Trong suốt hơn một thập kỷ qua, thị trường ô tô Việt Nam gần như là sân chơi riêng của các hãng xe Nhật Bản và Hàn Quốc. Sự xuất hiện ngày càng mạnh mẽ của thương hiệu xe Trung Quốc khiến "cuộc đua" trở nên khốc liệt và khó đoán định hơn bao giờ hết.
Chật vật giữ thị phần
Trước khi xe Trung Quốc xâm nhập, thị trường đã chứng kiến sự so kè quyết liệt giữa các thương hiệu xe Nhật và Hàn Quốc.
Khoảng 10 năm trước, nắm bắt xu hướng tiêu dùng của người Việt bắt đầu chuyển từ các dòng xe Nhật truyền thống sang những mẫu trẻ trung, mới mẻ, các thương hiệu Hàn Quốc đã nhanh chóng chớp cơ hội. Với ưu thế thiết bị hiện đại và liên tục cập nhật công nghệ an toàn, tiện ích, cùng giá bán hợp lý, xe Hàn Quốc nhanh chóng tạo được sức hút lớn với nhóm khách hàng trẻ tại các đô thị. Nhiều năm liên tục, doanh số xe Hàn thường xuyên bám sát, thậm chí có thời điểm vượt xe Nhật ở phân khúc sedan và SUV cỡ nhỏ.
Xuất xứ Hàn Quốc, Kia Morning từng là mẫu xe chiến lược với doanh số hàng ngàn chiếc mỗi tháng, nhưng trong tháng 8-2025 chỉ bán được 5 chiếc
Không chịu đứng yên, các hãng xe Nhật - vốn tin vào sức mạnh thương hiệu, độ bền và tính kinh tế - đã nhận ra rằng cách tiếp cận cũ không còn phù hợp với thế hệ khách hàng mới. Người tiêu dùng trẻ không chỉ cần một chiếc xe bền bỉ mà còn muốn trải nghiệm công nghệ hiện đại, thiết kế năng động và nhiều lựa chọn giá cả phù hợp với thu nhập. Do đó, vài năm trở lại đây, các thương hiệu Nhật đã đẩy mạnh cải tiến công nghệ, cho ra đời nhiều mẫu xe được trang bị gói an toàn tiên tiến, hệ thống hỗ trợ lái hiện đại, nội thất tiện nghi...
Nhiều phiên bản giá từ mức tiêu chuẩn đến cao cấp được tung ra nhằm phủ kín các phân khúc. Nhờ vậy, xe Nhật lấy lại đà tăng trưởng doanh số, củng cố lại niềm tin của người tiêu dùng, đặc biệt ở dòng SUV đô thị và sedan hạng B - phân khúc quan trọng trên thị trường.
Thế nhưng, cuộc đua ngày càng gay gắt hơn khi xuất hiện hàng loạt thương hiệu Trung Quốc. Đáng chú ý, ô tô từ "công xưởng láng giềng" không chỉ cạnh tranh bởi giá rẻ mà đang "đánh" cả vào phân khúc cao cấp.
Chỉ trong vài năm, các hãng xe Trung Quốc đã cho thấy sự thay đổi chóng mặt về chất lượng sản phẩm song song với thiết kế bắt mắt, hiện đại, phù hợp thị hiếu giới trẻ. Với dải sản phẩm rất đa dạng, bao gồm xe giá rẻ, xe hạng trung cạnh tranh trực tiếp với thương hiệu Nhật Bản và Hàn Quốc, xe điện cao cấp..., các hãng xe Trung Quốc khiến bức tranh thị trường ngày càng khó đoán định.
Tăng trải nghiệm cho khách hàng
Dẫu vậy, không phải không còn cơ hội cho các dòng xe Nhật có lợi thế thương hiệu và xe Hàn Quốc vốn "được lòng" người tiêu dùng Việt bởi ưu điểm về công nghệ và giá. Bởi vì xe Trung Quốc vẫn cần thời gian để thuyết phục người tiêu dùng về độ bền, dịch vụ sau bán hàng và giá trị bán lại. Tất nhiên, để không bị lép vế trước ô tô Trung Quốc - đang nổi lên như một nhân tố mới đầy sức nặng trên thị trường, các thương hiệu xe truyền thống cần nhiều thay đổi.
Theo bà Nguyễn Thị Hiền, chủ Hệ thống Ô tô Hiền (TP HCM), xu thế sử dụng xe điện tác động mạnh đến các hãng xe xăng. Không thể mãi bảo thủ với ô tô xăng, nhiều hãng xe Nhật gần đây đưa ra hàng loạt mẫu hybrid và được thị trường chấp nhận. Trong khi đó, một số mẫu xe hybrid, xe điện của Hàn Quốc đã ra mắt nhưng do mức giá quá cao nên khó cạnh tranh.
ThS Trần Anh Tùng, Trưởng ngành Quản trị kinh doanh Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP HCM, cho rằng cấu trúc thị trường ô tô tại Việt Nam cũng như trong khu vực những năm gần đây đã có những biến đổi rõ rệt. "Các hãng xe Nhật, Hàn Quốc cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào công nghệ xanh, chẳng hạn xe điện hoặc tạo sự khác biệt thực chất trong trải nghiệm khách hàng thay vì chỉ dựa vào thiết kế và giá" - ThS Tùng góp ý.
Dấu hiệu báo động với ô tô xuất xứ Hàn Quốc
Ông Tạ Công Tiên, chủ hệ thống Chợ xe Kiểu Mỹ (TP HCM), chỉ ra thực tế xe xuất xứ Hàn Quốc thời gian qua sụt giảm doanh số do nhóm khách hàng mua xe để chạy dịch vụ đã có sự lựa chọn khác hấp dẫn hơn. Chẳng hạn, VinFast mở bán hàng loạt mẫu xe điện dành cho thị trường dịch vụ với nhiều chính sách ưu đãi như thanh toán trước 0 đồng, trả góp dưới 10 triệu đồng/tháng, bao doanh số khi tham gia chạy taxi Xanh SM... đã khiến các mẫu xe Hàn Quốc mất đi đối tượng khách hàng quan trọng.
Chưa kể, một số hãng xe Nhật quyết định điều chỉnh mức giá xuống tương đương xe Hàn Quốc trong khi uy tín và chất lượng cao hơn.
Bài và ảnh: NGUYỄN HẢI