Xây dựng văn hóa CAND trong kỷ nguyên mới là sự nghiệp lâu dài, bền bỉ

2 giờ trướcBài gốc

Đồng chủ trì tọa đàm có Thiếu tướng, NSND Nguyễn Công Bẩy, Phó Cục trưởng Cục Công tác chính trị và TS. Trần Thị Phương Lan, Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương. Tham dự tọa đàm còn có các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các đơn vị; các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, nhà nghiên cứu lý luận, văn hóa trong và ngoài lực lượng CAND.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Thiếu tướng Phạm Kim Đĩnh nhắc lại lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi” và nhắc lại khẳng định của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021: “Văn hóa còn thì dân tộc còn”.

Năm 2025, đất nước ta đang đứng trước ngưỡng cửa lịch sử của “Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Trong bối cảnh đó, Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an xác định: Xây dựng văn hóa CAND không chỉ là nhiệm vụ xây dựng đời sống tinh thần, mà chính là xây dựng “sức mạnh mềm”, là nền tảng nội sinh để lực lượng CAND hoàn thành xuất sắc sứ mệnh là “thanh bảo kiếm” và “lá chắn thép” bảo vệ chế độ, bảo vệ nhân dân.

Thiếu tướng Phạm Kim Đĩnh, Cục trưởng Cục Công tác chính trị phát biểu khai mạc tọa đàm.

Đặc biệt, trước yêu cầu quyết liệt của công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và gần đây nhất là chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về cuộc chiến chống lãng phí, vấn đề văn hóa trong CAND càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Văn hóa lúc này là văn hóa liêm chính, văn hóa tiết kiệm, văn hóa tận tụy và văn hóa số.

Trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng CAND - “thanh bảo kiếm” sắc bén của Đảng, luôn coi trọng việc xây dựng và bồi đắp văn hóa đặc thù của CAND. Nền tảng tinh thần ấy được hun đúc từ Sáu điều Bác Hồ dạy, cụ thể hóa qua 5 Lời thề danh dự, 10 Điều kỷ luật và các phong trào thi đua như: “Xây dựng phong cách người CAND bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”, Phong trào thi đua Ba nhất “Kỷ luật nhất - Trung thành nhất - Gần dân nhất”... Những giá trị này đã thẩm thấu vào văn hóa cao đẹp, lòng yêu nước nồng nàn, sự trung thành tuyệt đối với Đảng và nhân dân; tinh thần đoàn kết, kỷ luật nghiêm minh và bản lĩnh mưu trí, dũng cảm trong đấu tranh phòng chống tội phạm…

Tọa đàm có sự tham gia đông đảo của các chuyên gia, nhà khoa học.

Thiếu tướng Phạm Kim Đĩnh nhấn mạnh: “Kỷ nguyên mới” đặt ra những thách thức lớn, là không gian mạng trở thành môi trường tác động trực tiếp đến tư tưởng, lối sống, đòi hỏi xây dựng văn hóa số, chuẩn mực ứng xử, giữ vững “chủ quyền tư tưởng”; là sự biến chuyển của nền kinh tế thị trường và hội nhập, làm gia tăng nguy cơ chủ nghĩa cá nhân, thực dụng, bệnh hình thức, lãng phí... Vì vậy, xây dựng văn hóa CAND phải gắn với rèn luyện, tự soi, tự sửa, kiên quyết giữ vững nguyên tắc: “Danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất”.

Các đại biểu tham dự tọa đàm.

Tại tọa đàm, GS.TS Đinh Xuân Dũng (nguyên Phó Chủ tịch chuyên trách, Hội đồng lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương) đã tham luận nội dung: “Cảm nhận đặc trưng của văn hóa CAND Việt Nam”.

Theo GS.TS Đinh Xuân Dũng, đối với văn hóa CAND, để tạo nên sự thống nhất, xuyên thấm vào nhau giữa cấu trúc bề mặt và chiều sâu, cần phải giải quyết, xử lý rất biện chứng hai vấn đề tưởng như mâu thuẫn.

Một là, giữa triệt để thực thi pháp luật - chức năng cơ bản của Công an trên mọi lĩnh vực với phẩm chất nhân ái, kính trọng dân, yêu dân, tin dân, khiêm tốn và học hỏi dân; xử lý đúng quan hệ trên là đỉnh cao của văn hóa CAND. Nghiêng về một trong hai mặt đó không thể tạo ra sự hoàn chỉnh của đặc trưng văn hóa này vì hai mặt đó đều cần đến văn hóa của người cán bộ Công an: Văn hóa pháp luật và văn hóa “hiếu với dân”. Để xử lý tốt quan hệ trên, việc nâng cao trình độ nghiệp vụ của Công an là hết sức cần thiết. Ở đây, giá trị và chuẩn mực văn hóa CAND cần cả trí tuệ sáng, trình độ nghiệp vụ cao và lòng nhân ái, tin dân sâu sắc. Vì thế, trong Sáu lời dạy của Bác Hồ dạy CAND có hai nội dung không thể tách dời: “Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép” và “Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”.

GS.TS Đinh Xuân Dũng phát biểu tham luận.

