Góp ý vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, chuyên gia cho rằng, cần hoàn thiện chính sách xác định giá đất bồi thường giải phóng mặt bằng cho người dân trong các dự án có sử dụng đất. Bởi đây đang là "điểm nghẽn" khiến nhiều dự án không thể hoàn thành đúng tiến độ.
Cụ thể, Dự thảo Luật Đất đai 2024 sửa đổi quy định căn cứ tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm: diện tích đất thu hồi; thời hạn sử dụng đất; giá đất theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất; mục đích, hình thức sử dụng đất.
Việc bỏ quy định áp dụng giá đất cụ thể - vốn đã được áp dụng liên tục từ năm 2006 đến nay tuy có thể phù hợp trong xác định giá đất đối với doanh nghiệp (giúp giảm nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất mà doanh nghiệp phải nộp), nhưng lại dẫn đến bất lợi đối với người có đất bị thu hồi. Cụ thể, số tiền bồi thường theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất thường thấp hơn đáng kể so với cách tính theo giá đất cụ thể như Luật Đất đai 2024. Đồng thời, khi khoảng cách giữa giá bồi thường và giá thị trường quá lớn, người dân dễ cảm thấy bị thiệt thòi, dẫn đến gia tăng khiếu kiện.
Để giải quyết vướng mắc nêu trên, các chuyên gia đề xuất một số giải pháp như: giữ hoặc kết hợp cơ chế “giá đất cụ thể” trong bồi thường. Cụ thể, tiếp tục áp dụng giá đất cụ thể đối với trường hợp bồi thường cho hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất, vì đây là nhóm chịu tác động trực tiếp và có nguy cơ phát sinh khiếu kiện cao. Chỉ áp dụng bảng giá đất nhân hệ số điều chỉnh đối với doanh nghiệp, dự án hoặc các trường hợp tính nghĩa vụ tài chính mà không liên quan trực tiếp đến bồi thường, tái định cư.
Trường hợp bỏ hoàn toàn cơ chế xác định “giá đất cụ thể” như hiện nay, cần bổ sung quy định về “hệ số điều chỉnh giá đất bổ sung” dành riêng cho bồi thường, với mức có thể cao hơn hệ số áp dụng cho nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp; cho phép UBND cấp tỉnh quyết định mức hoặc tỷ lệ % của “hệ số điều chỉnh giá đất bổ sung” dựa trên giá thị trường từng khu vực, bảo đảm giá bồi thường sát thực tế.
Nguyễn Thoa
Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/xac-dinh-gia-dat-phu-hop-boi-thuong-giai-phong-mat-bang-355151.htm