Xây dựng lực lượng Cảnh sát biển chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả trong thực thi pháp luật trên biển

một ngày trướcBài gốc

Trung tướng Lê Quang Đạo - Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam.

Thưa Trung tướng! Quán triệt quan điểm, đường lối lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và trước xu thế của thế giới hiện nay là tôn trọng luật pháp quốc tế, giải quyết các vấn đề mâu thuẫn dựa trên luật pháp quốc tế, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam cần phải làm gì để xây dựng lực lượng có tính chuyên nghiệp, hiện đại?

Là lực lượng nòng cốt duy trì thực thi pháp luật và bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn trên biển, Cảnh sát biển Việt Nam cần phải có tính chuyên nghiệp cao là đòi hỏi khách quan trong giai đoạn hiện nay. Tính chuyên nghiệp của Cảnh sát biển Việt Nam được thể hiện ở trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ, chiến sĩ khi thực thi nhiệm vụ; nắm chắc luật pháp Việt Nam cũng như luật pháp quốc tế trong xử lý các tình huống pháp lý; có tác phong làm việc khoa học và khả năng làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện, công cụ hỗ trợ hiện có và được trang bị mới, ngày càng hiện đại. Những năm gần đây, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam được xây dựng theo hướng chú trọng nâng cao chất lượng tuyển chọn đầu vào đối với đội ngũ cán bộ, đảm bảo đúng chuyên ngành và đúng yêu cầu của từng vị trí; tăng cường huấn luyện, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, kỹ năng cho cán bộ, chiến sĩ sát với yêu cầu nhiệm vụ thực tế.

Các đơn vị của Cảnh sát biển Việt Nam, đặc biệt là lực lượng trực tiếp làm nhiệm vụ thực thi pháp luật trên biển, lực lượng trinh sát, phòng chống tội phạm ma túy, buôn lậu, gian lận thương mại... không ngừng phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện để nâng cao trình độ về mọi mặt, đặc biệt là chuyên môn nghiệp vụ; xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, linh hoạt, sắc sảo trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ; có ý chí quyết tâm cao, khắc phục khó khăn để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Qua đó khẳng định và nâng cao vị thế của Cảnh sát biển Việt Nam trong lòng nhân dân, xây dựng hình ảnh tốt đẹp trước bạn bè quốc tế, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo và thềm lục địa của Tổ quốc.

Xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam hiện đại, trọng tâm là hiện đại hóa các phương tiện tàu thuyền, vũ khí, trang bị kỹ thuật, công cụ hỗ trợ. Đây là cơ sở quan trọng để xây dựng lực lượng Cảnh sát biển thực sự vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc; đủ sức trấn áp tội phạm, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn và bảo đảm việc chấp hành pháp luật của Việt Nam và điều ước quốc tế trong mọi tình huống.

Mặt khác, làm chủ được trang bị hiện đại trên cơ sở tổ chức, biên chế tinh, gọn và cân đối; các loại trang bị phải được đồng bộ theo chủng loại, nhất là các trang bị liên quan đến thông tin, trinh sát, chỉ thị mục tiêu, sử dụng trong chiến thuật tác chiến... Có như vậy mới phát huy được hiệu quả và sức mạnh trong hiệp đồng tác chiến quân binh chủng.

Xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam hiện đại phải tập trung xây dựng hệ thống thông tin, trinh sát, chỉ huy, điều hành, quản lý bộ đội và điều khiển vũ khí, trang bị kỹ thuật theo hướng tự động hóa, phù hợp với đường lối quân sự của Đảng, nghệ thuật quân sự Việt Nam, trình độ khoa học, công nghệ của đất nước, từng bước theo kịp khoa học, công nghệ của các nước tiên tiến trên thế giới; kết hợp các phương thức thông tin, trinh sát, chỉ huy, điều hành truyền thống với hiện đại.

Bên cạnh đó, cần cải tiến, nâng cấp, mua sắm các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật, công cụ hỗ trợ hiện đại cho Cảnh sát biển Việt Nam, đảm bảo: Gọn nhẹ, cơ động cao; hoạt động được ở nhiều môi trường với điều kiện thời tiết khác nhau; mức độ tự động và chính xác cao; linh hoạt trong tác chiến; đảm bảo chỉ huy, kiểm soát, điều khiến, trinh sát nhanh chóng; an toàn cho bộ đội trong huấn luyện và thực hiện nhiệm vụ, nhất là thực hiện nhiệm vụ trên biển.

