Người dân TX Sông Cầu thu hoạch tôm hùm. Ảnh: LỆ VĂN
Việc xây dựng nhãn hiệu chứng nhận Tôm hùm Sông Cầu nhằm nâng cao giá trị và khai thác tối đa tiềm năng kinh tế mà con tôm hùm mang lại.
Vẫn còn nhiều khó khăn
Từ nhiều năm nay, việc sản xuất, tiêu thụ tôm hùm tại các vùng trên địa bàn TX Sông Cầu còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế, như: Vùng nuôi tôm hùm chủ yếu gần bờ và nằm trong các đầm, vịnh; quy trình truyền thống, công nghệ nuôi tôm hùm bằng lồng bè lạc hậu, chưa thích ứng với biến đổi khí hậu; thức ăn tươi, chưa sản xuất được thức ăn công nghiệp; mật độ nuôi dày, dẫn đến môi trường nuôi bị ô nhiễm; chưa sản xuất nhân tạo giống tôm hùm, chủ yếu nhập từ nước ngoài và khai thác tự nhiên.
Nuôi tôm hùm cần vốn đầu tư lớn, thời gian nuôi dài; sự tham gia của các doanh nghiệp lớn còn ít, trong khi đó người dân nuôi tôm hùm còn nhiều hạn chế về tiếp thu khoa học kỹ thuật, về ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường vùng nuôi.
Vấn đề liên kết giữa cơ sở nuôi tôm hùm với hệ thống cung cấp thức ăn, giống, chế biến, tiêu thụ, phân phối... còn hạn chế. Hoạt động phát triển thị trường và quảng bá sản phẩm tôm hùm còn yếu, phụ thuộc chủ yếu vào người trung gian nhỏ lẻ…
Ông Lâm Duy Dũng, Phó Chủ tịch UBND TX Sông Cầu, trăn trở: Nghề nuôi tôm hùm trên địa bàn TX Sông Cầu đang đối mặt với nhiều khó khăn về con giống, thức ăn, phòng chống dịch bệnh và đầu ra sản phẩm. Bên cạnh đó, một trong những điều trăn trở lớn của người nuôi tôm hùm ở Sông Cầu là làm sao xây dựng được thương hiệu tôm hùm một cách bài bản, khoa học và được quảng bá, bảo hộ kỹ càng.
Theo bà Đặng Thị Thủy, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, các thị trường nhập khẩu tôm hùm nuôi ngày càng yêu cầu chặt chẽ việc truy xuất nguồn gốc. Tuy nhiên, hiện rất khó để truy xuất được nguồn gốc tôm hùm nuôi.
Nguyên nhân do các địa phương chưa thực hiện giao khu vực biển để nuôi tôm hùm lồng bè, vì thiếu các căn cứ về quy hoạch. Mặt khác, hầu hết các chủ cơ sở nuôi không kê khai, đăng ký nuôi tôm hùm lồng bè và điều kiện nuôi chưa đáp ứng quy định để cấp phép, giấy chứng nhận.
Để tháo gỡ, Phú Yên đang triển khai tích hợp các vùng nuôi tôm hùm vào Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050, để đủ căn cứ thực hiện truy xuất nguồn gốc sau khi quy hoạch được duyệt; phổ biến, hướng dẫn các cơ sở nuôi thực hiện đúng quy định pháp luật. Đồng thời tổ chức sắp xếp lại các vùng nuôi, đi đôi với số hóa để quản lý và truy xuất nguồn gốc thuận lợi, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu chính ngạch tôm hùm.
Đăng ký bảo hộ và phát triển nhãn hiệu
Theo TS Nguyễn Minh Hưng, mục tiêu của việc xây dựng nhãn hiệu chứng nhận Tôm hùm Sông Cầu nhằm nâng cao giá trị, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm đặc trưng của TX Sông Cầu, tăng khả năng nhận biết bảo vệ danh tiếng cho sản phẩm, cũng như khai thác tối đa những tiềm năng kinh tế mà tôm hùm mang lại. Mặt khác, đề ra những giải pháp cho những hạn chế trong chuỗi sản phẩm tôm hùm của TX Sông Cầu.
“Mục tiêu chính là đăng ký bảo hộ, quản lý và phát triển được nhãn hiệu chứng nhận cho sản phẩm tôm hùm của TX Sông Cầu; xây dựng được cơ sở dữ liệu và công cụ quản lý, khai thác thông tin, phát triển đối với nhãn hiệu chứng nhận nhằm phục vụ công tác quản lý nhà nước và hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân phát triển sản phẩm tôm hùm của TX Sông Cầu”, TS Nguyễn Minh Hưng chia sẻ.
Theo ông Dương Bình Phú, Giám đốc Sở KH&CN, trong thời gian 30 tháng, đề tài sẽ xây dựng và đăng kýbảo hộ được nhãn hiệu chứng nhận Tôm hùm Sông Cầu cho các sản phẩm tôm hùm thương phẩm tươi sống của TX Sông Cầu.
Song song đó xây dựng, ban hành và công bố được hệ thống các công cụ phục vụ quản lý, khai thác và phát triển nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm tôm hùm thương phẩm tươi sống của TX Sông Cầu; xây dựng, ban hành, công cố được hệ thống công cụ quảng bá và xúc tiến thương mại cho nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm tôm hùm của TX Sông Cầu; xây dựng được mô hình quản lý, kiểm soát nguồn gốc, chất lượng và phát triển nhãn hiệu chứng nhận cho sản phẩm tôm hùm thương phẩm tươi sống của TX Sông Cầu.
Đồng thời tổ chức tập huấn về sở hữu trí tuệ và quản lý, khai thác giá trị sản phẩm tôm hùm thương phẩm tươi sống của TX Sông Cầu được bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận.
Hy vọng với những bước đi cần thiết, phù hợp, sản phẩm Tôm hùm Sông Cầu được định vị trên thị trường thế giới, với tư cách một thương hiệu uy tín, được quảng bá, bảo hộ kỹ càng… góp phần nâng cao thu nhập cho các hộ sản xuất và kinh doanh Tôm hùm Sông Cầu.
Theo Phòng Kinh tế hạ tầng TX Sông Cầu, năm 2023, TX Sông Cầu có gần 63.000 lồng, sản lượng đạt gần 2.100 tấn, chiếm 55% tổng sản lượng tôm hùm của cả nước (3.800 tấn). Tổng giá trị ước đạt 2.000 tỉ đồng.
VĂN TÀI