Những xe đẩy xiên bẩn bên lề đường có sức hút vô cùng lớn với người đi đường, đặc biệt là học sinh, sinh viên vì các loại xiên que bắt mắt lại phù hợp với túi tiền. Mặc dù thơm ngon hấp dẫn, đường đi của các loại xiên que này từ khâu sản xuất, chế biến lại là cả một câu chuyện hoàn toàn khác trước khi đến tay người sử dụng.
Dạo quanh các vỉa hè gần các trường học tại TP. HCM, không khó để tìm các xe đẩy chuyên bán các loại xiên que chiên sẵn, với đủ các loại topping xúc xích, cá viên. Không biết từ bao giờ, xiên que đã trở thành món ăn được ưa chuộng yêu thích của giới trẻ và đại đa số học sinh, sinh viên.
Học sinh Phạm Nhật Minh Trung chia sẻ: "Ăn các loại xiên này, con cũng lo cho sức khỏe nhưng lâu lâu mới được ăn; con cũng thường xuyên uống thuốc tẩy giun nên đỡ lo".
Hầu hết các xe đẩy bán các loại xiên que đều thuộc diện "hai không": không giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, các loại thực phẩm được chế biến đều không rõ nguồn gốc xuất xứ. Tuy nhiên khi được hỏi, tất cả người bán xiên que đều cảm kết là xiên que được chế biến rất sạch và hợp vệ sinh, mặc dù trong xiên que gồm những thành phần gì - người bán cũng không rõ.
Theo tìm hiểu, nguồn gốc xuất xứ của các loại xiên que được chủ các xe đẩy nhập về từ các chợ đầu mối trên địa bàn TP. HCM hoặc nhập lại từ các tổng kho đông lạnh với mạng lưới trên khắp cả nước.
Trong vai người đặt mua sỉ xiên que, phóng viên Đài Hà Nội được một tổng kho trên Facebook tư vấn rất tận tình với đa dạng mẫu mã chủng loại và giá cả rất rẻ. Họ cam kết bao nhiêu cũng có, mua càng nhiều càng rẻ. Chỉ sau vài tiếng đặt hàng, xiên que không rõ nguồn gốc và hạn sử dụng đã được giao đến tay phóng viên.
Nhân viên tổng kho không ngại chia sẻ: "Bên em có giấy tờ kiểm nghiệm nhưng vì đi giao gấp nên em không mang. Hàng của bên em là hành đông lạnh và em cũng lấy bên các xưởng khác rồi về cấp đông".
Trước thực trạng xiên que bẩn tràn lan trên thị trường, các chuyên gia y tế khuyến cáo, ngoài nỗi lo mất an toàn từ các loại xiên que không rõ nguồn gốc, hiện nay đa số người bán đều sử dụng dầu ăn tái chế để chế biến sản phẩm, cùng với việc rã đông bảo quản không đúng quy chuẩn. Điều này càng làm tăng mất an toàn cho người sử dụng, nhất là khi TP. HCM đang bước vào cao điểm nắng nóng.
Kiểm định xiên bẩn: Sự thật đáng sợ
Những thực phẩm thịt xiên trông ngon mắt, hấp dẫn nhưng những món ẩm thực này liệu có an toàn cho người sử dụng?
Đài Hà Nội đã có cuộc trao đổi với chị Nguyễn Thị Hồi - chuyên viên Viện Kiểm nghiệm An toàn Vệ sinh Thực phẩm quốc gia.
Phóng viên: Thưa chị, với những mẫu này, thời gian kiểm nghiệm trong bao lâu?
Chị Nguyễn Thị Hồi: Đối với các loại thực phẩm thông thường hiện nay, chúng tôi sẽ trả kết quả trong 5-7 ngày. Các loại thức ăn đường phố còn tùy vào loại nguyên liệu sản xuất ra như nguồn gốc từ cá, thịt, tinh bột… Các loại này được chia làm hai nhóm: nhóm các chỉ tiêu an toàn, như kim loại nặng, độc tố nấm, vi sinh vật, dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật, phụ gia thực phẩm; và các chỉ tiêu an toàn, như vitamin, đa vi lượng hoặc các chỉ tiêu chất dinh dưỡng đối với một số sản phẩm.
