Nhiều tài xế xích lô "làm phiền" du khách khi đi tham quan du lịch
Con người là yếu tố quyết định
Đô thị di sản không chỉ là những công trình cổ kính, mà là một hệ sinh thái sống, nơi “Văn hóa - con người - không gian đô thị” hòa quyện. Vì vậy, năng lực cán bộ cần được nhìn nhận ở một tầm mới: Không chỉ giỏi quản lý hành chính, mà phải hiểu di sản, biết làm văn hóa, biết kết nối cộng đồng và có tư duy phát triển dựa trên giá trị bản sắc.
Ông Nguyễn Đình Bách, Bí thư Đảng ủy phường Thuận Hóa chia sẻ: “Muốn giữ gìn di sản, trước hết cán bộ phải hiểu di sản. Nếu người đứng đầu không hiểu giá trị từng khu vực, từng lớp văn hóa, thì không thể tham mưu đúng, cũng không thể thuyết phục dân cùng làm”.
Thuận Hóa hiện tập trung xây dựng kế hoạch và thúc đẩy phát triển các thiết chế văn hóa, dịch vụ đô thị, như nâng tầm không gian 23 - 25 Lê Lợi; đổi mới hoạt động tuyến phố đi bộ Phạm Ngũ Lão - Chu Văn An - Võ Thị Sáu và Hai Bà Trưng; xây dựng phố ẩm thực Huế dọc sông Như Ý; khai thác dịch vụ trên sông An Cựu, sông Như Ý, khu vực ga Huế; hình thành các tuyến phố chuyên doanh… Mỗi dự án đều đòi hỏi vai trò cán bộ trong vận động người dân, giải phóng mặt bằng, quản lý sinh hoạt cộng đồng và định hướng không gian văn hóa mới. “Chỉ cán bộ gần dân, hiểu dân mới tạo được sự đồng thuận”, ông Nguyễn Đình Bách nhấn mạnh.
Trong khi đó, nằm ở trung tâm đô thị di sản, phường Phú Xuân gặp những thách thức về mật độ dân cư cao, áp lực hạ tầng lớn, nên yêu cầu là quản lý đô thị theo hướng văn minh, hiện đại, nhưng vẫn giữ bản sắc.
Ông Võ Lê Nhật, Bí thư Đảng ủy phường Phú Xuân cho biết: “Định hướng Phú Xuân phát triển nhanh nhưng phải giữ được hồn cốt. Vì vậy, cán bộ phường phải có trình độ, khả năng thích ứng cao và tinh thần đổi mới; không thể quản lý đô thị di sản bằng tư duy hành chính cũ”.
Từ mục tiêu xây dựng phường “Không ma túy - không trộm cắp - không trẻ em thất học” đến các dự án nâng cấp chợ Đông Ba, chỉnh trang phố cổ Gia Hội, khai thác cảnh quan Ngự Hà - Đông Ba hay phát triển kinh tế đêm… tất cả đòi hỏi đội ngũ cán bộ có năng lực quản trị đô thị mới.
“Điều cốt lõi của phường đang tập trung thực hiện là đầu tư vào đội ngũ cán bộ, những người trực tiếp biến nghị quyết thành hành động. Thời gian qua, nhờ nắm chắc quy định và phương pháp tuyên truyền mềm, cán bộ trong phường đã đến từng hộ dân, giải thích từng chi tiết về yêu cầu cảnh quan, tác động tới không gian di sản, lợi ích lâu dài của việc giữ gìn kiến trúc truyền thống. Nhờ vậy, nhiều dự án, công trình đảm bảo thời gian đề ra”, ông Võ Lê Nhật đánh giá.
Phân quyền mạnh cho cơ sở
Khi vận hành theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, việc xây dựng đô thị di sản không thể chỉ làm từ trên xuống, mà cấp xã, phường phải trở thành lực lượng nòng cốt của công tác bảo tồn và phát huy giá trị tại địa phương.
Theo ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố cần phân cấp mạnh mẽ cho cấp xã, phường trong quản lý di sản; giao quyền chủ động lập hồ sơ, giám sát tu bổ, quản lý di tích, đề xuất trùng tu, chỉnh trang, phục hồi lễ hội; thành lập tổ chuyên trách văn hóa di sản tại mỗi phường. Đào tạo bài bản đội ngũ cán bộ văn hóa cơ sở theo yêu cầu mới: Kiến thức pháp luật và quản lý di sản, kỹ năng tổ chức sự kiện, du lịch cộng đồng, năng lực chuyển đổi số, tư duy bảo tồn gắn với kinh tế tri thức và kinh tế đêm.
Cùng với đó là tăng cường sáng kiến cộng đồng, đưa cán bộ phường trở thành “nhạc trưởng” trong kết nối người dân, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội. “Không có cộng đồng thì không có di sản sống. Cán bộ phường phải là người kích hoạt và dẫn dắt cộng đồng tham gia bảo tồn”, ông Phan Thanh Hải phân tích.
TP. Huế đang triển khai nhiều chương trình chiến lược phát triển du lịch - dịch vụ gắn với di sản; chuyển đổi số toàn diện; chỉnh trang đô thị “Xanh - sạch - sáng”; xây dựng hệ thống giáo dục - khoa học công nghệ chất lượng cao… Mọi kế hoạch chỉ thực sự phát huy giá trị khi đội ngũ cán bộ đủ năng lực và bản lĩnh để tổ chức thực thi.
Huế đang bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng trở thành đô thị di sản đặc trưng - văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện và thông minh. Con đường ấy đòi hỏi sự bứt phá về hạ tầng, kinh tế, công nghệ; nhưng trên hết là sự bứt phá về con người.
UVTV Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố, ông Nguyễn Thanh Bình nhấn mạnh: “Xây dựng đội ngũ cán bộ có năng lực, bản lĩnh và tinh thần phục vụ Nhân dân chính là chìa khóa để Huế phát triển bền vững trên nền tảng di sản. Với quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của Nhân dân, Huế có cơ sở để biến di sản thành động lực phát triển, biến bản sắc văn hóa thành sức mạnh nội sinh, hướng đến vị thế đô thị di sản đặc trưng kiểu mẫu của Việt Nam trong kỷ nguyên mới”.
Bài, ảnh: ĐỨC QUANG