Xây dựng mô hình dự báo ngập lụt ven biển do bão và nước biển dâng

một giờ trướcBài gốc

Ngập lụt ven biển là hiện tượng nguy hiểm khi xảy ra bão, gây thiệt hại về người, tài sản và hạ tầng. Trong những năm gần đây, nhiều cơn bão lớn đã gây ngập sâu tại nhiều quốc gia như Katrina (2005), Haiyan (2013) hay Amphan (2020). Tại Việt Nam, nước dâng do các cơn bão Damrey (2005), Xangsane (2006), Doksuri (2017) và gần đây là Kajiki (8-2025) và Bualoi (9-2025) đã gây nhiều thiệt hại nghiêm trọng.

Nhằm nâng cao năng lực dự báo, Bộ Khoa học và Công nghệ đã đặt hàng nhiệm vụ khoa học “Nghiên cứu xây dựng bộ mô hình và quy trình công nghệ dự báo ngập lụt vùng ven biển do nước dâng và sóng trong bão” (mã số ĐTĐL.CN-46/22) do PGS, TS Nguyễn Bá Thủy, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Cục Khí tượng Thủy văn) làm Chủ nhiệm đề tài, triển khai từ tháng 12-2022 đến 11-2025.

Sau 36 tháng thực hiện, đề tài đã đạt được mục tiêu đề ra: Xây dựng được mô hình tích hợp dự báo ngập lụt vùng ven biển do nước dâng và sóng trong bão; ứng dụng thử nghiệm cho 2 khu vực ven biển (có đê và không có đê); đề xuất được quy trình công nghệ và phương án dự báo ngập lụt vùng ven biển do nước dâng và sóng trong bão.

Ảnh minh họa: TTXVN

PGS,TS Nguyễn Bá Thủy cho biết, mô hình đã được kiểm định với số liệu thực tế trong cơn bão lịch sử Doksuri (2017), bão số 5 (bão Kajiki), và số 10 (bão Bualoi). Công nghệ dự báo được xây dựng có thể triển khai trong dự báo nghiệp vụ cho khu vực ven biển Thanh Hóa nếu có đủ năng lực tính toán cho bài toán dự báo thời gian thực. Cùng với đó, công nghệ này có thể nhân rộng áp dụng cho khu vực ven biển khác tại Việt Nam.

Ngoài công nghệ dự báo, đề tài đã xây dựng bản đồ nguy cơ ngập lụt tại ven biển Thanh Hóa do nước dâng và sóng trong bão theo các cấp bão ảnh hưởng (cấp 11-14) đổ bộ vào pha triều cường ở giai đoạn hiện tại và tương lai, có xét tới kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Các bản đồ được xây dựng sẽ phục vụ dự báo, cảnh báo cũng như dùng cho quy hoạch vùng ven biển tại khu vực nghiên cứu.

PGS,TS Nguyễn Bá Thủy cho biết, các kết quả đạt được của đề tài đã có sự phối hợp với đối tác quốc tế, cụ thể với các chuyên gia từ Nhật Bản và Na Uy. Hiện tại đối với lĩnh vực biển, nghiên cứu của các chuyên gia Việt Nam có sự hòa nhập với quốc tế thông qua hợp tác trao đổi, chia sẻ và kế thừa. Do vậy, Việt Nam có thể tự phát triển hoặc kế thừa các công nghệ hiện đại trên thế giới, tuy nhiên để thực hiện được cần thiết phải đầu tư cho nghiên cứu cơ bản và công nghệ ứng dụng, thông qua các chương trình nghiên cứu như Bộ Khoa học và Công nghệ đã và đang triển khai.

Việc làm chủ mô hình dự báo ngập lụt tích hợp thể hiện bước tiến mới của Việt Nam trong dự báo biển hiện đại, hướng tới hệ thống cảnh báo sớm quy mô quốc gia, phù hợp điều kiện biến đổi khí hậu, góp phần bảo đảm an ninh, an sinh và phát triển bền vững kinh tế biển.

LAN ANH

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/xa-hoi/tin-tuc/xay-dung-mo-hinh-du-bao-ngap-lut-ven-bien-do-bao-va-nuoc-bien-dang-1013941