Đồng thời, đầu tư mua sắm các loại trang thiết bị thông tin hiện đại, phù hợp với điều kiện môi trường biển; sản xuất và mua sắm các loại phương tiện chỉ huy, quản lý các hoạt động trên biển hiện đại; tập trung đóng mới các loại tàu Cảnh sát biển có tầm hoạt động xa, tốc độ cao, hoạt động tốt trong điều kiện thời tiết phức tạp, có khả năng trấn áp, răn đe cao; tích cực, chủ động trong triển khai các dự án đóng tàu, tiếp nhận tàu thuyền do nước ngoài hỗ trợ.

Đại tướng Phan Văn Giang - Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Tư lệnh lực lượng Cảnh sát biển.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi pháp luật trên biển, Cảnh sát biển Việt Nam cần triển khai đồng bộ những biện pháp gì, thưa Trung tướng?

Thời gian qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thực thi pháp luật trên biển với quan điểm “toàn diện, vững chắc", chú trọng xây dựng các quy định trong lãnh đạo, chỉ huy, tổ chức thực hiện bảo đảm thống nhất, hiệu lực, hiệu quả. Trên cơ sở quy định của pháp luật và yêu cầu thực tiễn, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển đã tham mưu, đề xuất với Thủ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành Quy định về các biện pháp công tác của Cảnh sát biển Việt Nam; đồng thời, xây dựng, quy chuẩn hóa các quy định về biện pháp nghiệp vụ Cảnh sát biển; chuẩn hóa tài liệu giảng dạy, đào tạo nghiệp vụ pháp luật; tổ chức tập huấn, hướng dẫn triển khai thống nhất từ Bộ Tư lệnh đến các đơn vị.

Cấp ủy, chỉ huy các cấp đã phát huy vai trò, đề cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ thực thi pháp luật trên biển kết hợp với hiệp đồng tác chiến bảo vệ chủ quyền biển, đảo; tăng cường các biện pháp phòng ngừa tội phạm, vi phạm pháp luật; nâng cao khả năng nắm, phân tích, dự báo tình hình trên biển, kịp thời tham mưu, đề xuất chủ trương, biện pháp đấu tranh theo quy định của pháp luật và thẩm quyền của Cảnh sát biển Việt Nam. Duy trì thường xuyên các hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm về an ninh, an toàn hàng hải, buôn lậu, gian lận thương mại, tội phạm ma túy, cướp biển, cướp có vũ trang chống lại tàu thuyền...

Bên cạnh đó, Cảnh sát biển Việt Nam đã chủ động xây dựng, ký kết quy chế hoạt động phối hợp trên biển với các lực lượng trong và ngoài Quân đội như: Tổng cục II, Bộ đội Biên phòng, Quân chủng Hải quân, Công an, Hải quan, Kiểm ngư... nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả nắm tình hình và tổ chức đấu tranh, xử lý các vụ việc vi phạm, tội phạm trên biển. Đồng thời, đẩy mạnh hợp tác song phương, đa phương với lực lượng thực thi pháp luật trên biển các nước trong khu vực và trên thế giới; tham gia có trách nhiệm tại các diễn đàn hợp tác đa phương, các tổ chức quốc tế như: Hội nghị những người đứng đầu Cảnh sát biển các nước châu Á; Sáng kiến thực thi pháp luật trên biển Vịnh Thái Lan; Trung tâm chống cướp biển, cướp có vũ trang chống lại tàu thuyền tại châu Á (ReCAAP-ISC)... góp phần giữ vững an ninh, trật tự, an toàn trên các vùng biển.

Hiện nay, các nước trong khu vực Biển Đông đẩy mạnh các hoạt động quân sự, chấp pháp, tôn tạo, thay đổi hiện trạng các đảo, bãi cạn, thực thể... nhằm hiện thực hóa yêu sách chủ quyền, nhất là ở khu vực hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Bên cạnh đó, những thách thức về an ninh hàng hải, buôn lậu, gian lận thương mại, cướp biển có vũ trang, khủng bố, tội phạm ma túy, mua bán người, di cư bất hợp pháp, khai thác IUU... làm cho tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn định.

