Sự thật sau "chiếc áo xanh” của xe hybrid sạc ngoài
Nhiều hãng xe ca ngợi dòng xe hybrid sạc ngoài (PHEV) có khả năng tiết nhiên liệu, giảm phát thải và đây được coi như bước đệm hoàn hảo hướng tới sử dụng xe điện toàn phần và mục tiêu Net Zero.
Nhưng một nghiên cứu mới đây của tổ chức Giao thông và Môi trường (Transport & Environment - T&E) tại châu Âu cho thấy, đằng sau lớp "vỏ xanh" bóng bẩy, các mẫu xe PHEV này lại gây ô nhiễm gần tương đương xe xăng truyền thống.
Trang Carscoops dẫn nghiên cứu của T&E công bố giữa tháng 10, thu thập dữ liệu từ hơn 800.000 xe hybrid sạc ngoài tại châu Âu cho thấy, mức phát thải CO2 thực tế của các xe PHEV cao gấp từ 3,5 đến 5 lần so với con số công bố bởi nhà sản xuất.
Lượng phát thải thực tế (Real-world emissions) cao từ 3,5-5 lần so với lượng phát thải theo công bố của các hãng (WLTP emissions). Ảnh trích từ báo cáo của T&E.
Trong điều kiện thử nghiệm, nhiều mẫu PHEV chỉ thải ra khoảng 28g CO2/km, nhưng khi vận hành thực tế, mức phát thải trung bình tăng lên tới 139 g/km - mức gần tương đương xe động cơ xăng thông thường (số liệu năm 2023).
Nguyên nhân chính được cho là do người dùng hiếm khi sạc điện đầy. Khi pin yếu, hệ thống nhanh chóng kích hoạt động cơ xăng, khiến chiếc xe PHEV gần như vận hành như một mẫu hybrid thông thường tự sạc (HEV). Ngoài ra, khi gặp nhiệt độ thấp hoặc tăng tốc đột ngột cũng khiến động cơ xăng khởi động sớm, làm giảm đáng kể thời gian xe chạy hoàn toàn bằng điện.
Theo các chuyên gia của T&E, các nhà sản xuất đang "thổi phồng” yếu tố tiện dụng (utility factor), tức tỷ lệ quãng đường xe hoàn toàn chạy bằng điện so với tổng quãng đường chạy được. Cụ thể, các hãng tại châu Âu cho rằng xe có thể vận hành tới 84% thời gian bằng động cơ điện, nhưng dữ liệu thực tế cho thấy con số này chỉ khoảng 27%.
Các hãng xe cần trung thực hơn
Trong vài năm qua, hầu hết các hãng xe lớn tại châu Âu như BMW, Mercedes-Benz, Toyota hay Volvo... đều quảng bá xe hybrid sạc ngoài là bước đệm và là "cầu nối hoàn hảo” giữa động cơ xăng và xe thuần điện (BEV) trong tương lai. PHEV được xem như lựa chọn “xanh” cho những ai chưa sẵn sàng chuyển sang BEV do lo ngại hạ tầng sạc và giá pin.
Nhưng điều đáng nói, các hãng xe lại tận dụng kết quả phát thải theo chuẩn thử nghiệm lý tưởng (WLTP Emmission) để làm căn cứ chứ không phải là mức phát thải theo vận hành thực tế. Điều này giúp các hãng xe tránh hàng tỷ euro tiền phạt liên quan đến chuẩn khí thải trong các quy định của Liên minh châu Âu (EU).
Sự chênh lệch giữa lượng khí thải thực tế và công bố của các hãng xe tại châu Âu ngày càng lớn. Ảnh trích từ báo cáo của T&E.
Tổ chức T&E cảnh báo, nếu không có biện pháp kiểm soát chặt chẽ, PHEV có thể trở thành “lá chắn phát thải” giúp các hãng trì hoãn quá trình chuyển đổi xanh sang xe thuần điện. Trong khi đó, EU đang hướng tới mục tiêu ngừng bán xe động cơ đốt trong từ năm 2035, và việc “đếm nhầm” lượng khí thải sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược Net Zero tại khu vực này.
Báo cáo của T&E thẳng thắn kết luận: "Những chiếc hybrid sạc ngoài chỉ là giải pháp nửa vời. Chúng mang danh ‘xanh’ trên giấy tờ, nhưng thực tế lại không giúp hành tinh xanh hơn.”
Các chuyên gia cho rằng, PHEV chỉ thực sự hiệu quả nếu được sạc điện thường xuyên và sử dụng đúng cách, điều không phải lúc nào cũng thực hiện được ở đô thị lớn hay vùng thiếu hạ tầng sạc. Ở nhiều nước, người dùng mua xe PHEV chủ yếu vì ưu đãi thuế và giá nhiên liệu rẻ, chứ không vì lý do môi trường.
(Theo Carscoops)
Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy chia sẻ bài viết về Báo VietNamNet theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!
Hoàng Hiệp