, khu vực tây nam Sydney, đồng thời khám xét một căn hộ Airbnb ở Campsie, nơi họ từng lưu trú.

Theo ABC, các điều tra viên thuộc Đội Chống Khủng bố Liên hợp (JCTT), đơn vị gồm các cơ quan cấp bang và liên bang, tin rằng 2 tay súng đã tuyên thệ trung thành với tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Hai lá cờ IS đã được phát hiện trong chiếc xe của các nghi phạm tại bãi biển Bondi, theo các quan chức cấp cao Úc đề nghị không tiết lộ danh tính. Một lá cờ còn xuất hiện rõ trong các đoạn video ghi lại hiện trường, đặt trên nắp ca-pô xe.

Một quan chức cấp cao của JCTT cho biết Cơ quan tình báo nội địa Úc (ASIO) đã chú ý tới Naveed Akram từ 6 năm trước, sau khi phát hiện người này có mối quan hệ thân thiết với một phần tử khủng bố IS hoạt động tại Sydney.

Người dân thắp nến tại Tel Aviv (Israel) để bày tỏ đoàn kết với các nạn nhân trong cộng đồng Do Thái sau vụ xả súng ở bãi biển Bondi ngày 14-12. Ảnh: AFP

Theo ABC, phần tử khủng bố này tên là Matari, tự xưng là chỉ huy của IS tại Úc, hiện đang thụ án 7 năm tù vì âm mưu tiến hành các hoạt động khủng bố theo IS.

Thủ tướng Úc Anthony Albanese xác nhận Naveed Akram lần đầu tiên lọt vào tầm theo dõi của ASIO vào tháng 10-2019 và đã bị điều tra trong khoảng 6 tháng, song khi đó các cơ quan chức năng đánh giá người này không còn gây ra mối đe dọa thường trực.

Tổng giám đốc ASIO Mike Burgess hôm 14-12 cũng cho biết rằng 1 trong 2 tay súng đã từng nằm trong hồ sơ của cơ quan này, nhưng không nêu rõ đó là người nào.

Sau vụ xả súng “thảm sát” tại Port Arthur năm 1996 khiến 35 người thiệt mạng, Úc đã siết nghiêm các quy định về sở hữu súng đạn. Vì vậy, vụ nổ súng chiều 14-12, đúng ngày đầu lễ Chanukah của người Do Thái, đã gây bàng hoàng cho nước Úc và cộng đồng quốc tế.

Phản ứng trong nước, quốc tế

Thủ tướng Albanese lên án vụ xả súng, gọi đây là “một hành vi tàn độc”, nói rằng bãi biển Bondi - biểu tượng của niềm vui, sự sum họp gia đình và lễ hội - đã “vĩnh viễn bị vấy bẩn” từ vụ tấn công này. Ông Albanese tuyên bố treo cờ rủ trên toàn quốc để tưởng niệm các nạn nhân.

Thủ hiến bang Tây Úc Roger Cook dâng hoa tại tòa nhà chính quyền ở TP Perth để tưởng niệm các nạn nhân vụ xả súng. Ảnh: ABC

Cùng với đó, các quan chức Úc bày tỏ sự đoàn kết với cộng đồng người Do Thái và khẳng định sẽ không dung thứ cho chủ nghĩa bài Do Thái.

Lực lượng cảnh sát sẽ được tăng cường tại các khu vực tập trung đông người Do Thái, các cơ sở tôn giáo và địa điểm sinh hoạt cộng đồng. Cơ quan chức năng cũng kêu gọi người dân liên hệ với Hội Chữ thập đỏ để tham gia hiến máu cứu người.

Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu đã lên tiếng trước vụ việc. Ông cho biết ông đã gửi thư cho người đồng cấp Úc Anthony Albanese từ tháng 8, cảnh báo rằng quyết định của Canberra công nhận Nhà nước Palestine “đổ thêm dầu vào ngọn lửa bài Do Thái, tiếp tay cho những kẻ đe dọa người Do Thái tại Úc và khuyến khích làn sóng thù hằn đang lan rộng trên đường phố của các vị”.

