Học sinh Thanh Quân trong trang phục truyền thống, tạo nên gam màu đặc trưng ở vùng cao.
Xã Thanh Quân có hơn 98% dân số là đồng bào Thái, vì vậy trang phục truyền thống không chỉ là niềm tự hào, mà còn là câu chuyện văn hóa theo suốt đời người. Mỗi họa tiết hoa văn được dệt từ đôi tay khéo léo của các bà, các mẹ, các chị như bức thông điệp gửi gắm tình yêu bản mường và quan niệm sống của cộng đồng nơi đây. Khi trang phục truyền thống được đưa vào trường học, không ít người xem đó như bước đi tất yếu trong hành trình giữ gìn bản sắc giữa nhịp sống hiện đại.
Cô Nguyễn Thị Phúc, Hiệu trưởng Trường THCS Thanh Sơn, chia sẻ: “Ban đầu việc đưa trang phục Thái vào nhà trường gặp không ít khó khăn. Với sự nỗ lực cố gắng giữa nhà trường và phụ huynh, đến nay việc mặc trang phục truyền thống vào thứ Hai hàng tuần đã trở thành nền nếp và nhận được sự hưởng ứng tích cực của mọi người”.
Hiện nay, các Trường Tiểu học Thanh Xuân, Tiểu học Thanh Quân, THCS Thanh Sơn và THCS Thanh Xuân đều đã đưa trang phục truyền thống Thái trở thành đồng phục chính. Mỗi học sinh đều có ít nhất 1 bộ trang phục thổ cẩm truyền thống. Vào sáng thứ hai đầu tuần và các ngày lễ lớn, các em đều mặc trang phục thổ cẩm theo quy định.
Em Lương Thị Diệp Chi, học sinh lớp 8A, Trường THCS Thanh Xuân, chia sẻ: “Em rất vui và tự hào khi khoác lên mình bộ trang phục truyền thống. Nhờ đó em thêm yêu văn hóa và hiểu hơn về nguồn cội của người dân tộc Thái.”
Từ năm học 2025-2026, giáo viên và học sinh các trường học ở xã Thanh Quân mặc trang phục dân tộc vào các ngày thứ Hai hàng tuần và các ngày lễ.
Từ phong trào đưa trang phục Thái vào trường học, nhiều học sinh bắt đầu quan tâm sâu hơn đến văn hóa dân tộc. Các em đã tự đặt ra câu hỏi, vì sao nghề dệt thổ cẩm bị mai một? Làm thế nào để kết hợp nét đẹp truyền thống với hiện đại...? Những băn khoăn hồn nhiên ấy trở thành tín hiệu vui, cho thấy thế hệ trẻ đang hướng về văn hóa bằng sự tò mò và trách nhiệm.
Nhiều trường học trên địa bàn còn tích cực đưa dân ca, dân vũ và trò chơi dân gian của đồng bào Thái vào hoạt động ngoại khóa. Những điệu múa lăm vông, múa xòe, hay các trò chơi dân gian như kéo co, ô ăn quan cũng được tổ chức thường xuyên, tạo không khí vui tươi, gắn kết. Qua đó, học sinh thêm hứng thú và gắn bó hơn với trường lớp, hình thành tình yêu với những giá trị văn hóa truyền thống.
Những bộ váy áo thổ cẩm khiến học sinh hào hứng hơn mỗi buổi đến trường.
Tiêu biểu như Trường Tiểu học Thanh Xuân còn bố trí góc văn hóa Thái, nơi trưng bày khăn piêu, khung cửi, váy áo truyền thống... giúp học sinh được nhìn, được chạm, được nghe câu chuyện về hoa văn thổ cẩm. Những buổi trải nghiệm dệt vải, thắt khăn, múa xòe trở thành khoảnh khắc đáng nhớ trong hành trình tuổi thơ của các em.
Ông Lê Văn Thuận, Bí thư Đảng ủy xã Thanh Quân, đánh giá: “Việc đưa trang phục truyền thống Thái vào trường học là hướng đi đúng đắn, thiết thực trong công tác giáo dục truyền thống và bảo tồn văn hóa dân tộc. Cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tiếp tục đồng hành và hỗ trợ để mô hình lan tỏa rộng hơn”.
Từ góc nhìn của một xã miền núi, đây là cách làm thiết thực, hiệu quả và mang nhiều giá trị lâu dài cho cộng đồng. Khi trang phục truyền thống xuất hiện ngày càng nhiều, nghĩa là bản sắc Thái đang được truyền lại một cách tự nhiên từ thế hệ này sang thế hệ khác. Cũng chính từ những ngôi trường ở xã Thanh Quân, nét đẹp văn hóa được giữ gìn, lan tỏa, để mai này lớn lên, các em vẫn luôn tự hào về cội nguồn dân tộc và trách nhiệm giữ gìn sắc màu văn hóa quê hương.
Hà Hồng