Một tiết mục văn nghệ chào mừng tại lễ động thổ dự án nâng cấp, cải tạo Trường Nội trú liên cấp TH và THCS Sơn Thủy tháng 8/2025.
Gập ghềnh đường đến trường
Ở những địa bàn khu vực vùng cao, biên giới, con đường đến trường của các em học sinh đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là ở các bản đồng bào Mông, Thái... xa trung tâm xã chưa bao giờ là dễ dàng. Bằng sự nỗ lực vươn lên, các em khắc phục đường sá đi lại khó khăn, đến lớp, đến trường với giấc mơ đổi thay cuộc đời từ con chữ.
Em Sùng Thị Diệu Châu, dân tộc Mông, nhà ở bản Mùa Xuân, xã Sơn Thủy hiện là học sinh lớp 9, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Sơn Thủy. Trường cách xa nhà khoảng 20km, khó khăn là vậy nhưng Diệu Châu vẫn không nản chí, nhiều lần bố bận không thể đưa đón, mẹ không biết đi xe máy, em đi bộ đến trường hoặc từ trường về nhà vào cuối tuần. Bản Mùa Xuân, Xía Nọi (xã Sơn Thủy) là 2 bản chủ yếu đồng bào dân tộc Mông sinh sống, có 56 em theo học tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Sơn Thủy.
Thầy giáo Phạm Văn Thành, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Sơn Thủy, cho biết: Năm học 2025-2026, nhà trường có 276 học sinh, 23 cán bộ, giáo viên, có 8 lớp. Các em học sinh học 2 buổi trên ngày, cơ sở vật chất trang thiết bị đảm bảo mức tối thiểu cho việc dạy và học của nhà trường. Nhà trường hiện nuôi ăn bán trú 140 học sinh. Thực hiện chủ trương của Trung ương, của tỉnh về cải tạo, nâng cấp, xây dựng hệ thống trường nội trú liên cấp tiểu học - THCS giai đoạn 2025-2026, dự án nâng cấp, cải tạo Trường Nội trú liên cấp tiểu học - THCS Sơn Thủy đang được triển khai. Hy vọng, ngôi trường mới được hình thành trong thời gian sớm nhất, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học nơi vùng biên.
Đổi thay sự học nơi biên cương
Ông Phạm Ngọc Thanh, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Thủy, cho biết: Là xã biên giới không thuộc diện sáp nhập đơn vị hành chính khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xã có 11 bản, trong đó có 2 bản có đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Những năm qua, chương trình giáo dục các cấp học trên địa bàn xã được triển khai thực hiện hiệu quả, đặc biệt, thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Sơn Thủy nhiệm kỳ 2020-2025. Từ năm 2021 đến 2025 có 153 học sinh đạt giải cấp huyện và cấp tỉnh; có 30 giáo viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp huyện và 3 giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Tổng số học sinh tốt nghiệp THCS là 261 em; học sinh tốt nghiệp tiểu học là 383 em; số học sinh hoàn thành chương trình mầm non là 366 em. Công tác xã hội hóa giáo dục, công tác khuyến học, khuyến tài luôn được quan tâm.
Trường Tiểu học Pù Nhi được đầu tư xây dựng khang trang ở khu vực biên giới.
Giai đoạn 2020-2024, các công trình trường mầm non, tiểu học khu chính, nhà công vụ giáo viên Trường Tiểu học Sơn Thủy đã được đầu tư xây dựng; nâng cấp, xây mới khuôn viên Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Sơn Thủy. Công tác xây dựng trường chuẩn quốc gia tiếp tục được đẩy mạnh, hiện 3/3 nhà trường đều được công nhận và công nhận lại trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 1. Vừa qua, tháng 8/2025, xã Sơn Thủy là địa phương được UBND tỉnh lựa chọn tổ chức lễ động thổ dự án nâng cấp, cải tạo Trường Nội trú liên cấp tiểu học - THCS Sơn Thủy. Dự án có quy mô 30 lớp (750 học sinh). Hiện nay, xã Sơn Thủy tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân đồng thuận, ủng hộ dự án, giải phóng mặt bằng, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho quá trình thi công dự án.
Được biết, Thanh Hóa là 1 trong 22 tỉnh trong cả nước có biên giới đất liền, với 16 xã biên giới và 41 cơ sở giáo dục phổ thông, trong đó có 21 trường tiểu học, 17 trường THCS, 1 trường dân tộc nội trú THCS, 1 trường liên cấp tiểu học và THCS, 1 trường liên cấp THCS và THPT. Năm học 2025 - 2026, cơ sở giáo dục phổ thông ở các xã biên giới có tổng số 594 lớp, khoảng 14.504 học sinh. Thực hiện kết luận của Bộ Chính trị và hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành và UBND các xã biên giới khẩn trương khảo sát, lập danh mục và đề xuất đầu tư 21 công trình trong giai đoạn 2025 - 2026, với tổng mức đầu tư khoảng 1.590 tỷ đồng. Trong đó, có 6 công trình khởi công năm 2025, với tổng mức đầu tư khoảng 767 tỷ đồng và 15 công trình khởi công năm 2026 với tổng mức đầu tư khoảng 823 tỷ đồng.
Cụ thể, năm 2025, tỉnh Thanh Hóa có kế hoạch xây dựng, nâng cấp, cải tạo 6 trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và THCS tại các xã biên giới Sơn Thủy, Tam Lư, Tam Thanh, Na Mèo, Yên Khương và Bát Mọt. Cụ thể là Trường Nội trú liên cấp tiểu học và THCS Tam Lư, xây dựng mới trên diện tích khoảng 6ha, tại bản Làng, xã Tam Lư, quy mô khoảng 39 lớp (1.013 học sinh); Trường Nội trú liên cấp tiểu học và THCS Tam Thanh, với hình thức đầu tư là cải tạo, nâng cấp, mở rộng tại bản Mò, xã Tam Thanh, quy mô 26 lớp (710 học sinh); Trường Nội trú liên cấp tiểu học và THCS Na Mèo, hình thức đầu tư là cải tạo, nâng cấp, mở rộng tại bản Na Mèo, xã Na Mèo, quy mô 29 lớp (632 học sinh); Trường Nội trú liên cấp tiểu học và THCS Sơn Thủy. Hình thức đầu tư là cải tạo, nâng cấp, mở rộng tại bản Xuân Thành, xã Sơn Thủy, quy mô 30 lớp (750 học sinh); Trường Nội trú liên cấp tiểu học và THCS Yên Khương, hình thức đầu tư là cải tạo, nâng cấp, mở rộng tại bản Bôn, xã Yên Khương, quy mô 38 lớp (962 học sinh); Trường Nội trú liên cấp tiểu học và THCS Bát Mọt, hình thức đầu tư là cải tạo, nâng cấp tại thôn Cạn, xã Bát Mọt, quy mô 20 lớp (513 học sinh).
Việc xây dựng hệ thống trường nội trú liên cấp TH-THCS góp phần thay đổi căn bản diện mạo giáo dục vùng biên giới, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh và giữ vững chủ quyền quốc gia.
Bài và ảnh: Ngọc Huấn