Xây dựng văn hóa giao thông xanh: Sinh viên nên tiên phong

một ngày trướcBài gốc

Thưa PGS.TS Trần Văn Như, việc cấm xe xăng ở khu vực Vành đai 1 theo ông sẽ ảnh hưởng ra sao đến thói quen đi lại và lựa chọn phương tiện của sinh viên, đặc biệt là những bạn đang theo học tại các trường đại học nằm trong khu vực nội đô?

PGS.TS Trần Văn Như:

Chủ trương cấm xe máy sử dụng nhiên liệu xăng tại khu vực Vành đai 1 là xu hướng tất yếu trong lộ trình phát triển đô thị hiện đại, nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, tiếng ồn và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, đặc biệt là trung hòa carbon. Đây cũng là một phần trong chiến lược tổng thể để xây dựng một hệ thống giao thông xanh, thân thiện với môi trường.

PGS, TS. Trần Văn Như - Trưởng Bộ môn Cơ khí ô tô, trường Đại học Giao thông vận tải.

Tuy nhiên, điều này chắc chắn sẽ tạo ra những tác động không nhỏ tới nhóm sinh viên, lực lượng di chuyển thường xuyên, có nhu cầu đi lại linh hoạt và đang theo học tại các trường đại học nằm trong vùng bị ảnh hưởng.

Trong bối cảnh đó, sinh viên vẫn có nhiều lựa chọn thay thế như chuyển sang sử dụng phương tiện giao thông công cộng (xe buýt, tàu điện), xe đạp, xe đạp điện hoặc xe máy điện. Mỗi phương án đều có những điểm mạnh – yếu riêng, nhưng rõ ràng xu hướng sử dụng phương tiện điện và công cộng đang ngày càng được khuyến khích và hỗ trợ bởi chính sách cũng như hạ tầng đô thị.

Vậy theo ông, với sinh viên, nhóm có ngân sách hạn chế và nhu cầu di chuyển cao, thì xe điện so với xe xăng có những ưu và nhược điểm gì đáng chú ý?

PGS.TS Trần Văn Như:

Trên nhiều phương diện, xe điện, đặc biệt là xe máy điện sở hữu không ít ưu điểm đáng kể. Về chi phí, xe điện có thể tiết kiệm đáng kể trong quá trình sử dụng, vì chi phí năng lượng (sạc điện) thấp hơn nhiều so với chi phí xăng dầu. Bên cạnh đó, xe điện không tạo ra khí thải, ít gây tiếng ồn nên góp phần bảo vệ môi trường sống – điều mà giới trẻ, đặc biệt là sinh viên, rất quan tâm trong thời đại hiện nay.

Về an toàn, xe điện cũng khá an toàn khi chúng ta kiểm soát tốt chất lượng, các tiêu chuẩn và quy định về an toàn trong thiết kế, chế tạo và sử dụng. Việc chữa cháy xe điện (liên quan đến ác quy) là rất khó khăn so và phức tạp so với xe xăng do tính chất cháy của 2 nguồn này (ác quy và xăng). Tuy nhiên, nếu các nhà sản xuất, người dùng và nhà quản lý cùng tuân thủ các quy định về kỹ thuật, tiêu chuẩn an toàn, thì rủi ro hoàn toàn có thể được kiểm soát.

Về mặt tiện lợi, đối với xe điện một trong những bất tiện đó là thời gian sạc và sự sẵn sàng các trạm sạc. Với xe máy điện có công suất thấp, phạm vi hoạt động ngắn (di chuyển trong phố) yếu tố này ít bị ảnh hưởng, có thể sạc ở nhà hoặc tại trường. Đây cũng là câu hỏi với các cơ sở đào tạo, đặc biệt cơ sở đào tạo, tạo điều kiện tạo điều kiện cho sinh viên sạc ở trường như thế nào.

Ông vừa nhắc đến vấn đề hạ tầng sạc, vậy theo ông, hiện nay sinh viên đang gặp phải những bất cập lớn nào trong việc tiếp cận các tiện ích phục vụ xe điện?