Hai là, Công an cũng là con người. Và nói như C. Mác: “Con người là tổng hòa các quan hệ xã hội”. Vì vậy, không nên chỉ nhìn văn hóa CAND khi họ mặc sắc phục Công an, mà cả khi họ là người dân. Hai “con người” đó phải thống nhất, đó là yêu cầu và đặc trưng văn hóa. Đối với người chiến sĩ Công an, đó là một đòi hỏi tất yếu, song rất cao và khó. Bác Hồ đã chỉ rõ: “Công an đánh địch bên ngoài đã khó, đánh địch bên trong người còn khó khăn hơn. Vì vậy, phải nâng cao kỹ thuật, tính tổ chức; chống ba phải, nể nang; làm việc phải có điều tra, nghiên cứu, không được tự kiêu, tự đại”. Đó là một đòi hỏi cao về mặt chính trị và văn hóa để làm trong sạch nội bộ ngành Công an. Nuôi dưỡng và xây dựng các giá trị văn hóa đó trong lực lượng Công an và trong từng nhân cách cán bộ, chiến sĩ Công an sẽ tạo được tính bền vững của các phẩm chất trên…

Ba là, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong xây dựng môi trường, đời sống văn hóa trong CAND, đặc biệt ở cơ sở. Mỗi địa điểm của Công an ở cơ sở phải là một không gian văn hóa trong nội bộ và có sức lan tỏa trong địa bàn đóng quân. Mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an ở cơ sở phải trở thành tấm gương văn hóa, gắn bó thân thiết với dân, am hiểu lịch sử, truyền thống, đặc trưng văn hóa địa phương, coi đó là một thành tố không thể thiếu trong hoạt động nghiệp vụ theo chức trách được giao.

Thứ tư, tiếp tục dùng sức mạnh của văn hóa, kiên quyết đẩy lùi những biểu hiện tiêu cực trong nội bộ Công an để giữ vững và phát triển truyền thống quý báu của lực lượng CAND. Như vậy, cần đứng trên tầm nhìn văn hóa để triển khai thực hiện mục tiêu xây dựng “CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”...

Tại tọa đàm, GS.TS Nguyễn Trọng Chuẩn, Phó Chủ tịch Hội Triết học Việt Nam tham luận nội dung: “Một số vấn đề lý luận về chủ thể xây dựng văn hóa CAND trong kỷ nguyên mới”.

Theo GS.TS Nguyễn Trọng Chuẩn, “Kỷ nguyên mới” là kỷ nguyên đất nước phát triển vượt bậc, giàu mạnh, văn minh, nhân dân hạnh phúc. Để đạt được những mục tiêu cao cả đó, rất cần sự nỗ lực, cần phát huy thật hiệu quả các nguồn lực, cần vượt qua các rào cản và cả những điểm nghẽn để tạo chuyển biến thật sự mạnh mẽ về mọi mặt của đất nước. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói, đối với nước ta “khởi điểm của kỷ nguyên mới đã đến, chậm trễ là đánh mất cơ hội phát triển”.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu mà con người và xã hội được thụ hưởng thì những nguy cơ, những hiểm họa đe dọa con người và sự yên bình của xã hội cũng không kém phần đáng ngại. Các thế lực thù địch và những kẻ chống đối chế độ xã hội chủ nghĩa của chúng ta không bao giờ chịu bỏ qua bất cứ cơ hội sử dụng công nghệ cao nào và những thành tựu khoa học mới nhất nào để phá hoại, đe dọa cuộc sống yên bình của nhân dân và đất nước ta, để lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa của chúng ta. Sự thật đó là lời cảnh báo, là sự cảnh tỉnh, kêu gọi tinh thần cảnh giác cao độ của cả dân tộc mà người đứng mũi chịu sào, là nòng cốt để bảo vệ chế độ, bảo vệ cuộc sống yên bình của nhân dân không phải ai khác, đó chính là lực lượng CAND anh hùng.

GS.TS Nguyễn Trọng Chuẩn phát biểu tham luận.

Văn hóa CAND có trách nhiệm nặng nề nhưng rất vẻ vang là phản ánh trung thực, động viên kịp thời những hành động, dù là nhỏ nhất hay là những tấm gương anh hùng hết sức cao cả, của nhân dân, của cán bộ và chiến sỹ trên mặt trận an ninh bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ cuộc sống yên bình của nhân dân.

Cơ quan thực thi pháp luật trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của chúng ta phải được hoàn thiện và đạt hiệu quả cao; phải “làm trong sạch đội ngũ cán bộ, nhất là xây dựng đội ngũ cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”; phải thực hiện nghiêm chỉ đạo của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là “chống tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống... không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể đó là ai”. Đồng thời, hơn lúc nào hết, giờ đây để đất nước vươn mình mạnh mẽ hơn, để chúng ta vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội cùng với nhiều nhiệm vụ quan trọng khác thì “nhất định chúng ta phải quyết tâm phòng, chống lãng phí gắn với phòng chống tham nhũng, tiêu cực”, những căn bệnh đe dọa gặm nhấm và làm xói mòn niềm tin của nhân dân.

