Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về ODA và vốn vay ưu đãi phát biểu. Ảnh: An Đăng/TTXVN
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn yêu cầu Bộ Tài chính phối hợp với các đối tác phát triển ở Việt Nam xây dựng định hướng thu hút, quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi cho giai đoạn 2026-2030, trình Chính phủ ban hành trong quý IV/2025.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu nâng cao năng lực và hài hòa thủ tục giữa Việt Nam và các đối tác phát triển. Bộ Tài chính được giao tổ chức các đoàn công tác liên ngành để xử lý kịp thời khó khăn trong quá trình triển khai dự án, đồng thời phối hợp với các nhà tài trợ hỗ trợ địa phương nâng cao năng lực quản lý, đặc biệt trong bối cảnh phân cấp mạnh mẽ.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đề nghị các đối tác phát triển tiếp tục hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực từ khâu xác định dự án đến triển khai thực hiện; lắng nghe và phối hợp với phía Việt Nam để hài hòa hóa thủ tục giữa hai bên, trong đó có thủ tục nội bộ, cam kết vốn, yêu cầu về mức độ chi tiết của hồ sơ từ phía các nhà tài trợ để đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị và triển khai các dự án.
Trong bối cảnh Việt Nam vừa triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đề nghị các nhà tài trợ có các dự án viện trợ không hoàn lại để hỗ trợ các địa phương Việt Nam nâng cao năng lực trong việc thực hiện các dự án ODA và vốn vay ưu đãi.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về ODA và vốn vay ưu đãi phát biểu. Ảnh: An Đăng/TTXVN
Theo Bộ Tài chính, giai đoạn 2021-2025, trung bình mỗi năm Việt Nam huy động được từ 800 triệu đến 1 tỷ USD vốn ODA và vốn vay ưu đãi, trừ năm 2022 bị sụt giảm đáng kể do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Tám tháng năm 2025, Việt Nam đã huy động được gần 450 triệu USD vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài và dự kiến từ nay đến cuối năm 2025 có thể huy động thêm khoảng 370 triệu USD.
Nhìn chung, giai đoạn 2021-2025, kết quả giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài thấp hơn nhiều so với kế hoạch vốn được giao. Tổng số giải ngân ODA của cả giai đoạn 2021-2024 đạt khoảng 66.528 tỷ đồng, bằng 22% tổng số kế hoạch vốn đầu tư công được giao đầu kỳ và bằng 44,9% tổng số vốn kế hoạch Thủ tướng Chính phủ đã giao sau điều chỉnh.
Tám tháng năm 2025, các cơ quan Trung ương và địa phương giải ngân được 3.592,68 tỷ đồng, bằng 15,34% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao (là 23.416,48 tỷ đồng).
Để cải thiện, Chính phủ đã có nhiều cải cách: rút ngắn quy trình chuẩn bị và phê duyệt dự án, đơn giản hóa thủ tục thẩm định nguồn vốn, phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, cho phép áp dụng quy định đấu thầu của nhà tài trợ và tiến hành đấu thầu trước khi ký kết hiệp định vay. Mới đây, Chính phủ ban hành Nghị định số 242/2025/NĐ-CP thay thế Nghị định số 114/2021/NĐ-CP và Nghị định số 20/2023/NĐ-CP, với một số điểm đổi mới đáng chú ý như tạo hành lang pháp lý cho doanh nghiệp nhà nước sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi; đơn giản hóa quy trình tiếp nhận vốn ODA viện trợ không hoàn lại.
Từ ngày 1/3/2025, sau khi sáp nhập Bộ Kế hoạch và Đầu tư với Bộ Tài chính, Bộ Tài chính trở thành cơ quan đầu mối duy nhất quản lý vốn ODA và vốn vay ưu đãi. Bộ đang hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công để trình Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt tại kỳ họp Quốc hội tháng 10/2025, theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước và công ty con của doanh nghiệp nhà nước tiếp cận nguồn vốn ODA, vốn vay ưu đãi, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quy trình, thủ tục quản lý khoản vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài...
Tại cuộc họp, đại diện các đối tác phát triển đánh giá cao cải cách của Việt Nam và khẳng định tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Việt Nam trong giai đoạn phát triển tới.
TTXVN/Báo Tin tức và Dân tộc