Xây dựng tiêu chí cụ thể với hiện vật
Trong quá trình hoạt động thực tiễn của các bảo tàng chuyên ngành về mỹ thuật đã đặt ra những vấn đề mang tính pháp lý đối với hiện vật thuộc mỹ thuật hiện đại. Theo đó, việc xác định các khái niệm, thuật ngữ theo quy định của Luật Di sản văn hóa và các thông tư, nghị định còn gây ra sự lúng túng như với hiện vật mỹ thuật cổ. Điều này ít nhiều ảnh hưởng đến việc đánh giá, phân loại giá trị hiện vật.
Chẳng hạn như loại hình tranh đồ họa, bản chất là những tác phẩm có thể được in ra với số lượng nhiều bản từ một khuôn in khắc gỗ, in kẽm, in đá, in lưới, in kỹ thuật số…
Như vậy, yếu tố gốc của hiện vật được xác định trong trường hợp này rõ ràng làm cho đội ngũ sưu tầm rất lúng túng. Vì theo Thông tư 18/2010/TT-BVHTTDL quy định về tổ chức và hoạt động của bảo tàng do Bộ VH-TT-DL ban hành, nội dung tại Điều 9 quy định: Trưng bày tài liệu, hiện vật và giới thiệu di sản văn hóa phi vật thể của bảo tàng phải bảo đảm chú trọng trưng bày tài liệu, hiện vật gốc.
Và một vấn đề khác nữa là việc sử dụng các khái niệm: tác phẩm, ký họa, phác thảo… cũng cần có những quy định chi tiết, để phản ánh đầy đủ nội hàm nhằm giúp việc thẩm định hiện vật sưu tầm đảm bảo tính khoa học của yếu tố bảo tàng học.
Như với bộ sưu tập về ký họa kháng chiến với hơn 3.000 hiện vật của Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM - được đánh giá là bộ sưu tập quý, là kho tư liệu cho việc hình thành các tác phẩm lớn về đề tài chiến tranh cách mạng, tuy nhiên vẫn tồn tại ý kiến cho rằng các ký họa này chưa đủ tiêu chuẩn của một tác phẩm hoàn chỉnh, từ đó có những cái nhìn chưa đúng về bản chất và giá trị của bộ sưu tập.
Nghệ thuật hay cụ thể là mỹ thuật, là một lĩnh vực văn hóa do con người tạo ra, đồng hành cùng sự tồn tại của xã hội, nên nó vẫn luôn diễn ra với các xu hướng, trào lưu, phong cách liên tục biến đổi…
Việc xây dựng tiêu chí cụ thể đối với các hiện vật sưu tầm trong bảo tàng, nhất là những bảo tàng trưng bày chuyên biệt… là bài toán cần thiết mà dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) cần đề cập, để công tác sưu tầm tác phẩm bổ sung vào những khoảng trống trong sưu tập mỹ thuật hiện đại của các bảo tàng nghệ thuật bắt kịp nhịp sáng tạo đương đại.
HỒNG DƯƠNG
Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/xay-dung-tieu-chi-cu-the-voi-hien-vat-post763674.html
