Địa phương chỉ biết kiến nghị
Trạm Y tế Hải Trường được dự án của Chính phủ Italia khảo sát, tài trợ từ năm 2014 và chính thức khởi công xây dựng từ ngày 15/7/2020. Đây là công trình thuộc dự án nâng cấp cơ sở vật chất ngành y tế tỉnh Quảng Trị (cũ), sử dụng nguồn vốn vay ưu đãi ODA của Chính phủ Italia. Công trình được xây dựng ngay trong khuôn viên Trạm Y tế Hải Trường, với tổng mức đầu tư hơn 2,3 tỉ đồng.
Sau hơn 5 năm triển khai, công trình đến nay mới đạt khoảng 85% khối lượng xây dựng. Phần còn lại khoảng 15% gồm các hạng mục như sơn, cửa, lợp mái, hệ thống cấp nước, điện vẫn chưa được thi công. Công trình phải dừng lại từ cuối năm 2024 và để dang dở cho đến nay.
Trạm trưởng Trạm Y tế Hải Trường Lê Thị Tảo cho biết, việc dự án kéo dài nhiều năm đã gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động chuyên môn của đơn vị. Hiện nay, toàn bộ hoạt động khám chữa bệnh của trạm phải bố trí trong 3 phòng nhỏ hẹp phía sau khu nhà 2 tầng đang xây dở. Điều kiện cơ sở vật chất thiếu thốn khiến công tác khám chữa bệnh, sơ cứu, cấp cứu ban đầu, phòng chống dịch gặp rất nhiều khó khăn.
Đặc biệt, ngày 5 hằng tháng- thời điểm tổ chức tiêm chủng cho trẻ em, trạm không có phòng chức năng riêng, không đủ chỗ ngồi cho các bà mẹ đưa con đến tiêm. Không gian chật hẹp, khó bảo đảm quy trình tiêm chủng theo quy định. Các chiến dịch y tế cộng đồng cần tập trung đông người cũng khó triển khai tại trạm. Trước thực trạng đó, Trạm Y tế Hải Trường đã kiến nghị cấp có thẩm quyền quan tâm, sớm bố trí nguồn vốn để hoàn thiện công trình, đưa trạm y tế mới vào sử dụng.
Dự án Trạm Y tế Hải Trường, xã Diên Sanh ngừng thi công kéo dài - Ảnh: N.V
Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại Trạm Y tế Hải Chánh, xã Nam Hải Lăng. Công trình này có tổng mức đầu tư hơn 2,2 tỉ đồng, cũng từ nguồn vốn vay ưu đãi ODA của Chính phủ Italia. Sau khi thi công đạt hơn 65% khối lượng, dự án bị ngừng thi công suốt gần 1 năm qua.
Ông Võ Văn Hòa, Trưởng thôn Mỹ Chánh, xã Nam Hải Lăng cho biết, trạm y tế mới được xây dựng trên địa bàn thôn sau khi chính quyền địa phương vận động người dân hỗ trợ tốt nhất công tác giải phóng mặt bằng, bàn giao cho chủ đầu tư dự án. Nhiều hộ dân đã tự nguyện chấp thuận với mong muốn sớm có trạm y tế khang trang phục vụ việc khám chữa bệnh. Tuy nhiên, gần 1 năm nay, công trình bị bỏ dở, rác thải vương vãi, tường nhà rêu mốc khiến người dân không khỏi xót xa.
Theo ông Hòa, hiện nay Trạm Y tế Hải Chánh đã xuống cấp, diện tích chật hẹp, lại nằm trên khu đất thấp trũng nên ảnh hưởng lớn đến công tác khám chữa bệnh. Đáng lo ngại nhất là con đường dẫn vào trạm cao khoảng 3 mét, dài 2 mét, có độ dốc như mái nhà và trơn trượt, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho người bệnh, nhất là người già và trẻ em. Người dân địa phương rất mong cấp có thẩm quyền sớm hoàn thiện trạm y tế mới để việc khám chữa bệnh được thuận lợi, an toàn hơn.
Ở góc độ chính quyền cơ sở, Chủ tịch UBND xã Diên Sanh Nguyễn Thanh Hiếu cho biết, xã đã nắm rõ tình trạng Trạm Y tế Hải Trường thi công dở dang thời gian qua. Tuy nhiên, đây là dự án do ngành Y tế tỉnh Quảng Trị (cũ) làm chủ đầu tư nên xã chỉ có trách nhiệm kiến nghị, đề xuất lên cấp có thẩm quyền quan tâm bố trí kinh phí để hoàn thiện công trình.
Theo định hướng của xã Diên Sanh, trong thời gian tới, nếu địa phương tiếp nhận các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực y tế, ngoài trụ sở chính tại Trạm Y tế thị trấn Diên Sanh (cũ), trạm y tế của các xã cũ trước đây sẽ được tổ chức thành điểm trạm. Sau khi Trạm Y tế Hải Trường hoàn thành và bàn giao, xã sẽ xây dựng phương án để hình thành Điểm Trạm Y tế Hải Trường, phục vụ khám, chữa bệnh cho người dân trên địa bàn.
Chưa có hướng xử lý của cấp có thẩm quyền
Trao đổi về nguyên nhân và hướng xử lý đối với hai dự án trạm y tế dang dở này, Phó Giám đốc Sở Y tế Đỗ Văn Hùng cho biết, việc chậm trễ trong thi công không xuất phát từ công tác giải phóng mặt bằng mà do bất cập trong việc bố trí nguồn vốn. Cụ thể, vốn vay ưu đãi từ Chính phủ Italia được bố trí không đầy đủ, trong khi vốn đối ứng của tỉnh Quảng Trị (cũ) vẫn bảo đảm.
Theo ông Hùng, trước đây, Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Italia đã thống nhất gia hạn thời gian bố trí vốn đến ngày 31/12/2024 cho dự án tại nhiều tỉnh, thành phố, trong đó có Quảng Trị. Tuy nhiên, việc gia hạn chỉ về mặt thời gian, còn nguồn vốn thực tế vẫn chưa được cấp. Hiện nay, cả hai dự án đã bị đóng, các đơn vị thi công cũng đã được thanh toán đầy đủ theo khối lượng công trình đã thực hiện.
Cũng theo ông Hùng, trong thời gian tới, các trạm y tế trong cùng một xã sẽ được sắp xếp theo hướng một trạm trung tâm, các trạm y tế của xã cũ trước đây sẽ trở thành điểm trạm. Sau khi rà soát nhu cầu sử dụng thực tế đối với hai trạm y tế còn dang dở, trạm nào có nhu cầu thực sự sẽ được xem xét bố trí vốn để hoàn thiện, trạm nào không còn nhu cầu thì sẽ cho địa phương chuyển đổi công năng sử dụng. Tuy nhiên, hiện đây mới chỉ là định hướng của Sở Y tế mà vẫn chưa có chỉ đạo cụ thể của tỉnh để triển khai.
Nguyễn Vinh