Tình hình đó đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung, nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn các vùng biển của Việt Nam nói riêng. Để xây dựng lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi pháp luật trên biển, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biến Việt Nam xác định một số nội dung, giải pháp trọng tâm sau:

Một là, đẩy mạnh xây dựng lực lượng Cảnh sát biển vững mạnh về chính trị. Đây là nội dung, giải pháp quan trọng hàng đầu, là khâu then chốt, yêu cầu thường xuyên đối với Cảnh sát biển Việt Nam. Xuất phát từ tính chất, nhiệm vụ của lực lượng Cảnh sát biển thường xuyên hoạt động dài ngày ở những vùng biển có khí hậu, sóng, gió khắc nghiệt; đối mặt với những khó khăn, nguy hiểm, rủi ro khó lường; đấu tranh với các đối tượng có hành vi vi phạm chủ quyền, vi phạm pháp luật, an ninh, trật tự, an toàn trên biển... Những vấn đề đó tác động không nhỏ đến tư tưởng, tình cảm, cuộc sống của cán bộ, chiến sĩ.

Vì vậy, để xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam vững mạnh về chính trị, trước hết cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng Cảnh sát biển, giữ vững bản chất giai cấp công nhân, mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, Đảng, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Chú trọng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là năng lực của đội ngũ cán bộ chủ trì; làm tốt công tác quản lý, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên; tăng cường giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của Quân đội và đơn vị.

Thường xuyên bồi dưỡng phẩm chất, đạo đức cách mạng, lòng yêu nước, lối sống trong sạch, ý thức tổ chức kỷ luật, ý chí quyết tâm cao, khắc phục và vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Từ đó, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; nhạy bén về chính trị; thường xuyên nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch và tội phạm; sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Hai là, chủ động điều chỉnh, xây dựng tổ chức, biên chế hợp lý theo hướng "tinh, gọn, mạnh", nâng cao năng lực thực thi pháp luật trên biển. Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm Nghị quyết của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, Kế hoạch của Bộ Quốc phòng về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo; Nghị quyết số 594-NQ/ĐU ngày 20/7/2022 của Đảng ủy Cảnh sát biển Việt Nam, Kế hoạch số 7118/KH-BTL ngày 25/7/2022 của Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển “Về tổ chức lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo”, đây là nội dung cốt lõi, quyết định đến sự phát triển của lực lượng Cảnh sát biển.

Theo đó, các cơ quan chức năng nghiên cứu, tham mưu thành lập mới cơ quan chuyên trách để nắm, đánh giá tình hình, xác định quyết tâm chiến đấu, bảo vệ chủ quyền biển, đảo; sáp nhập các cơ quan bảo đảm thống nhất chỉ huy, quản lý; tổ chức lại các cơ quan khối nghiệp vụ, pháp luật phù hợp với chức năng, nhiệm vụ; kiện toàn hệ thống cơ quan pháp chế và thành lập các cơ quan tư pháp Cảnh sát biển theo đúng lộ trình.

Đối với các đơn vị, tiến hành rà soát, điều chỉnh tổ chức, biên chế giữa sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp và hạ sĩ quan, chiến sĩ phù hợp với đặc thù nhiệm vụ, nhất là các đơn vị trực tiếp làm nhiệm vụ thực thi pháp luật trên biển, góp phần xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo, hợp tác quốc tế trong tình hình mới.

Ba là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát biển giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có phương pháp tác phong công tác khoa học, ứng xử văn minh. Trong thực hiện nhiệm vụ, lực lượng Cảnh sát biển thường xuyên phải tiếp xúc với nhiều loại đối tượng, thành phần đa dạng, phức tạp, đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát biển Việt Nam không chỉ có bản lĩnh chính trị vững vàng, lòng dũng cảm, gan dạ mà còn phải có sự mưu trí, sáng tạo, linh hoạt, tinh thông về chuyên môn, nghiệp vụ.

Vì vậy, cần chú trọng bồi dưỡng, nâng cao năng lực lãnh đạo, tổ chức chỉ huy, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, xây dựng phương pháp, tác phong công tác khoa học, hiệu quả, cách ứng xử văn minh, văn hóa cho cán bộ, chiến sĩ toàn lực lượng. Đồng thời, chủ động nắm, nghiên cứu, dự báo đúng tình hình, kịp thời tham mưu với cấp ủy, chỉ huy đơn vị về biện pháp phòng ngừa và xử lý hiệu quả, đúng pháp luật các tình huống trên biến, không để bị động, bất ngờ, không làm phát sinh mâu thuẫn, bất đồng hoặc tranh chấp để kẻ địch lợi dụng, chống phá.

