Khi hoa bưởi tỏa hương thơm ngát, cũng là lúc người dân trồng bưởi bắt tay vào công việc quan trọng nhất đó là thụ phấn cho những chùm hoa để cây sớm đậu quả, giúp đem lại năng suất cao.
Trước đây, nếu để cây bưởi phát triển theo tự nhiên, thông qua gió và côn trùng, tỉ lệ đậu quả chỉ khoảng 30% đến 60%. Từ khi được cán bộ nghiên cứu về cây trồng cũng như kinh nghiệm trồng cây ăn quả từ internet thì việc người dân chủ động thụ phấn bằng tay cho tỷ lệ đậu quả cao (từ 80% đến 95%), một chủ vườn bưởi Diễn ở quận Bắc Từ Liêm chia sẻ.
Khi thời tiết hửng nắng, việc thụ phấn cho cây bưởi dễ đậu quả hơn. Tuy nhiên, thời tiết ở giai đoạn đang giao mùa, cần tưới thêm nước để đảm bảo quá trình sinh trưởng cho cây.
Dụng cụ thụ phấn cho hoa bưởi được chế tạo khá đơn giản, thường là một chiếc que bằng tre, đầu có buộc một chổi lông.
Thời gian thụ phấn đạt hiệu quả nhất là vào buổi sáng khi có ánh nắng, hoặc tầm giữa buổi chiều. Theo anh Dũng (chủ vườn bưởi Diễn, quận Bắc Từ Liêm), hoa bưởi dày đặc, khi làm cần phải tỉ mỉ, kiên trì để không bị sót.
"Cách thụ phấn bằng tay cho hoa bưởi là dựa trên nguyên tắc thụ phấn chéo, tức là nhị của hoa này sẽ kết hợp với nhụy của hoa khác, không bắt buộc là trên cùng một bông", nữ nhân công làm việc tại vườn bưởi nhà Anh dũng chia sẻ.
Nhân công đang bôi phấn vào chổi lông, khi chổi lông dày đặc phấn hoa thì bắt đầu bôi trực tiếp vào các nụ hoa.
Cận cảnh bôi phấn hoa bưởi vào chổi lông.
Chậu hoa bưởi đực dùng để lấy phấn để thụ cho những chùm hoa bưởi cái trên cây.
Hoa bưởi là loài lưỡng tính nên hoa nào cũng có thể cho quả, thường thì hoa 4 cánh cho quả nhỏ hơn hoa 5 cánh. Trong ảnh là một chùm hoa bưởi sau khi đã được thụ phấn.
Thông thường, các chủ vườn sẽ thuê nhân công làm việc vào những ngày thời tiết có nắng để thụ phấn cho hoa bưởi, tuy nhiên hoa bưởi nổ rộ trong vòng 1 tháng nên có hôm phải làm cả ngày, tối thắp đèn mới kịp thời gian cây phát triển.
Chị Lan - nhân công làm việc tại vườn bưởi của anh Dũng (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ: "Nếu thời tiết thuận lợi, khoảng 1- 2 nhân công có thể thụ phấn cho một vườn bưởi gần 1.000 gốc".
Khi chổi lông có phấn hoa được chạm trực tiếp vào hoa bưởi trên cây thì chùm hoa đó sẽ được thụ phấn, chờ phát triển thành những trái bưởi nặng trĩu trên cây.
Hiện tại, với việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăm sóc cây bưởi, trong đó có công đoạn thụ phấn bằng tay đã giúp hầu hết các cây bưởi đều có tỷ lệ đậu quả cao.
Bài và ảnh: Trung Nguyễn