Tình trạng hàng ngàn căn hộ tái định cư tại TP HCM bị bỏ trống trong khi nhu cầu về nhà ở xã hội, nhà ở giá thấp lại rất lớn là một thực trạng đáng báo động, phản ánh sự bất hợp lý trong phân bổ nguồn lực và chính sách nhà ở của thành phố.
Vấn đề này không chỉ gây lãng phí nguồn lực lớn mà còn tạo ra những hệ lụy xã hội phức tạp.
Nguyên nhân của tình trạng này do quy hoạch không đồng bộ. Quy hoạch các khu tái định cư thường không được tính toán kỹ lưỡng, không phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân. Nhiều khu tái định cư được xây dựng ở vị trí xa trung tâm thành phố, thiếu tiện ích, không hấp dẫn người dân. Bên cạnh đó chất lượng xây dựng của nhiều khu không bảo đảm, nhà xuống cấp nhanh, không đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân. Thủ tục nhận nhà tái định cư thường rườm rà, kéo dài, gây khó khăn cho dân. Cư dân không được cung cấp đầy đủ thông tin về các chính sách tái định cư, dẫn đến việc họ không nắm rõ quyền lợi của mình và không muốn nhận nhà.
Việc này gây lãng phí nguồn lực rất lớn, vì xây dựng các khu tái định cư tốn kém một lượng lớn ngân sách nhà nước nhưng lại không được sử dụng hiệu quả. Việc thiếu nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở giá thấp khiến giá nhà trên thị trường tăng cao, gây khó khăn cho người có thu nhập thấp. Các khu tái định cư bỏ trống trở thành những "nhà ma", tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh trật tự, gây mất mỹ quan đô thị. Việc chậm giải quyết vấn đề nhà tái định cư có thể làm chậm tiến độ các dự án khác, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thành phố.
Để giải quyết tình trạng này cần tiến hành rà soát, đánh giá lại quy hoạch các khu tái định cư để bảo đảm phù hợp với nhu cầu thực tế và điều kiện kinh tế - xã hội.
Bên cạnh đó, nhà nước cần có chính sách hỗ trợ để nâng cao chất lượng xây dựng các khu tái định cư, bảo đảm các công trình được xây dựng kiên cố, bền vững và đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn, vệ sinh. Đồng thời, cần đơn giản hóa thủ tục nhận nhà tái định cư, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.
Cần tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu rõ về các chính sách tái định cư, quyền lợi của mình. Cần có cơ chế điều chỉnh giá nhà tái định cư phù hợp với thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân mua bán, chuyển nhượng. Bên cạnh nhà ở tái định cư, cần phát triển các hình thức nhà ở xã hội khác như nhà ở cho thuê, nhà ở chia sẻ để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân. Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ người dân về lãi suất vay mua nhà, hỗ trợ tiền thuê nhà để giúp người dân có điều kiện ổn định cuộc sống.
Võ Thiện