Đẩy mạnh đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp huấn luyện, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, thực thi pháp luật và xây dựng Cảnh sát biển chuyên nghiệp, hiện đại làm mục tiêu huấn luyện; nắm chắc pháp luật Việt Nam và luật pháp quốc tế. Tăng cường huấn luyện khai thác, sử dụng, làm chủ, phát huy tính năng của vũ khí, trang bị, phương tiện, nhất là các tàu thuyền hiện đại. Mặt khác, tăng cường bồi dưỡng ngoại ngữ cho cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát biển Việt Nam, nhất là ngoại ngữ chuyên ngành nhằm đáp ứng yêu cầu thực thi pháp luật trên biển và hội nhập quốc tế.

Trung tướng Lê Quang Đạo - Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam và những người đứng đầu Cảnh sát biển khu vực Đông Nam Á trong cuộc giao lưu "Cảnh sát biển Việt Nam và những người bạn", lần thứ 2.

Bốn là, tiếp tục đầu tư mua sắm, đóng mới phương tiện, vũ khí, trang bị đồng bộ, hiện đại, phục vụ tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và thực thi pháp luật trên biển. Trên cơ sở xây dựng lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam hiện đại vào năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển cần phát huy tối đa mọi nguồn lực để hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật, bảo đảm đồng bộ và đa năng, khả năng cơ động cao, đáp ứng yêu cầu chỉ huy, điều hành tác chiến, đủ sức quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên biển.

Trước mắt, ưu tiên bổ sung một số tàu hiện đại có khả năng hoạt động dài ngày trên vùng biển xa và xây dựng đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng cho các đơn vị.

Cùng với đó, thường xuyên nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm kỹ thuật, đầu tư nâng cao trình độ khoa học, công nghệ, đưa công tác quản lý, khai thác, sử dụng, bảo quản vũ khí, trang bị, phương tiện, cơ sở vật chất, kỹ thuật vào nền nếp, bảo đảm hệ số kỹ thuật cao, phục vụ kịp thời các nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tuần tra, kiểm soát bảo vệ chủ quyền, thực thi pháp luật trên biển, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn và làm nhiệm vụ quốc tế.

Năm là, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến xây dựng Cảnh sát biển và tăng cường quản lý của Nhà nước đối với sự nghiệp xây dựng Cảnh sát biển. Thực tiễn cho thấy, việc ban hành Luật Cảnh sát biển Việt Nam năm 2018 đã tạo hành lang, cơ sở pháp lý quan trọng cho hoạt động của lực lượng Cảnh sát biển. Song, hiện nay hoạt động thực thi pháp luật trên biển còn được điều chỉnh bởi nhiều văn bản pháp luật khác như: Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Vì vậy, để tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động của Cảnh sát biển, cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới các văn bản pháp luật về biện pháp công tác, thẩm quyền điều tra hình sự, xử phạt vi phạm hành chính của Cảnh sát biển Việt Nam nhằm phát huy tốt vai trò nòng cốt trong thực thi pháp luật trên biển; nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và nhiệm vụ hợp tác quốc tế.

Đồng thời, tiến hành rà soát để tham mưu cho Bộ Quốc phòng ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Cảnh sát biển và “xây dựng Cảnh sát biển cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, có tính chuyên nghiệp cao".

Xây dựng lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi pháp luật trên biển là yêu cầu cấp thiết, tuy nhiên phải có kế hoạch, lộ trình và bước đi cụ thể, phù hợp với khả năng, điều kiện của đất nước.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; sự ủng hộ, tạo điều kiện của các cấp, các ngành, các địa phương và nhân dân cả nước, cùng với ý chí quyết tâm cao, sự đoàn kết, nỗ lực, cố gắng của toàn lực lượng, Cảnh sát biển Việt Nam nhất định thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao, góp phán bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Xin trân trọng cảm ơn Trung tướng!

Nguyễn Viết Tôn/Báo Tin tức (thực hiện)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/thoi-su/xay-dung-luc-luong-canh-sat-bien-chuyen-nghiep-hien-dai-hieu-qua-trong-thuc-thi-phap-luat-tren-bien-20250123235944315.htm