Cán bộ, chiến sĩ cảnh sát giao thông TP Quảng Ngãi lập biên bản xử phạt những trường hợp vi phạm
Giao thông là một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội, phản ánh mức độ văn minh, kỷ cương của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tình trạng giao thông vẫn còn nhiều bất cập như ùn tắc, tai nạn thường xuyên xảy ra; ý thức chấp hành luật giao thông của một bộ phận người dân còn yếu kém. Những vấn đề này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc xây dựng văn hóa giao thông – không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước, mà còn là nghĩa vụ của từng người dân, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên và người đứng đầu cơ quan, đơn vị.
Văn hóa giao thông không chỉ đơn thuần là việc chấp hành Luật Giao thông đường bộ, mà còn bao gồm những hành vi ứng xử văn minh, lịch sự, tôn trọng lẫn nhau khi tham gia giao thông. Đó là ý thức tự giác tuân thủ quy định pháp luật, là trách nhiệm với bản thân và cộng đồng, là biểu hiện cụ thể của đạo đức công dân trong không gian công cộng.
Những hành vi như vượt đèn đỏ, lấn làn, phóng nhanh vượt ẩu; điều khiển phương tiện sau khi uống rượu bia, sử dụng điện thoại khi lái xe; không nhường đường, tranh giành phần đường… không chỉ gây nguy hiểm cho người vi phạm mà còn đe dọa đến an toàn xã hội, làm gia tăng tai nạn giao thông và mất trật tự đô thị.
Trong những năm qua, Đảng và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản pháp lý nhằm siết chặt kỷ cương trong lĩnh vực giao thông, trong đó đáng chú ý là:
Quy định 37-QĐ/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương nêu rõ đảng viên không được sử dụng rượu, bia đến mức bê tha và vi phạm pháp luật về trật tự an toàn xã hội.
Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia năm 2019, Khoản 6, Điều 5 quy định nghiêm cấm điều khiển phương tiện giao thông khi trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.
Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định mức xử phạt hành vi vi phạm giao thông, trong đó đặc biệt tăng nặng các lỗi vi phạm phổ biến như vượt đèn đỏ, không đội mũ bảo hiểm, sử dụng rượu bia khi lái xe, chạy quá tốc độ…
Quy định 69-QĐ/TW ngày 06/7/2022 và đặc biệt là Chỉ thị số 35/CT-TTg ngày 17/9/2024 của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu xử lý nghiêm cán bộ, công chức, viên chức và chiến sĩ lực lượng vũ trang nếu vi phạm nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện, không hợp tác với lực lượng chức năng; đồng thời làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan có cán bộ vi phạm.
Các quy định trên cho thấy quyết tâm chính trị rất rõ ràng của Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng văn hóa giao thông và xử lý nghiêm mọi vi phạm, đặc biệt là từ đội ngũ cán bộ, đảng viên - những người cần nêu gương trong tuân thủ pháp luật.
Theo thống kê của Văn phòng Bộ Công an, trong quý I/2025, cả nước xảy ra 4.760 vụ tai nạn giao thông, làm 2.615 người chết, 3.186 người bị thương. Trong đó, tai nạn đường bộ chiếm tỷ lệ áp đảo. Tuy giảm so với cùng kỳ năm 2024 (giảm 27,8% số vụ), nhưng con số thương vong vẫn ở mức báo động.
Cùng thời gian, lực lượng Cảnh sát giao thông cả nước đã xử lý gần 850.000 trường hợp vi phạm, phạt hơn 1.749 tỷ đồng, tước hơn 98.000 giấy phép lái xe, tạm giữ hơn 236.000 phương tiện. Những con số đó cho thấy sự quyết liệt trong thực thi pháp luật, nhưng cũng phản ánh thực trạng ý thức người tham gia giao thông vẫn còn nhiều điều đáng bàn.
Một trong những nguyên nhân lớn dẫn đến tình trạng mất an toàn giao thông là sự chủ quan, xem nhẹ pháp luật của người tham gia giao thông. Không ít người coi thường quy tắc an toàn, lái xe trong trạng thái thiếu tỉnh táo, không tuân thủ tín hiệu, biển báo, gây nguy hiểm cho bản thân và người khác.
Bên cạnh đó, công tác giáo dục, tuyên truyền trong gia đình, nhà trường, cơ quan đơn vị vẫn còn hình thức, thiếu chiều sâu; việc xử lý vi phạm ở một số nơi chưa nghiêm, thậm chí còn có biểu hiện bao che, nể nang, làm giảm hiệu quả răn đe.
Để xây dựng văn hóa giao thông thực chất và bền vững, điều quan trọng là phải bắt đầu từ đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, chiến sĩ - những người có ảnh hưởng xã hội lớn. Nếu những người này vi phạm giao thông, đặc biệt là vi phạm nồng độ cồn, mà không bị xử lý nghiêm thì không thể kỳ vọng vào việc nâng cao ý thức của toàn dân.
Chỉ thị 35/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã xác định rõ: cơ quan quản lý cán bộ phải xử lý nghiêm, công khai, minh bạch và kịp thời mọi trường hợp vi phạm; đồng thời, phải xem xét trách nhiệm của người đứng đầu nếu để cán bộ dưới quyền vi phạm mà không có biện pháp chấn chỉnh.
Xây dựng văn hóa giao thông là một phần thiết yếu trong quá trình kiến tạo xã hội văn minh, hiện đại. Khi mỗi người đều có ý thức, tự giác, tôn trọng luật pháp và người xung quanh, giao thông sẽ không còn là mối lo thường trực.
Đã đến lúc, thay vì đợi bị xử phạt mới thay đổi hành vi, mỗi người dân - nhất là cán bộ, đảng viên - cần chủ động điều chỉnh nhận thức và hành vi khi tham gia giao thông. Bắt đầu từ những hành động nhỏ: không uống rượu bia khi lái xe, đội mũ bảo hiểm đúng quy định, không vượt đèn đỏ, nhường nhịn và tôn trọng lẫn nhau… chính là cách mỗi người góp phần làm cho đường phố an toàn hơn, đất nước văn minh hơn.
Lê Khôi