ISO 9001 và camera giám sát bắt buộc
Theo Nghị định 166/2024/NĐ-CP, ngoài các trung tâm đăng kiểm công lập, các doanh nghiệp và hợp tác xã đủ điều kiện cũng được phép tham gia hoạt động kiểm định xe cơ giới. Điểm mới đáng chú ý là các cơ sở này phải áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 và lắp đặt camera giám sát toàn bộ quá trình kiểm định, nhằm đảm bảo hoạt động minh bạch, công bằng cho người dân và doanh nghiệp.
Nhiều quy định mới về đăng kiểm phương tiện được áp dụng theo Nghị định 166.
Một trong những thay đổi được nhiều người quan tâm là quy định rõ ràng về niên hạn sử dụng phương tiện. Cụ thể, xe chở hàng (kể cả xe chuyên dùng) có niên hạn tối đa 25 năm; xe chở người từ 9 chỗ trở lên là 20 năm; các xe chở học sinh và xe bốn bánh có gắn động cơ cũng áp dụng giới hạn tương tự. Khi hết niên hạn, xe sẽ không được đăng kiểm và buộc phải dừng lưu hành.
Chia sẻ với phóng viên Báo Xây dựng, ông Phùng Thế Ghi – Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 29-02V cho biết: Trước yêu cầu đổi mới và áp dụng các quy định mới của ngành, Trung tâm đã xây dựng kế hoạch đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng và tính minh bạch trong mọi hoạt động.
Về ISO 9001, ông Ghi cho biết: "Chúng tôi đã rà soát và chuẩn hóa toàn bộ quy trình nghiệp vụ, phân công rõ trách nhiệm từng vị trí, đồng thời tăng cường đào tạo cán bộ và đăng kiểm viên. Mục tiêu là mỗi cán bộ, nhân viên đều có ý thức phục vụ và tinh thần làm việc chuyên nghiệp. Việc áp dụng ISO 9001 giúp mọi hoạt động kiểm định diễn ra thống nhất, minh bạch, dễ kiểm soát, hạn chế sai sót và phòng ngừa tiêu cực".
Về hệ thống camera giám sát, ông Ghi thông tin: Hệ thống camera được lắp đặt tại tất cả các hầm kiểm tra và các vị trí quan trọng, kết nối đường truyền theo hướng dẫn của Cục Đăng kiểm Việt Nam. Hệ thống này giúp quan sát toàn bộ quy trình từ lúc xe vào đến khi ra khỏi dây chuyền. Đây không chỉ là công cụ giám sát nội bộ mà còn tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp về tính minh bạch trong hoạt động đăng kiểm.
Theo đó, tính đến ngày 30/9/2025, Trung tâm đã thực hiện 18.089 lượt kiểm định phương tiện, trong đó có 14.144 xe đạt tiêu chuẩn, 2.431 xe không đạt và 1.804 xe được miễn kiểm định lần đầu.
Từ ngày 1/1 đến 30/9/2025, Trung tâm cũng đã cấp Giấy chứng nhận cải tạo cho 386 phương tiện, gồm 27 xe cấp mới sau nghiệm thu cải tạo và 359 xe cấp lại Giấy chứng nhận cải tạo.
Trung tâm đã cải tiến quy trình tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả, bố trí khu vực hướng dẫn, tra cứu hồ sơ và đăng ký, giúp người dân tiết kiệm thời gian, giảm phiền hà và nâng cao trải nghiệm khi đến kiểm định phương tiện.
"Với những bước chuẩn bị này, Trung tâm cam kết thực hiện nghiêm chỉ đạo của Bộ Xây dựng, Cục Đăng kiểm Việt Nam và Sở Xây dựng, hướng tới mục tiêu công khai, minh bạch, chuyên nghiệp, phục vụ tốt nhất người dân và doanh nghiệp", ông Ghi khẳng định.
Nghĩa vụ của chủ xe khi hết niên hạn
Khi phương tiện hết niên hạn sử dụng, chủ xe phải thực hiện các nghĩa vụ hành chính và pháp lý theo Thông tư 79/2024/TT-BCA.