Ông Netanyahu chỉ trích chính quyền Canberra không làm gì để “ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa bài Do Thái tại Úc”. “Chúng tôi lo lắng cho người dân của mình, cho sự an toàn của chúng tôi, và chúng tôi sẽ không im lặng. Chúng tôi chiến đấu chống lại những kẻ tìm cách tiêu diệt chúng tôi” - ông Netanyahu nói.

Trước đó, ngày 21-9, Thủ tướng Albanese đã tuyên bố Úc chính thức công nhận Nhà nước Palestine, bất chấp sự phản đối từ phía Israel, từ đó khiến quan hệ giữa Canberra và Tel Aviv hết sức căng thẳng.

Theo đài CNN, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết một công dân Pháp tên Dan Elkayam nằm trong số các nạn nhân thiệt mạng trong vụ tấn công tại bãi biển Bondi.

Trên mạng xã hội X, Tổng thống Macron cho hay ông đón nhận thông tin về cái chết của ông Elkayam “với nỗi buồn sâu sắc”. Ông bày tỏ sự cảm thông đối với gia đình và những người thân của nạn nhân, đồng thời khẳng định “toàn thể quốc gia Pháp đoàn kết và chia sẻ” với họ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bày tỏ tiếc thương trước vụ tấn công nhằm vào cộng đồng Do Thái tại bãi biển Bondi. Vị Tổng thống Mỹ gọi đây là “một cuộc tấn công khủng khiếp”.

Ông Trump nhận định vụ xả súng nhằm vào lễ mừng Hanukkah tại bãi biển Bondi ở Sydney là một hành vi bài Do Thái rõ ràng.

Ngoài ra, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres và nhiều lãnh đạo thế giới khác đã gửi lời chia buồn tới các nạn nhân và lên án vụ xả súng ở Bondi bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất.

Úc thống nhất cải cách toàn diện luật súng đạn

Ngày 15-12, Thủ tướng Úc Anthony Albanese tuyên bố Nội các Quốc gia cùng Thủ hiến các bang đã đạt được sự đồng thuận về việc thắt chặt luật kiểm soát súng đạn trên phạm vi toàn quốc.

Trọng tâm của đợt cải cách này là việc đàm phán lại Thỏa thuận Súng đạn Quốc gia (National Firearms Agreement). Sau cuộc họp Nội các Quốc gia, Thủ tướng và lãnh đạo các bang khẳng định sự thống nhất rằng cần có hành động mạnh mẽ, dứt khoát và tập trung vào việc cải cách luật súng đạn như một biện pháp cấp bách.

Thủ tướng Albanese cho biết các nhà lãnh đạo bang và lãnh thổ đã giao nhiệm vụ cho lãnh đạo các đơn vị cảnh sát và tư pháp các địa phương khẩn trương xây dựng các phương án thực thi.

Cụ thể, các cơ quan chức năng sẽ đẩy nhanh tiến độ thiết lập Cơ sở dữ liệu súng đạn quốc gia, đồng thời cho phép tăng cường sử dụng thông tin tình báo tội phạm làm cơ sở trong quy trình xét duyệt cấp phép sử dụng súng và quản lý hành chính.

Đáng chú ý, quy định mới sẽ áp đặt giới hạn về số lượng súng mà bất kỳ cá nhân nào được quyền sở hữu, cũng như hạn chế việc cấp giấy phép vô thời hạn. Cơ quan chức năng sẽ kiểm soát chặt chẽ các loại súng được coi là hợp pháp, bao gồm cả các quy định về sửa đổi, cải tiến vũ khí.

Đặc biệt, một điều kiện tiên quyết mới được đặt ra là người được cấp phép sử dụng súng bắt buộc phải là công dân Úc.

DƯƠNG KHANG

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/xa-sung-nham-vao-nguoi-do-thai-o-uc-nghi-pham-la-phan-tu-khung-bo-is-post886670.html