Phóng viên: Những thực phẩm này sẽ thay đổi như thế nào từ khâu chưa chế biến đến khi qua chiên rán?
Chị Nguyễn Thị Hồi: Trước chế biến và sau khi chế biến bị tác động bởi rất nhiều yếu tố, có thể là nguồn nguyên liệu hoặc các chất bị mất đi hoặc sản sinh ra sau khi chế biến. Ngoài ra, các sản phẩm sau chế biến có thể bị tác động bởi các yếu tố như bảo quản hoặc nhiệt độ, khoảng cách từ thời gian chế biến đến lúc khách hàng sử dụng sản phẩm đó.
Đối với thực phẩm thức ăn đường phố, theo yêu cầu về điều kiện vệ sinh, bắt buộc phải có che đậy, phải sử dụng nguyên liệu thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, vẫn còn hạn sử dụng và đảm bảo được yêu cầu đối với dòng sản phẩm đưa vào để bày bán. Tiếp theo nữa là phải đảm bảo phải đủ nước để vệ sinh thiết bị để phục vụ cho quá trình chế biến thức ăn đường phố.
Phóng viên: Theo chị, những yếu tố tiềm ấn có thể ảnh hưởng tới người tiêu dùng là gì?
Chị Nguyễn Thị Hồi: Tiềm ẩn với sức khỏe, trước hết nó sẽ gây ra ngộ độc cấp tính, một số hiện tượng như đau bụng, nôn, tiêu chảy. Một số tác dụng lâu dài khi sử dụng sản phẩm không đảm bảo thì có thể gây ra các bệnh mãn tính, các bệnh không lây nhiễm như huyết áp, tiểu đường, một số bệnh nguy cơ gây nên ung thư.
Người tiêu dùng thông thái, nên chọn các cửa hàng, quầy hàng các quán ăn có các khu che đậy đầy đủ và các sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
Cần mạnh tay xử lý
Xiên bẩn dù không đảm bảo an toàn thực phẩm, song nhu cầu của thực khách với món ăn này vẫn không dừng lại. Có cầu thì có cung. Mặc dù các cơ quan chức năng đã tăng cường kiểm tra đối với những người kinh doanh hàng rong, xe đẩy di động tại các cổng trường học nhưng chỉ vậy có đủ sức răn đe?
Ông Kiều Đình Cảnh - Đội trưởng đội QLTT số 4, Chi cụ QLTT Hà Nội cho biết: "Việc kiểm tra cũng gặp rất nhiều khó khăn. Đối với những cửa hàng nhỏ lẻ, khi người ta mang hàng hóa ra các cổng trường bày bán và khi có phát hiện của lực lượng chức năng, người bán hàng bỏ hàng hóa để chạy, từ đó việc kiểm tra gặp nhiều khó khăn".
Bà Nguyễn Thị Thu - Phó Chủ tịch UBND phường Mộ Lao, quận Hà Đông chia sẻ: "Thời gian qua, mặc dù thành phố đã triển khai chuyên đề 'Tăng cường kiểm soát an toàn thực phẩm trong và xung quanh cổng trường học trên địa bàn thành phố Hà Nội' nhưng những xe bán xiên bẩn vẫn xuất hiện nhan nhản ở nhiều tuyến phố. Khi chưa có các chế tài đủ mạnh với các vi phạm này, việc tuyên truyền thay đổi nhận thức với học sinh, sinh viên là điều cần thiết".
Xiên bẩn không chỉ là món ăn vặt mà còn là nguy cơ lớn với sức khỏe cộng đồng. Nếu không có sự kiểm soát chặt chẽ và quyết liệt hơn từ cơ quan chức năng, tình trạng này sẽ tiếp tục tồn tại. Hãy cùng hành động vì sức khỏe chính mình.
Phan Hằng
Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/video/xien-ban-quan-ly-long-hau-qua-lon-314606.htm