Khách hàng chờ làm thủ tục tại trung tâm đăng kiểm, nơi tiếp nhận hồ sơ kiểm định phương tiện theo quy định mới tại Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 29-02V tại Hà Nội.
Cụ thể, trong vòng 7 ngày làm việc kể từ ngày phương tiện hết niên hạn, hư hỏng không sử dụng được hoặc bị thải bỏ, chủ xe phải khai báo trên Cổng Dịch vụ công hoặc kê khai trực tiếp tại cơ quan đăng ký xe. Đồng thời, chủ xe cần nộp chứng nhận đăng ký và biển số cho cơ quan đăng ký hoặc công an cấp xã để làm thủ tục thu hồi, không phụ thuộc nơi cư trú hay trụ sở.
Cơ quan đăng ký xe sẽ lập danh sách các phương tiện hết niên hạn dựa trên dữ liệu do cơ quan đăng kiểm hoặc cơ quan có thẩm quyền cung cấp, sau đó gửi thông báo đến chủ phương tiện. Trong vòng 30 ngày kể từ ngày thông báo, nếu chủ xe không thực hiện, cơ quan có thẩm quyền sẽ xử phạt vi phạm hành chính và cập nhật thông tin phương tiện lên hệ thống điện tử để phối hợp đảm bảo trật tự, an toàn giao thông.
Quy trình này giúp ngăn chặn việc các phương tiện cũ, không đủ điều kiện kỹ thuật vẫn lưu thông, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn.
Yếu tố quan trọng nhất là xác định năm sản xuất của xe, quy định tại Điều 19 Nghị định 166/2024/NĐ-CP. Năm sản xuất được xác định dựa trên một trong các tài liệu sau (theo thứ tự ưu tiên): Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe nhập khẩu; phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng đối với xe sản xuất, lắp ráp trong nước; thông tin năm sản xuất do nhà sản xuất gắn trên xe; kết quả tra cứu từ nhà sản xuất hoặc tài liệu do nhà sản xuất cung cấp.
Trường hợp phương tiện không có hồ sơ hoặc thông tin xác định năm sản xuất, xe đó được coi là hết niên hạn sử dụng. Quy định này đặc biệt quan trọng với xe cũ, xe nhập khẩu đã qua sử dụng hoặc phương tiện không còn hồ sơ gốc rõ ràng.
Ông Phùng Thế Ghi cũng lưu ý với chủ phương tiện: "Thứ nhất, khi xe ô tô hết niên hạn sử dụng, phương tiện không được phép lưu hành. Chủ xe nên kiểm tra thời hạn trên giấy đăng ký hoặc giấy chứng nhận kiểm định để chủ động thanh lý, bán hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng theo quy định.
Thứ hai, với xe cũ đã qua sử dụng hoặc nhập khẩu, niên hạn được tính từ năm sản xuất, không phải năm nhập khẩu. Chủ xe cần lưu ý để tránh mua phải xe sắp hết niên hạn. Khi phương tiện hết niên hạn, cần phối hợp với cơ quan đăng ký, đăng kiểm để thu hồi giấy tờ, biển số và xử lý phương tiện đúng quy định, góp phần bảo vệ môi trường và đảm bảo trật tự, an toàn giao thông".
Do đó, chủ phương tiện cần lưu giữ đầy đủ giấy tờ liên quan đến xuất xứ và tài liệu kỹ thuật để việc xác minh niên hạn sử dụng được thực hiện chính xác, đúng quy định pháp luật.
Anh Nguyễn Ngọc Hùng, trú tại phường Bồ Đề, Hà Nội, chia sẻ: "Có quy định rõ ràng, người dân cảm thấy yên tâm hơn. Trước đây xe cũ, hư hỏng vẫn chạy đầy đường, rất nguy hiểm. Nay hết hạn là buộc phải dừng, đó cũng là bảo vệ chính mình và mọi người khi tham gia giao thông".
Người dân và doanh nghiệp cũng được khuyến cáo chủ động tra cứu niên hạn xe, bảo dưỡng định kỳ và chuẩn bị đầy đủ giấy tờ trước khi đưa xe đi kiểm định. Thực hiện tốt các bước này sẽ giúp tiết kiệm thời gian và hạn chế phải quay lại nhiều lần.
Phượng Nguyễn