Xã Văn Lăng, Thái Nguyên: Hạt lúa mới mở đường thoát nghèo cho đồng bào Bản Tèn

5 giờ trướcBài gốc

Nhiều mô hình giống lúa mới, năng suất, chất lượng cao được khuyến khích nhân rộng tại các xóm, bản vùng cao.

Khởi đầu cho mùa vàng no ấm

Dưới chân những dãy núi trùng điệp của vùng cao Bản Tèn, những thửa ruộng bậc thang cổ xưa giờ khoác lên mình màu vàng óng của lúa chín. Tiếng cười rộn ràng của đồng bào Mông hòa cùng khung cảnh mùa thu, như báo hiệu sự đổi thay trong đời sống, sản xuất và kinh tế gia đình. Từ những ngày đầu còn gian khó, ăn rau rừng, lấy mèn mén làm bữa ăn chính, nay đã có những bát cơm trắng dẻo thơm mỗi ngày, nhờ sự chuyển mình trong nông nghiệp.

Điểm nhấn của vụ mùa những năm gần đây là việc bà con mạnh dạn gieo cấy những giống lúa mới trên các chân ruộng bậc thang cũ. Trước đây, người dân chỉ quen với các giống lúa Khang dân, năng suất thấp, chất lượng không cao. Giờ đây, với những giống lúa lai và thuần chất lượng cao như TH3‑3, TH3‑5, J02, SL8H‑GS9, TH3‑7, Syn6, B‑TE1, từng hạt lúa trở nên trĩu bông, mở ra hy vọng mới cho mùa màng bội thu.

Ngoài chuyển đổi giống lúa mới, cơ giới hóa cũng góp phần làm thay đổi nhận thức của người dân trong việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Tá cho biết: “Các giống lúa mới không chỉ phù hợp điều kiện thổ nhưỡng vùng cao mà còn giúp năng suất tăng đáng kể, đồng thời nâng cao chất lượng gạo, đáp ứng nhu cầu ăn uống và thị trường.”

Theo thống kê, năng suất trung bình của lúa mùa vùng cao đạt 50–53 tạ/ha, cao hơn hẳn so với nhiều năm trước. Nhiều hộ gia đình thu hoạch từ 1,8 đến 2 tạ/sào, gần gấp đôi năng suất cũ. Với diện tích trung bình mỗi hộ khoảng 5–6 sào, gia đình bà Vương Thị Mỵ phấn khởi cho biết, giờ đây, chúng tôi không còn lo gạo ăn mà còn có lúa để bán.

Năng suất tăng kéo theo chất lượng gạo tốt hơn, cơm dẻo, trắng, thơm, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hàng ngày và thị trường tiêu thụ trong và ngoài tỉnh. Sự cải thiện này góp phần nâng cao đời sống, đồng thời tạo niềm tin để bà con tiếp tục chuyển đổi giống lúa phù hợp.

Không riêng ở Bản Tèn, nhiều xóm, bản vùng cao đã dần quen với việc gieo cấy giống lúa mới, năng suất cao, chất lượng tốt. Giống lúa lai, lúa thuần chất lượng cao đã được gieo cấy đại trà ở Thái Nguyên, nhất là tại các địa bàn miền núi, vùng cao.

Thành công của mùa vàng Bản Tèn không thể tách rời các chính sách hỗ trợ từ cơ quan chức năng. Hàng năm, bà con được hướng dẫn kỹ thuật canh tác, hỗ trợ giống lúa chất lượng cao và phân bón phù hợp, đồng thời nhận được khuyến nghị về thời vụ gieo cấy, phòng trừ sâu bệnh hiệu quả.

Sự phối hợp giữa cán bộ khuyến nông và người dân tạo nên những mùa vụ bội thu, trở thành điểm tựa vững chắc, giúp đồng bào vươn lên ổn định đời sống, giảm nghèo bền vững. Đồng thời, bà con bắt đầu thay đổi tư duy từ chỉ để ăn sang kết hợp ăn và bán, tạo động lực phát triển kinh tế hộ gia đình.

Hướng đi bền vững cho người dân vùng cao

Với thu nhập từ lúa tăng lên rõ rệt, nhiều hộ dân vùng cao đã đầu tư cho con cái học hành, cải tạo nhà cửa, tích lũy vốn sản xuất. Giờ đây, thay vì lo đói giáp hạt, đồng bào Bản Tèn có thể yên tâm về bữa ăn hàng ngày và có thêm lúa để bán.

Đáng chú ý, vùng cao Bản Tèn còn kết nối sản xuất nông nghiệp với du lịch trải nghiệm. Khi lúa chín, cánh đồng vàng trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm cuộc sống bản làng, chụp ảnh, thưởng thức ẩm thực địa phương. Mô hình này không chỉ tạo thêm thu nhập mà còn giúp quảng bá văn hóa, sản phẩm đặc sản, tạo hướng đi bền vững cho cộng đồng.

Ngoài Bản Tèn, những điểm có cánh đồng lúa chín vàng, tươi đẹp được nhiều du khách “check in” khi đến với Thái Nguyên còn có các xóm, bản vùng cao như Lũng Luông, Lũng Cà (Thần Sa); Nà Mặn (Đồng Phúc)… Riêng cánh đồng Nà Mặn, đang được hợp tác xã Đồng Lợi khai thác khá hiệu quả.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, Bản Tèn vẫn còn những hạn chế cần khắc phục như hạ tầng giao thông, cơ sở lưu trú du lịch còn yếu, thị trường tiêu thụ gạo chất lượng cao chưa ổn định, dịch vụ du lịch hỗ trợ đồng bào chưa phát triển tương xứng tiềm năng. Để tiếp tục phát triển rất cần nâng cấp đường giao thông, tạo thuận lợi vận chuyển nông sản và du khách. Phát triển homestay, nhà hàng bản địa, tăng khả năng đón khách. Mở rộng thị trường tiêu thụ gạo chất lượng cao, đảm bảo đầu ra ổn định. Cùng đó nhân rộng các mô hình thành công, áp dụng kỹ thuật và cơ giới hóa phù hợp.

Nhìn lại Bản Tèn hôm nay, những chân ruộng bậc thang đã khoác lên mình màu áo mới của giống lúa năng suất cao, chất lượng tốt. Từ việc không còn lo gạo ăn, đồng bào Mông đã từng bước ổn định kinh tế gia đình, nâng cao đời sống, mở ra hướng đi bền vững cho vùng cao.

Mùa vàng nơi thung núi Bản Tèn không chỉ là mùa lúa chín mà còn là mùa của niềm tin, hy vọng, và quyết tâm vươn lên. Đây chính là minh chứng sống động cho hiệu quả của việc chuyển đổi giống lúa, áp dụng kỹ thuật mới, kết hợp chính sách hỗ trợ và ý chí vươn lên của đồng bào vùng cao Thái Nguyên.

Đồng Văn Thưởng

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/xa-van-lang-thai-nguyen-hat-lua-moi-mo-duong-thoat-ngheo-cho-dong-bao-ban-ten-10395803.html