Tại tọa đàm, Thiếu tướng Nguyễn Xuân Thủy, Phó Cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam trong tham luận “Văn hóa nghệ thuật – nguồn lực mềm, chiến lược trong bồi đắp bản lĩnh người chiến sĩ thời đại mới”, đã khẳng định, bản lĩnh người chiến sĩ trong thời đại mới không phải là một phẩm chất đơn tuyến, mà là một cấu trúc tổng hợp, hình thành từ sự thống nhất giữa nhận thức chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực nghề nghiệp và năng lực văn hóa, nhận thức. Trong cấu trúc đó, văn hóa - nghệ thuật giữ vai trò đặc biệt quan trọng, tham gia trực tiếp vào quá trình hình thành, củng cố và điều chỉnh bản lĩnh của người chiến sĩ trước những biến động phức tạp của môi trường nhiệm vụ và đời sống xã hội.

Thiếu tướng Nguyễn Xuân Thủy phát biểu tham luận.

Văn hóa - nghệ thuật góp phần hình thành và củng cố bản lĩnh chính trị thông qua việc truyền tải, thẩm thấu hệ giá trị cách mạng, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, truyền thống yêu nước và tinh thần phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.

Đối với bản lĩnh đạo đức, nhân cách, văn hóa - nghệ thuật nuôi dưỡng cảm quan về cái đẹp, cái thiên và cái cao cả, góp phần hình thành lối sống lành mạnh, tinh thần nhân văn và ý thức trách nhiệm xã hội. Trong môi trường công tác đặc thù, nơi người chiến sĩ thường xuyên tiếp xúc với mặt trái của xã hội, vai trò này của văn hóa - nghệ thuật càng trở nên quan trọng, đóng vai trò như một cơ chế điều hòa tinh thần, giúp người chiến sĩ nâng cao sức bền tâm lý, khả năng thích ứng và phục hồi.

Đặc biệt, trong bối cảnh không gian mạng phát triển mạnh mẽ, văn hóa - nghệ thuật góp phần hình thành bản lĩnh văn hóa - nhận thức, tạo nên “sức đề kháng văn hóa” cho người chiến sĩ. Nhờ đó, họ có khả năng phân biệt đúng - sai, chọn lọc giá trị, chủ động trước các luồng thông tin phức tạp, giữ vững niềm tin và định hướng hành động đúng đắn, không bị chi phối bởi các tác động tiêu cực từ môi trường số.

Từ góc độ này có thể khẳng định: Văn hóa - nghệ thuật không chỉ là yếu tố hỗ trợ đời sống tinh thần, mà là một bộ phận cấu thành bản lĩnh người chiến sĩ, góp phần trực tiếp nâng cao chất lượng con người, yếu tố quyết định sức mạnh bền vững của lực lượng vũ trang trong thời đại mới.

Đối với lực lượng CAND - nơi người chiến sĩ thường xuyên tiếp xúc với mặt trái của đời sống xã hội, các hiện tượng tiêu cực những xung đột lợi ích phức tạp, việc bồi dưỡng đời sống văn hóa, tin thần càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Văn hóa - nghệ thuật không ở góp phần giữ gìn sự cân bằng tâm lý, mà còn giúp củng cố nhân cá nghề nghiệp, nuôi dưỡng thái độ nhân văn, bản lĩnh ứng xử đúng đắn tinh thần phụng sự nhân dân trong thực thi nhiệm vụ.

Việc phát huy vai trò của văn hóa - nghệ thuật trong bồi đắp bản lĩnh người chiến sĩ thời đại mới không còn là vấn đề mang tính bổ trợ hay phong trào, mà đã trở thành yêu cầu mang tính chiến lược, gắn trực tiếp với nhiệm vụ xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân vùng mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức trong bối cảnh mới. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đối mới tư duy, nội dung và phương thức hoạt động văn hóa - nghệ thuật trong lực lượng và trang nhân dân nói chung và CAND nói riêng…

Phát biểu kết luận tọa đàm, Thiếu tướng Phạm Kim Đĩnh cảm ơn những ý kiến đóng góp sâu sắc, quan trọng và thiết thực của các đại biểu.

"Phát triển văn hóa trong CAND là sự nghiệp lâu dài, bền bỉ, cần sự chung tay của toàn lực lượng và sự đóng góp trí tuệ của các chuyên gia, nhà khoa học để Cục Công tác chính trị tham mưu với Đảng ủy CAND, lãnh đạo Bộ Công an hoạch định chính sách văn hóa giai đoạn 2026 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ngay sau tọa đàm này, Cục Công tác chính trị sẽ hoàn thiện các nội dung tham luận, góp ý để Đề án phát triển văn hóa trong CAND gắn kết chặt chẽ giữa chuyển đổi số với bảo tồn, phát huy các giá trị truyền thống", Thiếu tướng Phạm Kim Đĩnh nói.

Nguyễn Hưng

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/hoat-dong-ll-cand/xay-dung-van-hoa-cand-trong-ky-nguyen-moi-la-su-nghiep-lau-dai-ben-bi-i792358/