PGS.TS Trần Văn Như:

Như tôi đã đề cập, một trong những trở ngại lớn nhất hiện nay chính là mạng lưới trạm sạc chưa thực sự phủ rộng và ổn định. Hầu hết sinh viên sống tại các khu trọ hoặc ký túc xá không được trang bị sẵn chỗ sạc pin, hoặc nếu có thì còn hạn chế cả về số lượng lẫn chất lượng. Điều này khiến sinh viên phải chủ động tìm kiếm địa điểm sạc phù hợp, gây ra nhiều phiền toái và rủi ro nếu không đảm bảo an toàn điện.

Ngoài ra, việc thay pin hoặc sửa chữa xe điện cũng chưa thực sự thuận tiện do chưa có đủ hệ thống kỹ thuật hỗ trợ, đặc biệt là ở các khu vực ngoại thành hoặc các tỉnh lân cận Hà Nội có nhiều sinh viên thuê trọ. Do đó, nếu muốn khuyến khích sử dụng xe điện một cách bền vững, chúng ta cần một hệ sinh thái đầy đủ: từ xe, pin, sạc, sửa chữa cho đến dịch vụ hậu mãi.

Trước những hạn chế ấy, theo ông, sinh viên nên dựa vào những tiêu chí nào để lựa chọn giữa xe xăng và xe điện trong bối cảnh hiện tại? Ông có thể đưa ra một vài lời khuyên thực tế cho các bạn tân sinh viên và phụ huynh không ạ?

PGS.TS Trần Văn Như:

Trước hết, tôi luôn khuyến khích sinh viên sử dụng các phương tiện giao thông công cộng nếu có thể, bởi đây là giải pháp bền vững và tiết kiệm nhất. Tuy nhiên, nếu nhu cầu di chuyển cá nhân là bắt buộc, sinh viên nên cân nhắc một số tiêu chí chính như:

Khả năng sạc: Nơi ở có thể sạc điện an toàn hay không, trường học có hỗ trợ không.

Phạm vi di chuyển: Bạn thường di chuyển xa hay gần? Xe điện công suất nhỏ chỉ phù hợp với di chuyển nội đô.

Chi phí vận hành: Xe điện tiết kiệm chi phí xăng nhưng cần tính thêm chi phí thay pin định kỳ.

An toàn và bảo trì: Kỹ năng bảo dưỡng, sửa chữa của bạn thế nào? Có trung tâm hỗ trợ gần không?

Tóm lại, nếu điều kiện sạc điện thuận lợi và nhu cầu di chuyển trong nội đô là chủ yếu, thì xe điện là lựa chọn phù hợp với sinh viên trong thời đại hiện nay. Ngược lại, nếu còn nhiều giới hạn về hạ tầng và kỹ thuật, sinh viên vẫn có thể tạm sử dụng xe xăng, nhưng cần có lộ trình thay đổi dần sang phương tiện sạch hơn trong tương lai gần.

Theo ông, sinh viên có thể đóng vai trò như thế nào trong việc xây dựng văn hóa giao thông xanh?

Thế hệ trẻ chính là những người có khả năng thay đổi nhận thức cộng đồng nhanh chóng nhất. Việc các bạn trẻ lựa chọn sử dụng phương tiện giao thông công cộng, xe điện, xe đạp không chỉ mang lại lợi ích cá nhân mà còn lan tỏa thông điệp tích cực về trách nhiệm môi trường và phát triển bền vững, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân vừa giảm ô nhiễm mỗi trường, giảm mật độ giao thông, giảm áp lực bãi gửi xe cho các trường đại học. Cùng nhau xây dựng môi trường giao thông xanh, nhà trường xanh.

- PGS.TS Trần Văn Như

Ngoài ra, sinh viên hoàn toàn có thể tiên phong xây dựng "văn hóa giao thông xanh" trong trường học, không xả rác, không bóp còi tùy tiện, đi xe đúng làn, nhường đường cho người đi bộ.... Nếu một cộng đồng sinh viên đồng lòng thực hiện, chắc chắn sẽ tạo nên làn sóng thay đổi mạnh mẽ trong cách tiếp cận vấn đề giao thông đô thị tại Việt Nam.

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/xay-dung-van-hoa-giao-thong-xanh-sinh-vien-nen-tien-phong-post1764879.tpo